Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương). Ảnh: P.Thắng

Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến về Dự án Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND) sửa đổi, ngày 26/3.

Dự thảo luật này đã được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp 6 (tháng 10/2023) và dự kiến sẽ được thông qua tại kỳ họp 7 vào tháng 5 tới.

Một trong những vấn đề lớn được nhiều đại biểu quan tâm cho ý kiến liên quan đến việc tổ chức TAND.

Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị giữ nguyên quy định của luật hiện hành về TAND cấp tỉnh, TAND cấp huyện.

Tuy nhiên, TAND Tối cao - cơ quan chủ trì soạn thảo dự án luật đề nghị quy định như dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp 6. Tức là, đổi mới TAND cấp tỉnh thành TAND phúc thẩm, TAND cấp huyện thành TAND sơ thẩm.

Vì vậy, dự thảo luật trình xây dựng 2 phương án để trình Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách.

Nêu ý kiến, đại biểu Quốc hội Hoàng Thị Thanh Thúy (Tây Ninh) ủng hộ phương án giữ nguyên như quy định hiện hành. Theo đại biểu, tòa án đang tổ chức theo mô hình 4 cấp, đây là mô hình kết hợp giữa tổ chức theo đơn vị hành chính lãnh thổ và cấp xét xử.

“Phương án đổi tên gọi là hình thức, chỉ đổi tên gọi còn không thay đổi về nội dung và phương thức. Vì vậy, chưa đáp ứng được yêu cầu về bảo đảm tính độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử”, theo lời bà Thúy.

Bà Thúy còn lưu ý, việc đổi tên gọi sẽ dẫn tới việc không tương thích với tổ chức các cơ quan tư pháp ở địa phương như: Cơ quan điều tra, viện kiểm sát… dẫn tới phải sửa đổi, bổ sung nhiều luật liên quan.

“Đổi tên gọi tòa án còn làm phát sinh chi phí tuân thủ như con dấu, biển hiệu, giấy tờ…”, đại biểu đoàn Tây Ninh nói.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho rằng, việc thay đổi này là “không cần thiết”, để tránh tình trạng “bình mới rượu cũ”, hạn chế phát sinh các chi phí. Vì đổi mới không tạo ra những chuyển biến khác biệt trong công tác xét xử.

Bà phân tích, đổi mới chỉ đơn thuần là đổi tên gọi của TAND cấp tỉnh, cấp huyện hiện nay thành tòa phúc thẩm, tòa sơ thẩm. Còn tổ chức bộ máy, cơ cấu trong tòa án vẫn không có sự thay đổi.

“Hệ thống tòa án hiện nay hoạt động ổn định, hiệu quả và có sự thống nhất giữa các văn bản có liên quan trong hệ thống pháp luật”, bà Nga nêu quan điểm.

Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cho rằng nội dung trên được trình tại kỳ họp 6 với kỳ vọng tổ chức tòa án theo thẩm quyền xét xử, không giới hạn bởi địa giới hành chính, nhưng nội hàm của vấn đề này dự thảo luật lại không thể hiện được.

“Lần này quay lại phương án 1, vẫn giữ nguyên như cũ, tôi rất đồng tình”, ông Hải góp ý.

Vấn đề nữa được đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga góp ý là quy định liên quan đến việc tham dự và hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp.

Theo đại biểu, quy định chặt chẽ việc đưa tin, thông tin tại các phiên tòa là “vô cùng cần thiết”.

“Thông tin không đầy đủ, không chính xác, chỉ thông tin các nội dung, tình tiết nhằm định hướng dư luận là vô cùng nguy hiểm, có ảnh hưởng tiêu cực đến công tác xét xử, công tác tuyên truyền pháp luật và làm giảm niềm tin của nhân dân vào chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước”, bà Nga nhận định. 

Tuy nhiên, theo bà Nga, nội dung này cần “rà soát và quy định cẩn trọng, không làm trái nguyên tắc xét xử công khai của tòa án đã được quy định trong Hiến pháp”.