Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ, chính sách phát triển nhà ở xã hội phải quy định rõ đối tượng, hướng đến người có thu nhập thấp. Ảnh: Thảo Nguyên

Phát triển nhà ở xã hội là nhằm hỗ trợ cho các đối tượng có khó khăn mua, thuê, thuê mua nhà ở. Nhiều nước trên thế giới xác định đây là trách nhiệm chính của Nhà nước. Nhưng phát triển loại hình nhà ở xã hội không thu được nhiều lợi nhuận do mức giá được xác định chặt chẽ, mức lợi nhuận được khống chế, thu hồi vốn chậm, do đó cần phải có nguồn lực lớn từ các thành phần kinh tế.

Dự thảo Luật Nhà ở đã quy định việc phát triển nhà ở xã hội phải có sự tham gia của toàn xã hội, của cộng đồng, nhưng Nhà nước giữ vai trò quan trọng trong việc tạo ra các cơ chế, chính sách, điều kiện hỗ trợ để bảo đảm quyền có chỗ ở của người dân đã được Hiến pháp quy định.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, ngoài các quy định về ưu đãi chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, cần bổ sung các quy định về cơ chế ưu đãi, khuyến khích xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê, cụ thể là được vay vốn ưu đãi với lãi suất thấp hơn, giảm thuế cao hơn so với xây dựng nhà ở xã hội để bán, cho thuê mua. Cùng với đó, quy định rõ hơn về trách nhiệm của doanh nghiệp sản xuất tại các khu công nghiệp trong việc xây dựng nhà ở xã hội cho người lao động, trách nhiệm của cơ sở giáo dục trong việc xây dựng nhà ở xã hội cho sinh viên thuê.

“Để bảo đảm quyền có chỗ ở của người nghèo, cần nâng thời hạn tối thiểu để chủ đầu tư được bán nhà ở xã hội đang cho thuê từ 5 năm lên 10 năm, trừ trường hợp người thuê có khả năng tài chính và có nhu cầu mua hoặc thuê mua. Đồng thời, quy định lại về điều kiện thu nhập để có thể được hưởng chính sách nhà ở xã hội”, ông Lý đề nghị.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước nêu vấn đề, thực tế thời gian qua, lợi ích nhà đầu tư thì thấy rõ, nhưng đối tượng Nhà nước quan tâm là người dân khi thực hiện chính sách này lại chưa được. “Có ông nào chịu bán nhà ở xã hội theo giá chính sách, nên nhiều người dân mấy chục năm mới trả hết tiền mua nhà ở xã hội. Theo tôi, không nên ưu đãi quá sâu cho nhà đầu tư. Phát triển nhà ở xã hội phải vì người dân”, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc nói.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Trương Thị Mai, “thực tế, hộ nghèo ở khu vực đô thị có khi thu nhập thấp hơn “khá xa” so với các hộ nghèo, cận nghèo ở khu vực nông thôn”, vì vậy, Nhà nước cần hỗ trợ cho hộ nghèo ở khu vực đô thị xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở hiện có hoặc giao đất ở được miễn tiền sử dụng đất để xây dựng nhà ở. Đồng thời, cần phải quy định rõ mức hỗ trợ cho các tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định.

Đồng ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh, thực hiện chính sách nhà ở xã hội nhằm bảo đảm an sinh xã hội nên không phân biệt người nghèo ở nông thôn hay ở thành thị. “Tôi thấy cần thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội để tạo thêm kênh huy động vốn cho việc thực hiện chính sách nhà ở xã hội, tạo điều kiện để người có thu nhập thấp, người nghèo có khả năng tạo lập chỗ ở bằng việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước. Nhưng không nhất thiết, cả 63 tỉnh, thành phố phải có Quỹ này”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Thảo Nguyên