Phó Thủ tướng Lê Văn Thành. Ảnh: Đ.X

Giải trình cuối phiên chất vấn về lĩnh vực công thương sáng 16/3, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết có 2 bất cập chính trong vấn đề xăng dầu là dự trữ, cung ứng và giá cả.

Theo Phó Thủ tướng, các nhà máy lọc hóa dầu hiện có là Dung Quất, Nghi Sơn đáp ứng được 13 triệu tấn/năm, trong khi nhu cầu cả nước là 20 - 21 triệu tấn/năm.

Ngoài ra, nguồn dầu thô cho 2 nhà máy lọc dầu hiện vẫn phải nhập khẩu do khai thác trong nước cũng chưa đáp ứng được.

Dù vậy, ông Thành khẳng định, “dự trữ xăng dầu thời gian vừa qua đáp ứng được yêu cầu”.

Với tình trạng một số cửa hàng xăng dầu đóng cửa, Phó Thủ tướng giải thích, do sản xuất của Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn giảm công suất, ảnh hưởng tới nguồn cung trong nước.

Nguyên nhân nữa là do các kênh phân phối điều tiết chưa tốt, ảnh hưởng tới tâm lý người dân. “Phối hợp, điều phối giữa nhà phân phối cấp 1, 2 và 3 và các cửa hàng xăng dầu có vấn đề”, ông nêu.

Về giá xăng dầu, ông Thành nhấn mạnh, giá xăng dầu trong nước là theo giá cả thế giới; song với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhà nước phải có các giải pháp điều tiết, kiểm soát giá.

“Dứt khoát làm chủ nguồn xăng dầu sản xuất trong nước”

Đề cập đến các giải pháp, theo Phó Thủ tướng, trước mắt Chính phủ đã chỉ đạo tăng sản xuất trong nước, tăng nhập khẩu để đảm bảo đủ lượng dự trữ xăng dầu trong 2 - 3 tháng.

Chính phủ cũng giao thanh tra, cơ quan pháp luật làm rõ việc dự trữ có đảm bảo đúng theo quy định cũng như việc đóng cửa của các cửa hàng xăng dầu.

Nhấn mạnh xăng dầu là mặt hàng phải kiểm soát, bình ổn giá, Phó Thủ tướng cho rằng, cố gắng điều hành với tinh thần “không để mặt hàng xăng dầu ảnh hưởng tới sản xuất, lạm phát”.

“Chính phủ đã sử dụng Quỹ Bình ổn giá, giảm phí và có nghị quyết báo cáo cấp thẩm quyền giảm thuế cho phù hợp. Trong trường hợp giá thế giới tiếp tục tăng, Chính phủ sẽ có cơ chế chính sách vào đối tượng để đảm bảo giá thành ổn định”, ông nói.

Về dài hạn, ông Thành cho biết, Chính phủ đã làm việc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, với phương châm “dứt khoát làm chủ nguồn xăng dầu sản xuất trong nước”. Theo đó, Chính phủ quy hoạch phát triển thêm một nhà máy lọc dầu tại Vũng Tàu với sản lượng 10 triệu tấn/năm.

Hiện Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã triển khai, cố gắng trong 10 tháng sẽ xong thủ tục đầu tư. “Nếu có thêm 10 triệu, cộng 13 triệu hiện nay chúng ta có 23 triệu tấn, đủ nhu cầu trong nước. Đây là giải pháp dài hơi đang tiếp tục triển khai”, lãnh đạo Chính phủ nói.

Cạnh đó, sẽ tăng việc khoan dầu và khai thác dầu thô, do lượng dầu thô khai thác hiện nay mới đáp ứng 50% nguyên liệu sản xuất xăng dầu.

“Tinh thần là có đầy đủ cơ chế, chính sách để điều hành bình ổn được giá xăng dầu trong giai đoạn tới, giải pháp trước mắt cũng như giải pháp lâu dài. Nhưng cũng khẳng định rằng, giá của thế giới tăng thì tỷ giá của Việt Nam cũng tăng nhưng tăng đến chừng nào cho phù hợp mà chúng ta kiểm soát được lạm phát”, lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh.

“Giá dầu thô tăng, nền kinh tế rất thiệt hại, càng tăng lên sản xuất càng đình trệ”

"Chia lửa" với Bộ trưởng Công Thương, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, hiện chưa tách bạch được dự trữ quốc gia ra khỏi dự trữ thương mại. Cơ quan quản lý cũng không biết được 33 thương nhân đầu mối trong kho có lượng hàng dự trữ quốc gia không.

“Quỹ Bình ổn giá lâu nay tính bằng tiền, Bộ Công Thương, Tài chính đang nghiên cứu, có thể tính bằng dự trữ hàng có được không, để có thể cung ứng hàng ngay”, ông Phớc cho hay. 

Về các loại thuế, theo Bộ trưởng, nguyên liệu đầu vào không chỉ xăng dầu mà các mặt hàng khác như thép, dệt may, hoá chất, phụ thuộc vào nước ngoài. Về xăng dầu, số lượng nhập khoảng 10 triệu tấn dầu thô, trong khi đó, nhà máy Nghi Sơn, Bình Sơn chỉ đáp ứng được khoảng 5,5 triệu tấn, chỉ đáp ứng 50%, còn 50% lại phải nhập khẩu, nên có sự phụ thuộc nhập khẩu, giá dầu thô thế giới tăng, giá cơ sở trong nước tăng lên. 

Bộ trưởng ví dụ, giá dầu thô thế giới 130 USD/thùng, thì giá cơ sở 30.800 đồng/lít; tỷ lệ thuế trên giá xăng dầu chiếm 33,5%. Vì thế, theo Bộ trưởng, phương án giảm thuế cũng chỉ là một giải pháp trong nhiều giải pháp đồng bộ.

“Giá dầu thô tăng lên nền kinh tế của chúng ta rất thiệt hại, càng tăng lên sản xuất càng đình trệ. Cho nên sắp tới Bộ Tài chính, Bộ Công Thương sẽ tham mưu cho Chính phủ một số giải pháp. Trước mắt, đảm bảo nguồn cung; thứ hai chống buôn lậu; thứ 3 là giảm thuế môi trường, vì thuế này thuộc thẩm quyền của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nên sẽ nhanh hơn”, ông Phớc giải thích.