ĐBQH Nguyễn Thị Nguyệt Hường. Ảnh: Thảo Nguyên

Hôm nay (4/11), Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế; Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt.

+ Để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp (DN), Chính phủ trình và đề nghị thông qua Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế ngay trong kỳ họp này. Bà đánh giá như thế nào về một số nội dung liên quan đến vấn đề này?

- Nếu không có chích sách thuế phù hợp sẽ không khuyến khích được DN đầu tư. Dự thảo sửa đổi lần này là bước tiến tốt, đáp ứng kỳ vọng người dân, DN.

Tôi cho rằng, điểm quan trọng sửa đổi lần này là việc không đánh thuế đối với sản phẩm đầu vào

"Tại kỳ họp trước, báo cáo của Ngân hàng Thế giới nêu, Việt Nam mất 872 giờ để DN nộp thuế, theo tiêu chuẩn chung của ASEAN thì con số này cao gấp 6 lần. Tới hiện tại, với sự nỗ lực của Chính phủ và Bộ Tài chính đã giảm được 200 giờ kê khai, nộp thuế, tiết kiệm thời gian lớn mà không giảm sự quản lý của Nhà nước, đáng được khuyến khích.

Nhưng với ngành Thuế thì nhất thiết phải giảm nữa thời gian đóng thuế của người dân vì ngân sách đang rất khó khăn. Tại sao không tạo điều kiện cho những người nộp thuế cho Nhà nước giảm thủ tục hành chính?

sản phẩm nông nghiệp để hỗ trợ nông dân. Ngay từ Quốc hội khóa XII nhiều ĐB cũng đưa ra ý kiến như vậy, nhưng tới thời điểm hiện nay DN gặp nhiều khó khăn, việc phát triển nông nghiệp, nông thôn phục vụ cho nông nghiệp nông thôn, đang đánh thuế 5% xuống không đánh thuế là sự hỗ trợ tốt cho DN.

Một nội dung khác là chi phí quảng cáo được tính đúng, đủ cũng sẽ hỗ trợ tốt cho DN vừa và nhỏ khi thị trường chưa hồi phục và DN lo ngại về tình hình tiêu thụ hàng hóa. Báo cáo Chính phủ cho thấy, năm 2014 lượng tồn kho của DN khoảng 13,4%. Trước đây chi phí quảng cáo bị khống chế tỷ lệ phần trăm nhất định, hiện dự thảo luật sửa đổi cho phép phần chi phí quảng cáo của DN được tính đúng, đủ sẽ hỗ trợ DN vừa và nhỏ xúc tiến quảng bá sản phẩm và tăng sức tiêu thụ trên thị trường.

Điểm mới nữa về thuế áp dụng cho DN sản xuất công nghiệp hỗ trợ, vì hiện có nhiều dự án của nhà đầu tư ngoại để thu hút các dự án này thì còn kỳ vọng là làm sao DN nội địa được hưởng lợi. Nhưng nếu không có chính sách thuế phù hợp thì sẽ không khuyến khích được DN đầu tư vào công nghệ thông tin. Dự thảo sửa đổi lần này là bước tiến tốt, đáp ứng kỳ vọng người dân, DN.

Nhưng trong sửa đổi luật lần này vẫn có những điều khoản tôi cho rằng chưa hợp lý, như đề xuất bỏ đánh thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập trúng thưởng từ casino chẳng hạn.

+ Thu nhập từ trúng thưởng chơi trong casino là khoản thu nhập bất thường, tại sao lại không bị đánh thuế, trong khi ngay với cán bộ công chức mỗi khi có khoản thu nhập bất thường chúng ta vẫn phải đóng thuế bình thường?

- Theo tôi, không nên khuyến khích bằng cách không áp thuế cho phần thu nhập này. Thay vào đó, khuyến khích người dân có tiền đầu tư vào sản xuất kinh doanh, đóng góp cho phát triển xã hội, tạo công ăn việc làm cho xã hội thì sẽ tốt hơn nhiều.

