Ca khúc: Tự hào người làm báo Thanh tra

Theo dõi Báo Thanh tra trên

Chuyển mình từ “thanh tra hành chính” sang “thanh tra kiến tạo phát triển”

Hương Giang

Chủ nhật, 16/11/2025 - 10:00

(Thanh tra) - Theo nhận định của đại biểu Quốc hội, Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra đã có bước chuyển mình rõ rệt trong tư duy khi từ “hậu kiểm, xử lý” sang “chủ động, đồng hành, kiến tạo phát triển”.

Thanh tra Chính phủ và toàn ngành Thanh tra thời gian qua đã ghi nhiều dấu ấn nổi bật, nhất là trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Trao đổi với Báo Thanh tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Tạ Văn Hạ nhấn mạnh, “Thanh tra Chính phủ đã đổi mới mạnh mẽ về phương pháp, cách làm, bảo đảm hoạt động thanh tra ngày càng nhanh, đúng, trúng, công khai và minh bạch, qua đó củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước”.

“Thanh tra không chỉ “đi sau” để kiểm tra, xử lý, mà đã từng bước chuyển sang vai trò thanh tra kiến tạo, phục vụ phát triển khi “đi cùng” để dự báo sớm, cảnh báo sớm, ngăn ngừa sai phạm từ gốc”, ông Tạ Văn Hạ nói.

+ Câu chuyện chống lãng phí là một trong những vấn đề cử tri, Nhân dân đặc biệt quan tâm. Với góc nhìn của đại biểu Quốc hội, ông nhìn nhận thế nào khi Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra vào cuộc thanh tra hàng trăm dự án có nguy cơ thất thoát, lãng phí?

Có thể thấy, thời gian qua, Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra đã thể hiện rõ tinh thần chủ động, kỷ cương và trách nhiệm chính trị rất cao trong thực hiện nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Tạ Văn Hạ. Ảnh: P.Thắng

Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ đã bám sát chỉ đạo của Tổng Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, của Chính phủ và Thủ tướng, với tinh thần khẩn trương, quyết liệt.

Minh chứng rõ ràng cho năng lực chuyên môn, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ là việc hoàn thành thanh tra 2 dự án lớn – cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức chỉ trong chưa đầy 3 tháng. Qua thanh tra, xác định hai dự án này lãng phí trên 1.200 tỷ đồng.

Con số này không chỉ thể hiện năng lực chuyên môn, mà còn phản ánh sự dấn thân, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Quan trọng hơn, kết luận thanh tra không chỉ dừng ở phát hiện sai phạm, mà còn chỉ rõ nguyên nhân, trách nhiệm, kiến nghị các giải pháp để sớm đưa 2 dự án bệnh viện vào hoạt động.

Không chỉ thế, tôi rất ấn tượng khi Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra hoàn thành thanh tra 563 dự án có khó khăn, vướng mắc tồn tại kéo dài có nguy cơ thất thoát lãng phí chỉ trong 55 ngày đêm.

Kết quả này cho thấy, Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra đã phát huy tốt vai trò “công cụ hữu hiệu của Đảng và Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”, khi không chỉ phát hiện thiếu sót, sai phạm mà còn tham mưu giải pháp, đề xuất cơ chế chính sách cụ thể, giúp Chính phủ, Ban Chỉ đạo của Thủ tướng có cơ sở tổng hợp, báo cáo Bộ Chính trị để chỉ đạo thống nhất.

Đây không chỉ là thành tích hành chính, mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc trong tháo gỡ điểm nghẽn, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.

+ Theo ông, liệu đây có thể coi là bước chuyển từ “thanh tra hành chính” sang “thanh tra kiến tạo, phục vụ phát triển”?

Qua các cuộc thanh tra lớn, phức tạp đến thanh tra hàng trăm dự án có khó khăn, vướng mắc tồn tại kéo dài cho thấy bước chuyển mạnh mẽ trong tư duy và phương thức hành động của Thanh tra Chính phủ và toàn ngành Thanh tra.

