“Cắt khúc”, nặng “dạy chữ” nhẹ “dạy người”

Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển, nội dung chương trình, SGK giáo dục phổ thông hiện bị “cắt khúc”, không thật bảo đảm tính liên thông, có trùng lặp một số nội dung giữa các lớp học, cấp học và giữa các môn học. 

Một số nội dung của các môn học chưa đảm bảo tính hiện đại, cơ bản và thiết thực; chưa cân đối giữa lý thuyết và thực hành, giữa dung lượng và thời lượng dạy học, nặng “dạy chữ” nhẹ “dạy người”. Một số chủ đề còn nặng, khó, nhất là đối với học sinh dân tộc thiểu số và học sinh vùng khó khăn… 

Cùng với đó, đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục không bắt kịp yêu cầu đổi mới của chương trình, SGK, yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học ở các trường phổ thông, chưa khắc phục được lối dạy học “truyền thụ một chiều”, chưa vận dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học phát huy được tính tích cực chủ động của học sinh. Phương thức đánh giá chất lượng giáo dục còn lạc hậu…

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển khẳng định: Đổi mới SGK giáo dục phổ thông lần này dựa trên cách tiếp cận phát triển kỹ năng của người học, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực cao. Dự thảo Đề án có tính khả thi nhưng cần bổ sung một số thiết bị dạy học; bồ dưỡng đào tạo lại giáo viên; tập trung đầu tư đối với những trường chưa bảo đảm. Tổng kinh phí thực hiện Đề án khoảng 34. 275 tỷ đồng, chưa kể số tiền xây dựng cơ sở vật chất ở những trường còn chưa đáp ứng yêu cầu. 

Không thể “sao chép” lại các quan điểm của Đảng.

Các thành viên UBTVQH đều bày tỏ băn khoăn về tính khả thi của Đề án. 

Chủ nhiệm Hội đồng Dân tộc Ksor Phước đặt một loạt vấn đề: 14 năm rồi vẫn “cãi nhau” về SGK, chỉ còn 10 năm mà thay đổi toàn diện thì thực hiện như thế nào? Tính phát triển của thời đại hiện nay, khả năng tích hợp như thế nào? Trong 10 năm nữa liệu có thực hiện được không?

Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý nêu: Dự thảo Nghị quyết này sẽ thay thế Nghị quyết số 40 về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, vậy kết quả thực hiện Nghị quyết 40 đến đâu mà chỉ thấy luôn luôn đổi mới? Theo ông Phan Trung Lý, Nghị quyết và Đề án này tác động rộng rãi đến mọi người dân vì vậy phải lấy ý kiến rộng rãi, nhất là các chuyên gia, nhà khoa học.

Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho rằng, Dự thảo vẫn định tính, chưa thấy đổi mới SGK sẽ đưa nền giáo dục đến đâu. Thực tế, cơ sở vật chất không đồng bộ trong khi năm nào cũng đầu tư thiết bị giáo dục nên cần phân tích kỹ hơn, làm rõ đầu ra của Đề án. 

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng đồng ý chủ trương đổi mới nhưng chỉ rõ báo cáo tác động chưa đến 3 trang giấy thì sao có thể đánh giá hết. Theo ông, phải nghiên cứu kỹ, làm thật rõ về tác động của chương trình đổi mới.

Từ kết quả khảo sát tại các địa phương, theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Đào Trọng Thi, để thực hiện thành công Đề án cần bổ sung thêm 2 nhiệm vụ (có thể xây dựng thành các Đề án riêng): Bồi dưỡng, đào tạo lại đội ngũ giáo viên và chuẩn hóa cơ sở vật chất trường lớp. Cùng với đó, cần có sự phân tích sâu sắc để đề xuất giải pháp cụ thể khắc phục những hạn chế, bất cập quy trình biên soạn chương trình, SGK phổ thông .

Chỉ rõ những điểm hạn chế, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, để nêu bật được sự cần thiết phải đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông và ban hành Nghị quyết mới của Quốc hội về vấn đề này, phải có báo cáo tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 40. Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ việc đổi mới phải có kế thừa, Nghị quyết mới của Quốc hội phải nêu rõ mục đích, yêu cầu, nội dung đổi mới, không thể là một bản “sao chép”, tập hợp lại các quan điểm của Đảng; tất cả thủ tục, xã hội hóa phải được thể hiện trong Nghị quyết...