Ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội. Ảnh: Đ.X

Sáng 22/7, Quốc hội nghe báo cáo kết quả thực hiện kinh tế - xã hội, ngân sách 6 tháng đầu năm và kế hoạch 6 tháng cuối năm; kế hoạch phát triển 5 năm 2021-2025.

Hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, chuẩn bị giai đoạn hậu COVID -19

Trình bày báo cáo của Chính phủ, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm đạt 5,64%, là mức khá cao so với các nước trên thế giới. Lạm phát tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp, 1,47%. Các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Thị trường tiền tệ, tín dụng, tỷ giá, lãi suất ổn định.

Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu 6 tháng tăng 32,2% so với cùng kỳ. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội thực hiện tăng 7,2%; vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện đạt trên 9,2 tỷ USD, tăng 6,8%.

Nhiều chỉ số kinh tế khả quan, song theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, kinh tế vĩ mô chưa thực sự ổn định và bền vững. Thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công ở nhiều bộ, ngành, địa phương chậm được khắc phục, nên chưa vai trò kích cầu, thúc đẩy tăng trưởng.

Số doanh nghiệp rút khỏi thị trường có xu hướng tăng lên. Tỷ lệ người dân thất nghiệp, thiếu việc làm và tình trạng thiếu lao động cục bộ gia tăng…

Dữ liệu cho thấy, 6 tháng đầu năm 2021, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tiếp tục tăng, với 70.209 doanh nghiệp tăng gần 25%. Trong đó, có 35.607 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh, tăng hơn 22% so với cùng kỳ và chiếm xấp xỉ 51% tổng số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 6 tháng đầu năm 2021.

Quốc hội nghe báo cáo kết quả thực hiện kinh tế - xã hội, ngân sách 6 tháng đầu năm và kế hoạch 6 tháng cuối năm; kế hoạch phát triển 5 năm 2021-2025. Ảnh: Đ.X

Trước thực trạng này, cơ quan thẩm tra báo cáo của Chính phủ - Uỷ ban Kinh tế Quốc hội đề nghị Chính phủ cần duy trì và phục hồi hoạt động doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, tạo việc làm cho người lao động và tiếp tục giải pháp giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp.

“Cứu doanh nghiệp như cứu người bệnh” để hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, sẵn sàng chuẩn bị cho giai đoạn hậu Covid-19”, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh. Chính phủ cần xây dựng kịch bản phòng, chống dịch bệnh tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, hạn chế thấp nhất các khu vực bị phong tỏa, ảnh hưởng đến sản xuất.

Lo ngại nợ xấu gia tăng, “sốt nóng” bất động sản

Những thách thức khác cũng được Uỷ ban Kinh tế đề cập đến. Theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, CPI bình quân nửa đầu năm là mức thấp nhất kể từ năm 2016, cho thấy “sức cầu trong nước yếu” dù CPI tháng 5 và 6 có mức tăng lần lượt là 2,9% và 2,41%.

“Cùng với tình trạng bong bóng tài sản, tình hình giá cả thế giới có xu hướng tăng cao, có thể gây áp lực lạm phát cho những tháng tiếp theo. Tình trạng sốt nóng thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán có thể gây hệ lụy cho kinh tế vĩ mô”, cơ quan thẩm tra lưu ý.

Uỷ ban Kinh tế đề nghị, đánh giá khả năng bong bóng tài sản và những rủi ro đến kinh tế vĩ mô; phân tích kỹ hơn tình trạng các doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu riêng lẻ gia tăng trong thời gian qua với lãi suất cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Với mối quan ngại nợ xấu, ông Thanh cho biết, tổng nợ xấu nội bảng, nợ bán cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng chưa xử lý và nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu của toàn hệ thống các tổ chức tín dụng là 483.200 tỷ đồng, tương đương 4,71%.

Nợ xấu nội bảng tiếp tục tăng (cuối tháng 4/2021 là 1,78%). Nợ xấu tín dụng các dự án BOT, BT giao thông giảm so với cuối năm 2020, nhưng chưa phản ánh chất lượng nợ do nợ nhóm 2 là 5.912 tỷ đồng, chiếm 5,48%. Hiện 54 dự án BOT, BT có doanh thu từ phí không đạt như phương án tài chính.

Các đại biểu Quốc hội. Ảnh: Đ.X

Mặt bằng lãi suất giảm nhưng chưa thực sự mang lại hiệu quả kích thích vay vốn. “Việc tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại, quá trình cơ cấu lại đối với 3 ngân hàng đã mua bắt buộc và kiểm soát đặc biệt còn gặp nhiều khó khăn, chưa có phương án xử lý dứt điểm”, ông Thanh nói thêm.

Uỷ ban Kinh tế đề nghị, Chính phủ xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa lợi nhuận của các ngân hàng thương mại với khó khăn của doanh nghiệp để “giảm lãi suất cho vay một cách thực chất”.

Cạnh đó, đưa ra công cụ giám sát, kiểm soát dòng vốn có xu hướng dịch chuyển sang các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Theo dõi, dự báo tình hình nợ xấu để có giải pháp phù hợp, đặc biệt là nợ được cơ cấu lại.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định, Chính phủ sẽ kiểm soát lạm phát, tăng trưởng tín dụng hợp lý gắn với nâng cao chất lượng tín dụng, bảo đảm vốn cho nền kinh tế, nhất là các lĩnh vực ưu tiên và kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Cùng đó, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính - ngân sách Nhà nước; cắt giảm các khoản chi không cần thiết, các nhiệm vụ chi chậm triển khai, nhất là việc rà soát, cắt giảm phù hợp các khoản chi sự nghiệp có tính chất đầu tư.

“Chính phủ kiên định “mục tiêu kép”, thực hiện linh hoạt, sáng tạo, không máy móc, cứng nhắc, tùy từng thời điểm, từng nơi, từng địa phương, địa bàn… để lựa chọn ưu tiên phù hợp giữa phòng chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Dự kiến tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 5 năm tới khoảng 6,5-7%

 Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, dự kiến kế hoạch gia đoạn 2021-2025 đã cập nhật, bổ sung tình hình, tác động của COVID -19.

Chính phủ đề ra 23 chỉ tiêu chủ yếu, tăng 2 chỉ tiêu so giai đoạn 2016-2020, với 8 chỉ tiêu về kinh tế, 9 chỉ tiêu về xã hội và 6 chỉ tiêu về môi trường. Một số chỉ tiêu quan trọng là tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 5 năm khoảng 6,5-7%; bội chi ngân sách nhà nước bình quân 3,7% GDP…

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Uỷ ban Kinh tế đề nghị trong điều hành cần quan tâm một số chỉ tiêu cụ thể như môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh, chi phí logistics, tỷ lệ đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân, tỷ lệ nội địa hóa. “Các chỉ tiêu hằng năm cần phấn đấu đạt cao hơn”, Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh lưu ý.