Nếu trước đây, thanh tra chủ yếu “đi sau” tập trung vào phát hiện, xử lý sai phạm, khắc phục hậu quả, thì nay cơ quan thanh tra đã thể hiện vai trò chủ động, “đi cùng” để dự báo sớm, cảnh báo sớm, ngăn ngừa sai phạm từ gốc. Đây là những biểu hiện cho thấy Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra đang có bước chuyển từ “thanh tra hành chính” sang “thanh tra kiến tạo, phục vụ phát triển”.

Thanh tra phải thực sự là của dân, do dân, vì dân; vì sự minh bạch của thể chế, vì sự phát triển bền vững của đất nước và trở thành động lực cho đổi mới, tiến bộ xã hội.

+ Qua công tác giám sát và tiếp xúc cử tri, ông nhận thấy người dân và doanh nghiệp kỳ vọng gì với vai trò của Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực?

Ngành Thanh tra chuẩn bị kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập (23/11/1945 - 23/11/2025) - một dấu mốc quan trọng để nhìn lại chặng đường vẻ vang và khẳng định vai trò không thể thay thế của Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra trong kiểm soát quyền lực, phòng ngừa tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Toàn cảnh kỳ họp 10 Quốc hội khóa XV. Ảnh: P.Thắng

Qua công tác giám sát và tiếp xúc cử tri, tôi nhận thấy người dân và cộng đồng doanh nghiệp đều có niềm tin và kỳ vọng rất lớn vào Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra.

Nhân dân mong đợi không chỉ là thanh tra đúng, trúng, kịp thời, mà còn là một ngành Thanh tra liêm chính, dũng cảm, công tâm và minh bạch, dám “chạm”, “không né tránh” những vấn đề khó, những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực.

Doanh nghiệp kỳ vọng thanh tra sẽ đồng hành, kiến tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, công bằng, giúp loại bỏ chi phí không chính thức, thúc đẩy sản xuất và đầu tư phát triển.

Có thể nói, trong giai đoạn mới, thanh tra không chỉ là công cụ xử lý vi phạm mà còn là “lá chắn liêm chính”, là động lực cho phát triển bền vững. Cử tri và cộng đồng doanh nghiệp mong muốn Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, lấy phòng ngừa làm trọng tâm, minh bạch làm nguyên tắc, và hiệu quả làm thước đo, để thực sự trở thành “thanh bảo kiếm” của Đảng, Nhà nước trong xây dựng nền hành chính liêm chính, phục vụ Nhân dân.

+ Về cá nhân, ông có kỳ vọng gì về hình ảnh và uy tín của Thanh tra Chính phủ trong giai đoạn mới?

Tôi rất kỳ vọng Thanh tra Chính phủ trong giai đoạn mới sẽ trở thành biểu tượng của sự liêm chính, bản lĩnh và trí tuệ trong bộ máy Nhà nước. Hình ảnh Thanh tra Chính phủ sẽ được khắc sâu trong lòng Nhân dân như một cơ quan hành động vì lẽ phải, vì dân, vì sự trong sạch của nền hành chính.

Mỗi cán bộ thanh tra đều có tâm sáng, trí vững và dũng khí nghề nghiệp; có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực chuyên môn cao và tinh thần đổi mới mạnh mẽ, để Thanh tra Chính phủ tiếp tục khẳng định vị thế là “công cụ sắc bén, công tâm và nhân văn” của Đảng, Nhà nước, phục vụ Nhân dân trong kỷ nguyên mới.

Đánh giá cao vai trò của ngành Thanh tra trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đặc biệt là phòng, chống lãng phí, Ủy viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Phạm Văn Hòa nói, lãng phí đang diễn ra ở hầu hết các lĩnh vực, thậm chí gây thất thoát nhiều hơn cả tham nhũng, tiêu cực.

Theo ông, việc Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra  thanh tra chuyên đề trên phạm vi cả nước về phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng cơ sở nhà đất tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Nhà nước, cũng như thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc, là rất cần thiết.

