(Thanh tra) - Đánh giá cao việc giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài, đại biểu Quốc hội đề nghị sớm giải quyết dứt điểm các vụ vướng mắc về chính sách, pháp luật.
Sáng 9/12, Quốc hội thảo luận kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp 9; kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2025.
Thực hiện dứt điểm các vụ việc đã giải quyết thấu lý, đạt tình
Theo báo cáo của Chính phủ, năm 2025, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng.
Các cơ quan hành chính đã giải quyết 23.783 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền (đạt tỷ lệ 76,7%). Đáng chú ý, các cơ quan đã tập trung kiểm tra, rà soát và giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo tồn đọng, phức tạp, kéo dài.
Chính phủ cho biết, thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng đã ban hành kế hoạch thực hiện và thành lập Tổ công tác của Thủ tướng để chỉ đạo giải quyết 226 vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài tại 53 địa phương (trước sáp nhập).
Kết quả, đến nay đã cơ bản giải quyết xong 203 vụ việc (công dân rút đơn, không khiếu kiện, địa phương thực hiện phương án xử lý, giải quyết, thông báo chấm dứt thụ lý giải quyết.
23 vụ việc còn lại có 7 vụ việc công dân đã, đang khởi kiện ra toà án và 16 vụ việc có khó khăn, vướng mắc về chính sách, pháp luật, tổ chức thực hiện, cần báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, tháo gỡ, giải quyết.
Với 210 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp về an ninh trật tự theo báo cáo của Bộ Công an, Chính phủ thông tin, thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư, Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ đã ban hành kế hoạch và thành lập các tổ công tác để hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các địa phương trong xử lý, giải quyết các vụ việc này.
Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ và các địa phương đã thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Tổng Bí thư trong rà soát việc giải quyết dứt điểm với 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp.
Qua kết quả rà soát, cơ quan thẩm tra kiến nghị Quốc hội đề nghị Chính phủ, Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với các cơ quan Trung ương và UBND các địa phương sớm triển khai, thực hiện dứt điểm việc giải quyết với các vụ việc đã được các cơ quan xem xét, giải quyết thấu lý, đạt tình.
Cần sớm có những giải pháp giải quyết dứt điểm với 16 vụ việc có vướng mắc về chính sách, pháp luật trong thời gian tới, theo Ủy ban Dân nguyện và Giám sát.
Vận dụng pháp luật để xử lý thấu đáo đòi hỏi phải rất thận trọng
Góp ý sau đó, đại biểu Quốc hội Trần Thị Thu Hằng (đoàn Lâm Đồng) đánh giá cao khi đến nay đã kiểm tra, giải quyết xong 203 trong 226 vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài; góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đảm bảo an ninh trật tự và hạn chế các vụ việc phức tạp.
“Điều này cho thấy nỗ lực và quyết tâm rất lớn của Thanh tra Chính phủ, các bộ ngành ở Trung ương và địa phương có liên quan”, bà Hằng nói và đề nghị, các cơ quan tiếp tục quan tâm, chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ, tháo gỡ vướng mắc để giải quyết các vụ việc còn lại theo đúng quy định.
Từ việc theo dõi giải quyết khiếu nại, tố cáo tại một số địa phương, đại biểu đoàn Lâm Đồng thấy, việc vận dụng quy định pháp luật ở từng địa phương có nơi còn khác nhau về cách tiếp cận, mức linh hoạt và tính thống nhất.
“Một số trường hợp quá trình xin ý kiến thẩm tra, tham mưu của các cơ quan chuyên môn cần nhiều thời gian để đảm bảo thận trọng, chặt chẽ, nên tiến độ giải quyết có lúc chưa được như mong muốn”, bà Hằng cho hay.
Đại biểu nhìn nhận, việc nghiên cứu vận dụng pháp luật để xử lý thấu đáo, đúng quy định đòi hỏi phải rất thận trọng. Trong quá trình đó, tâm lý cân nhắc, dè dặt nhằm tránh sai sót cũng là yếu tố tác động nhất định đến tiến độ giải quyết các vụ việc.
Vì vậy, bà Hằng đề nghị nghiên cứu bổ sung, đánh giá đây cũng là một trong những nguyên nhân khách quan dẫn đến một số kiến nghị của cử tri, đơn thư của công dân chưa được giải quyết dứt điểm hoặc cần thêm thời gian để hoàn thiện, dẫn đến phải tiếp tục theo dõi, đôn đốc, chuyển tiếp nhiều lượt theo thẩm quyền.
Đề nghị công khai bộ chậm giải quyết kiến nghị của cử tri
Về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) ghi nhận tinh thần tiếp thu và hành động của các bộ, ngành đã có tiến bộ, tạo chuyển biến trong nhiều lĩnh vực mà cử tri quan tâm.
Tuy nhiên, đại biểu lại chỉ ra nghịch lý “trả lời nhiều nhưng giải quyết thực chất còn thấp”.
Bà dẫn chứng trong số hơn 1.472 kiến nghị của cử tri, chỉ 11,9% được giải quyết bằng ban hành văn bản - công cụ có giá trị pháp lý cao nhất; 14,1% được giải quyết bằng thanh tra, kiểm tra, xử lý thực tế. Còn lại 74% kiến nghị, tương đương hơn 1.000 kiến nghị, chỉ dừng ở mức giải trình, cung cấp thông tin.
“Điều này cho thấy nhiều kiến nghị không được xử lý đến nơi đến chốn, chưa tạo ra thay đổi thực tế mà cử tri mong muốn”, bà Nga nêu quan điểm và cho rằng, người dân không cần một bản giải trình dài, họ cần một giải pháp rõ ràng cho những vấn đề mà họ đang gặp vướng mắc.
Đại biểu cũng đề cập đến một số lĩnh vực “nóng” được cử tri kiến nghị nhiều lần nhưng giải quyết chưa đáp ứng mong đợi. Hay tình trạng chậm ban hành văn bản dưới luật, chính sách đã có nhưng “đứng yên”.
Từ thực tế đã nêu, bà Nga đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ ngành không sử dụng lại các mẫu trả lời chung và xác định rõ trách nhiệm, đầu việc, thời hạn hoàn thành trong việc giải quyết kiến nghị của cử tri.
Bên cạnh đó, theo bà Nga, cần ưu tiên giải quyết nhóm kiến nghị tác động lớn đến người dân, đặc biệt là các nhóm vấn đề thuộc các lĩnh vực: Giáo dục và đào tạo; nông nghiệp; tôn giáo, tín ngưỡng và các chính sách an sinh xã hội…
Đại biểu đề xuất công khai định kỳ tiến độ giải quyết kiến nghị và vấn đề nào xử lý chậm phải nêu rõ tên bộ, thời hạn giải quyết cũng như lý do chậm.