+ Liên quan đến nội dung bổ sung quy định ưu đãi thuế đối với dự án đầu tư có quy mô vốn đầu tư tối thiểu 12 nghìn tỷ đồng và phạm vi tác động sâu, rộng tới kinh tế - xã hội vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều, băn khoăn?

- Hiện có khoảng 213 dự án có tổng đầu tư lớn, từ 6.000 - 12.000 tỷ, hoạt động trong lĩnh vực thiết yếu như dự án hạ tầng, điện khí... đáng được khuyến khích. Nhưng cũng có vấn đề cần lưu ý, thường các dự án lớn sẽ có tác động đến đời sống xã hội, người dân và tạo ra chuyển dịch cơ cấu kinh tế rõ rệt tại địa phương và tạo ra vùng dịch vụ; kéo theo sự chuyển động của lĩnh vực khác. Có những dự án tiêu biểu, như dự án Samsung với tổng đầu tư lớn khiến địa phương và cả DN phấn khởi. Nhưng nếu lấy tiêu chí Samsung để xác lập ưu đãi về thuế thì chưa điển hình, phổ biến cho các dự án khác. 

Tôi cho rằng, ngoài việc tổng đầu tư lớn cũng cần xác định về mặt công nghệ, yếu tố chính trị. Dự án lớn vào đầu tư thì cũng phải có tác động lan tỏa, làm DN nội địa được hưởng lợi.

+ Nếu dự án sửa đổi các luật thuế được thông qua, dự kiến mỗi năm sẽ giảm thu hơn 11 nghìn tỷ, điều này không phù hợp với Nghị quyết của Quốc hội? 

- Tất nhiên mỗi sự thay đổi chính sách đều có tác động nhất định với đời sống xã hội, kể cả thuế. Tôi cho rằng, khi có bất kỳ sự thay đổi chính sách thuế thì Chính phủ đã phải cân  nhắc, nên luật thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp thường xuyên được xem xét, chỉnh sửa. Như thuế thu nhập doanh nghiệp từ 32% xuống còn 25%, thậm chí với từng lĩnh vực còn 20%. Tất cả sự thay đổi này sẽ làm giảm thu ngân sách, nhưng chắc chắn Chính phủ đã cân nhắc rồi.

Hơn nữa, chính sách miễn giảm thuế thì 2015 vẫn còn tăng thu 571 tỷ đồng, tất nhiên còn điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt với các mặt hàng không khuyến khích, khả năng tăng thu cho ngân sách rõ ràng được củng cố. Về cơ bản, vẫn đóng góp làm tăng thu ngân sách, tạo điều kiện cho DN hoạt động thuận lợi hơn.

+ Có ý kiến cho rằng, thay đổi chính sách thuế lần này chỉ tác động tới DN, mà chưa có chính sách thuế kích thích tăng tổng cầu, sức mua của người dân?

- Đúng vậy, đề xuất chính sách tăng tổng cầu đã được nhiều Đại biểu đưa ra tại kỳ họp trước. Với thay đổi chính sách thuế giá trị gia tăng lần này mới chỉ áp dụng với sản phẩm nông nghiệp như thức ăn chăn nuôi…  Chắc chắn Chính phủ vẫn cần xem xét vì thuế giá trị gia tăng chiếm tổng thu lớn trong ngân sách hàng năm, nếu điều tiết thì có thể không đạt được mục tiêu đảm bảo thu ngân sách, trong khi đó  nhiệm vụ chi rất lớn. Một lúc quá nhiều và khẩn trương có thể kích cầu thị trường 1 chút nhưng không đáp ứng được nhu cầu chung.

Bộ Tài chính và ngành Thuế có áp lực lớn về tăng thu và giảm chi ngân sách. Trong cơ cấu nguồn thu, chi ngân sách thì chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn gần 70%, còn chi cho phát triển để tạo ra động lực phát triển kinh tế, nguồn thu về sau… thì chưa được nhiều. Cần sự cân đối thu - chi cho hợp lý.

+ Xin cảm ơn bà!

Thảo Nguyên (Ghi)