Bộ trưởng Công an Tô Lâm. Ảnh: TN

Lộ, lọt bí mật Nhà nước gia tăng

Trình bày báo cáo công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2017, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho hay, năm 2017 hoạt động tội phạm được kiềm chế, kéo giảm.

Tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia qua điều tra cho thấy, các đối tượng phạm tội triệt để lợi dụng công nghệ cao, đẩy mạnh phá hoại các hoạt động về tư tưởng, xuyên tạc, móc nối... chống Đảng, Nhà nước; kích động, gây rối an ninh trật tự, âm mưu tiến hành các hoạt động khủng bố phá hoại. Hoạt động tấn công mạng diễn ra nghiêm trọng, tình trạng lộ, lọt bí mật Nhà nước gia tăng về số vụ và tính chất.

Theo báo cáo của Bộ Công an, mặc dù số vụ phạm pháp hình sự và số người phạm tội giảm, nhưng một số loại tội phạm nghiêm trọng tăng và diễn biến phức tạp như: Số vụ giết người tăng 1,44%, tội phạm môi trường tăng hơn 19%, tội phạm về ma túy tăng hơn 10% với diễn biến phức tạp trên nhiều tuyến, địa bàn trọng điểm...

Các vụ án giết nhiều người, đặc biệt là các vụ giết người thân trong gia đình tăng 5,66%, với thủ đoạn dã man, tàn bạo, thể hiện sự xuống cấp về mặt đạo đức, lối sống của một số đối tượng, gây bức xúc trong xã hội…

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, hoạt động của các băng nhóm tội phạm hoạt động có tổ chức, lưu manh, côn đồ, sử dụng vũ khí vẫn diễn ra ở một số nơi, đáng chú ý là sự gắn kết đan xen giữa tội phạm hình sự và tội phạm kinh tế, ma tuý.

“Tội phạm hình sự núp bóng doanh nghiệp, tội phạm chống người thi hành công vụ với tính chất manh động xảy ra ở 1 số địa phương; đã phát hiện, khởi tố điều tra 854 vụ, 1.490 bị can về tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế; 220 vụ, 479 bị can về tội tham nhũng…”, Bộ trưởng Tô Lâm nêu.

Vi phạm pháp luật và tội phạm thuộc lĩnh vực tài chính - ngân hàng, sử dụng công nghệ cao, buôn lậu, gian lận thương mại, môi trường, khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép vẫn diễn biến phức tạp với nhiều vụ việc, gây bức xúc trong dư luận, gây thiệt hại hàng nghìn tỉ đồng...

Còn có “bảo kê” cho vi phạm

Thẩm tra báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho hay, những vi phạm pháp luật và tội phạm nổi lên không chỉ mới xuất hiện trong năm 2017 mà đã kéo dài nhiều năm và đang tiếp tục gia tăng với tính chất ngày càng nghiêm trọng, cho thấy hiệu quả công tác phòng ngừa còn nhiều hạn chế.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là việc còn nể nang, né tránh, chưa xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu, người được giao trách nhiệm trực tiếp quản lý khi để xảy ra vi phạm, thậm chí có cả trường hợp “bảo kê” cho vi phạm.

“Đề nghị Chính phủ có giải pháp kiên quyết hơn, xử lý nghiêm các vi phạm, xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong những trường hợp vi phạm nghiêm trọng, kéo dài (ví dụ: tình trạng phá rừng, khai thác cát sỏi trái phép, mất vệ sinh an toàn thực phẩm)” - báo cáo thẩm tra nêu.

Về công tác điều tra tội phạm, bà Nga cho biết vẫn còn một số hạn chế, trong đó có việc thời gian qua còn để xảy ra một số đối tượng có dấu hiệu phạm tội trong các vụ án lớn, nhất là các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng bỏ trốn trước khi Cơ quan Điều tra áp dụng biện pháp ngăn chặn, gây khó khăn cho hoạt động điều tra, xử lý tội phạm.

Một vấn đề quan trọng khác, theo Ủy ban Tư pháp, số lượng vi phạm pháp luật hành chính là rất lớn, trong đó nhiều vi phạm nghiêm trọng có dấu hiệu hình sự nhưng số vụ kiến nghị xử lý hình sự không nhiều, mức xử phạt hành chính theo quy định trong nhiều trường hợp quá nhẹ dẫn đến tình trạng chấp hành pháp luật không nghiêm, “nhờn luật”.

Dư luận và cử tri cho rằng một số trường hợp còn có biểu hiện “hành chính hóa” quan hệ hình sự, tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm. Đây là vấn đề đã được Ủy ban Tư pháp nêu và kiến nghị với Chính phủ qua nhiều năm nhưng đến nay tình trạng này vẫn chưa được khắc phục.

Thảo Nguyên