(Thanh tra) - “Tình trạng lặp lại các cuộc thanh tra, kiểm tra không chỉ gây tốn kém chi phí tuân thủ mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư”, theo đại biểu Quốc hội.
Thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật Thanh tra sửa đổi sáng 22/5, đại biểu Quốc hội băn khoăn khi chưa có quy định kiểm soát chồng chéo giữa thanh tra và kiểm tra.
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) cho hay, bà đồng tình với ban soạn thảo về việc thống nhất khái niệm “thanh tra”, không phân biệt giữa thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành.
“Đây là tiếp cận phù hợp với thực tiễn, vì nhiều cuộc thanh tra hiện nay mang tính kết hợp, rất khó phân định rạch ròi”, bà Hà nói.
Việc sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra theo hướng thống nhất, theo bà Hà, đã góp phần khắc phục bất cập trên. Sau khi tinh gọn bộ máy, chức năng thanh tra chuyên ngành vẫn tiếp tục được duy trì để bảo đảm tính đầy đủ, hiệu quả trong quản lý nhà nước.
Tách bạch hoạt động thanh tra với kiểm tra
Đại biểu đoàn Hà Nội nhận định, dự thảo luật và hệ thống thanh tra sau sắp xếp đã tách bạch hai hoạt động thanh tra và kiểm tra. Theo đó, thanh tra là hoạt động do cơ quan thanh tra chuyên trách thực hiện, còn kiểm tra là chức năng của thủ trưởng cơ quan quản lý chuyên ngành.
Điều 61, dự thảo luật quy định, thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước phải thường xuyên tổ chức kiểm tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong phạm vi quản lý.
Nhưng điều đại biểu băn khoăn là dự thảo luật hiện chỉ đề cập nguyên tắc tránh chồng chéo giữa thanh tra và kiểm toán, mà chưa có quy định kiểm soát chồng chéo giữa thanh tra và kiểm tra, trong khi đây là vấn đề phổ biến, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý doanh nghiệp.
“Tình trạng lặp lại các cuộc thanh tra, kiểm tra không chỉ gây tốn kém chi phí tuân thủ mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư”, bà Hà nói.
Dẫn Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, bà Hà nhắc lại yêu cầu, chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, kéo dài, không cần thiết; bảo đảm nguyên tắc chỉ thực hiện thanh tra, kiểm tra mỗi năm 1 lần với doanh nghiệp, trừ trường hợp có vi phạm rõ ràng.
“Nếu không có cơ chế điều phối cụ thể giữa thanh tra và kiểm tra, sẽ rất khó thực hiện hiệu quả chỉ đạo này”, theo lời bà Hà.
Từ đó, bà kiến nghị, bổ sung khái niệm “kiểm tra” vào dự thảo luật để làm rõ tính chất, chủ thể, hệ quả pháp lý và trách nhiệm tổ chức thực hiện.
Đại biểu Quốc hội đoàn Hà Nội cũng đề nghị bổ sung tại Điều 61 nguyên tắc phối hợp, tránh chồng chéo giữa kiểm tra và thanh tra; đồng thời giao Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh vai trò đầu mối điều phối kế hoạch thanh tra, kiểm tra trong phạm vi quản lý.
Băn khoăn 1 cuộc thanh tra có thể kéo dài đến 120 “ngày làm việc”
Về nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) rất đồng tình khi dự thảo luật quy định “thanh tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật”.
Nhưng theo ông Hải, Ủy ban Kiểm tra các cấp có nhiệm vụ trọng tâm là kiểm tra khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Vì vậy, ông đề nghị, có quy định để làm sao xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan thanh tra và ủy ban kiểm tra các cấp, khi một vụ việc có dấu hiệu vi phạm, cơ quan nào tiến hành trước, cơ quan nào tiến hành sau.
Đại biểu Quốc hội cũng đề nghị không quy định “ngày làm việc” mà chỉ quy định “ngày” về thời hạn thanh tra.
Dự thảo luật quy định, cuộc thanh tra do Thanh tra Chính phủ tiến hành không quá 60 ngày làm việc; trường hợp phức tạp thì có thể gia hạn một lần không quá 30 ngày làm việc; trường hợp đặc biệt phức tạp thì có thể gia hạn lần thứ hai không quá 30 ngày làm việc.
Quy định như vậy, cuộc thanh tra do Thanh tra Chính phủ tiến hành có thể kéo dài đến 120 ngày làm việc, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) băn khoăn.
Đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) nói, quy định như dự thảo luật vô hình chung kéo dài thời gian thanh tra. Điều này, sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của đối tượng thanh tra, cơ quan, doanh nghiệp.
“Một cuộc thanh tra, đặc biệt là thanh tra giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo thì chúng ta kiểm tra, xác minh, kết luận giải quyết càng nhanh càng tốt, không nên để kéo dài”, ông Hải góp ý, nên quy định thời hạn thanh tra như luật hiện hành.
Vấn đề nữa, đại biểu đoàn Thanh Hóa nói, sau sắp xếp tinh gọn hệ thống cơ quan thanh tra, không tổ chức thanh tra bộ, sở. Song, các bộ, sở đều thực hiện nhiệm vụ tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Việc này, theo ông Hải, phải có quy định để khi có vụ việc cần phải thanh tra, kiểm tra xác minh làm rõ để kết luận.
“Giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo cần phải có bộ phận để tham mưu, nếu không có quy định sẽ rất bất cập”, ông Hải góp ý.