“Thanh tra cần chỉ rõ nguyên nhân, đề xuất biện pháp khắc phục để giảm lãng phí trong năm 2026 và nhiệm kỳ tới”, ông Hòa nói và nhấn mạnh, cùng với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nếu ngăn ngừa được lãng phí, sẽ tạo niềm tin vững chắc của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ.

Không chỉ lãng phí trong khu vực công, mà cả trong khu vực doanh nghiệp, xã hội. Ông cho biết, qua thanh tra, ngành Thanh tra đã kiến nghị thu hồi tài sản, xử lý các cơ quan, đơn vị có hành vi tiêu cực, lãng phí, và trong nhiều trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự đã chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra.

“Điều đó cho thấy tinh thần trách nhiệm rất cao và sự quyết liệt của ngành Thanh tra trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực”, Ủy viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Phạm Văn Hòa nhìn nhận và chia sẻ “rất ấn tượng” với tinh thần công tâm, trách nhiệm của cơ quan thanh tra thời gian qua.

Cho rằng, thanh tra không phải “vạch lá tìm sâu”, mà để tìm hiểu nguyên nhân sai phạm, từ đó đề xuất giải pháp khắc phục, Ủy viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội đề nghị, ngành Thanh tra tiếp tục phát huy thế mạnh, giữ vững phẩm chất “chí công vô tư” như cán cân công lý, góp phần làm lành mạnh hóa môi trường xã hội, hoạt động sản xuất - kinh doanh và hoạt động của cơ quan công quyền.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Hoàng Anh Công, thời gian qua, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã được các cơ quan quan tâm, xem xét, xử lý rất triệt để.

Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, cùng các cơ quan của Đảng, Mặt trận Tổ quốc tăng cường lực lượng để tiếp dân, lắng nghe và ghi nhận ý kiến của người dân.

“Mọi công dân đến đều được tiếp và được giải thích rõ ràng, tạo sự gần gũi giữa cơ quan Nhà nước và Nhân dân. Qua đó, cũng kịp thời phát hiện những hành vi vi phạm pháp luật, để yêu cầu các cơ quan Nhà nước xem xét, chấn chỉnh”, ông Công nhìn nhận.

Đánh giá rất cao vai trò của Thanh tra Chính phủ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cho rằng, một trong những “điểm sáng nổi bật” của Thanh tra Chính phủ là việc rà soát 226 vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, vượt cấp lên Trung ương trên địa bàn Hà Nội theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Theo ông, đến nay đã giải quyết gần 90% vụ việc, từ đó củng cố lòng tin của người dân đối với cơ quan công quyền. Việc này còn lan tỏa tinh thần trách nhiệm trong các cơ quan, các cấp, ngành, địa phương, đưa giải quyết khiếu nại, tố cáo thành nhiệm vụ trọng tâm.

“Kết quả cũng cho thấy, nếu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương thực sự quan tâm, xem xét thấu đáo quyền lợi người dân thì việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đạt kết quả rất tốt”, ông Công nhấn mạnh và cũng lưu ý, một số nơi vẫn giải quyết khiếu nại, tố cáo chưa thấu đáo, còn tình trạng “giải quyết cho xong việc”.

Đề cập đến trách nhiệm tiếp công dân định kỳ của người đứng đầu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát bày tỏ quan điểm đồng tình với Thanh tra Chính phủ - cơ quan chủ trì soạn thảo Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 3 luật (Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo) khi “không cho phép ủy quyền”.

Theo ông, việc người đứng đầu trực tiếp tiếp dân giúp phát hiện nhiều vấn đề, vừa nắm rõ tình hình thực tế, vừa tránh bị báo cáo không đầy đủ hoặc một chiều.

“Nhiều lãnh đạo, Chủ tịch tỉnh chia sẻ rằng, qua tiếp dân, họ phát hiện ra nhiều sai phạm của cấp dưới, từ đó kịp thời chấn chỉnh. Đây là điều rất có lợi cho công tác quản lý của người đứng đầu và củng cố lòng tin của Nhân dân”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát cho biết thêm.

Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình Nguyễn Hải Dũng cho biết, cơ quan thanh tra ở địa phương đã rất tích cực và có trách nhiệm trong tham mưu giúp Chủ tịch UBND tỉnh tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo, nhất là các vụ việc phức tạp, kéo dài theo chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ.

