“Xây dựng chính sách thì mời các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu là đúng, là cần thiết, nhưng cũng phải mời các nhà hoạt động thực tiễn”, Thủ tướng nêu rõ. Ảnh: Nhật Bắc

Ngày 25/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Bộ Tư pháp về tình hình thực hiện nhiệm vụ của ngành, một số nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách trong thời gian tới và giải quyết các kiến nghị, đề xuất của ngành.

Hệ thống pháp luật còn cồng kềnh, chi phí tuân thủ còn cao

Tại cuộc làm việc, báo cáo của Bộ Tư pháp và các ý kiến cho thấy, hệ thống pháp luật còn cồng kềnh, một số quy định còn chồng chéo, mâu thuẫn, bất cập. Tính dự báo, khả thi của hệ thống pháp luật chưa thực sự đáp ứng yêu cầu của thực tiễn; chi phí tuân thủ pháp luật nhìn chung còn cao.

Công tác phối hợp giữa các bộ, ngành ở Trung ương, giữa Trung ương với địa phương trong thực hiện công tác tư pháp vẫn còn hạn chế…

“Một số bộ, ngành, địa phương vẫn chưa thực sự chú trọng công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật; sự quan tâm đầu tư nguồn lực cho công tác này chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ. Hiện nay, mới chỉ có 5 bộ trưởng, trưởng ngành trực tiếp phụ trách công tác xây dựng pháp luật”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long báo cáo tại buổi làm việc với Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: Nhật Bắc

Đồng tình với các hạn chế, yếu kém, bất cập được nêu ra, người đứng đầu Chính phủ chỉ ra một số nguyên nhân chính.

Trong đó, ông lưu ý, quy trình xây dựng, phê duyệt, thông qua các quy định pháp luật còn nhiều thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian, cầu toàn, trong khi thực tiễn cuộc sống diễn biến rất nhanh, khó dự đoán, khó lường.

Kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật cũng chưa rõ ràng, chặt chẽ, chưa cá thể hóa trách nhiệm cá nhân; công tác thi đua, khen thưởng kỷ luật chưa được coi trọng…

Nhấn mạnh một số bài học kinh nghiệm, theo Thủ tướng, trước hết là phải bám rất sát chủ trương, đường lối của Đảng, Hiến pháp và các quy định của pháp luật có liên quan để tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

“Trách nhiệm không chỉ của các bộ chuyên ngành, mà có cả trách nhiệm của Bộ Tư pháp. Quá trình thẩm định các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật phải thực sự vì lợi ích quốc gia dân tộc, thực sự có trách nhiệm thì mới thấy được bất cập”, Thủ tướng lưu ý.

Bài học kinh nghiệm nữa  là phải coi trọng nguồn lực con người; dành sự đầu tư, quan tâm thích đáng từ lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, cơ sở vật chất… cho công tác tư pháp. Coi trọng công tác sơ kết, tổng kết, nghiên cứu khoa học, bám sát thực tiễn để tiếp tục đổi mới trong thực hiện nhiêm vụ.

“Xây dựng chính sách thì mời các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu là đúng, là cần thiết, nhưng cũng phải mời các nhà hoạt động thực tiễn”, Thủ tướng nêu rõ, giữ vững đoàn kết thống nhất, chân thành, cởi mở nhưng phải tránh tư tưởng “xuôi chiều”, không có đấu tranh.

Quy định thấy bất cập rõ ràng phải sửa, không cứng nhắc

Đề cập đến nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, việc lớn nhất là phải hoàn thiện môi trường pháp lý, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tập trung thực hiện 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 đột phá chiến lược.

Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Bộ Tư pháp. Ảnh: Nhật Bắc

Theo đó, trước hết cần tập trung nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của ngành và của môi trường pháp lý với sự phát triển của đất nước ta để thực hiện các nhiệm vụ chiến lược quan trọng.

Tiếp tục đổi mới đồng bộ, toàn diện công tác xây dựng pháp luật trên cơ sở bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo để phục vụ các nhiệm vụ trọng tâm, chiến lược với tinh thần phải rút ngắn quy trình, thủ tục xây dựng pháp luật.

Thủ tướng yêu cầu, phải làm tốt việc lấy ý kiến các đối tượng có liên quan, bị tác động khi xây dựng pháp luật.

“Quy định ban hành tối qua mà sáng nay thấy bất cập rõ ràng thì cũng phải sửa, không cứng nhắc”, người đứng đầu Chính phủ nói rõ, phải tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, các điểm nghẽn cho các bộ, cơ quan, địa phương, nhất là những vấn đề đã kéo dài nhiều năm chưa được giải quyết.

Ngoài ra, phải coi trọng công tác đào tạo và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; coi trọng đầu tư hơn nữa cho công tác hỗ trợ tư pháp; đẩy mạnh phân công, phân cấp, phân quyền, coi trọng xây dựng, củng cố, hoàn thiện bộ máy của các cơ quan tư pháp các cấp.

Cơ bản đồng tình với các kiến nghị của Bộ Tư pháp, trong đó, Thủ tướng bày tỏ “rất tâm đắc, tán thành ngay” và cho biết sẽ có ngay văn bản giao các bộ trưởng, chủ tịch UBND các tỉnh, TP phải trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật, cơ chế, chính sách - một trong ba khâu đột phá chiến lược.

Thủ tướng cũng giao Bộ Tư pháp phối hợp với các bộ, cơ quan rà soát, tổng hợp các vướng mắc về pháp luật, cơ chế, chính sách, sớm trình Chính phủ báo cáo Quốc hội và các cấp có thẩm quyền xử lý, giải quyết…