Ông dẫn ví dụ vụ thu hồi đất tại tỉnh Nam Định (cũ) liên quan dự án của Tập đoàn Xuân Thiện. Thanh tra tỉnh đã chủ động vào cuộc sớm, gặp gỡ người dân, tuyên truyền, vận động, tổ chức tiếp dân và phối hợp với các cơ quan Trung ương. Kết quả, các cơ quan đã tháo gỡ nhiều vướng mắc, giải quyết kiến nghị của người dân, đồng thời chuyển cơ quan điều tra xử lý một số cán bộ cấp xã trong quản lý đất đai và một số đối tượng quá khích gây rối trật tự công cộng.

“Qua các vụ việc cụ thể, tôi thấy cơ quan thanh tra địa phương đã hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh chính trị, an toàn xã hội”, đại biểu Quốc hội nhấn mạnh.

Ông đặc biệt cho hay, sau khi sáp nhập các tỉnh, thành, sắp xếp lại tổ chức cơ quan thanh tra (ở địa phương không còn thanh tra cấp huyện, thanh tra sở, chỉ có thanh tra cấp tỉnh), đội ngũ cán bộ thanh tra đã thích ứng nhanh với mô hình mới, tư duy mới, cách làm mới. “Qua đó thể hiện tầm của cơ quan thanh tra”, theo lời Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình.

Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình đồng thời lưu ý, khi bộ máy thanh tra được tinh gọn, khối lượng công việc của cơ quan thanh tra cấp tỉnh sẽ tăng lên rất nhiều. Điều này, đòi hỏi cán bộ thanh tra cần nỗ lực hơn trước, am hiểu pháp luật và vận dụng linh hoạt trong thực tiễn.

“Cơ quan thanh tra cần xem xét thấu đáo nguyện vọng người dân để đề xuất phương án hợp tình, hợp lý, và trong trường hợp cần thiết, phải chủ động kiến nghị cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ hoặc có quy định mới để xử lý kịp thời”, ông Dũng bày tỏ và đề nghị, mỗi cán bộ thanh tra cần nâng cao trình độ, bám sát thực tiễn, sát dân hơn để việc xử lý “hợp tình, hợp lý và đúng luật”.

Cơ quan thanh tra cũng phải chủ động đề xuất chính sách phù hợp với thực tế, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh, phồn vinh và hạnh phúc - đúng với mục tiêu mà Đảng, Nhà nước đã đề ra.

Ý kiến bình luận:

Ý kiến của bạn sẽ được xét duyệt khi đăng. Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu.

Hiện chưa có bình luận nào, hãy trở thành người đầu tiên bình luận cho bài biết này!

Tin cùng chuyên mục

Chương trình mục tiêu quốc gia triệu tỷ: Công khai vốn, tiến độ, áp KPI để ngừa tiêu cực

Chương trình mục tiêu quốc gia triệu tỷ: Công khai vốn, tiến độ, áp KPI để ngừa tiêu cực

(Thanh tra) - Để tránh thất thoát đầu tư dàn trải chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu Quốc hội đề nghị công khai toàn bộ danh mục, vốn, tiến độ, kết quả dự án trên nền tảng số để giám sát, cũng như áp bộ chỉ số KPI độc lập để đánh giá, bảo đảm chương trình hiệu quả, ngừa tiêu cực

Hương Giang

10:20 05/12/2025
Lạng Sơn: Khen thưởng 27 tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong nhiệm vụ quốc phòng và an ninh 2025

Lạng Sơn: Khen thưởng 27 tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong nhiệm vụ quốc phòng và an ninh 2025

(Thanh tra) - Ngày 4/12, UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức hội nghị tổng kết công tác quốc phòng địa phương công tác giáo dục quốc phòng và an ninh năm 2025. Dự hội nghị có Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Cảnh Toàn; Đại tá Mai Xuân Phong, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh.

Chính Bình

20:20 04/12/2025

Tin mới nhất

Xem thêm
//