Bộ Công an đề xuất nâng cấp VNeID thành siêu nền tảng số quốc gia, được Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương nêu rõ tại Diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ 3 sáng 20/12, với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ 3 có chủ đề “Phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện, bao trùm - Đạt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026 - 2030”.

Kinh tế dữ liệu là đột phá chiến lược

Trình bày bài tham luận với chủ đề "Từ dữ liệu quốc gia về dân cư tới phát triển kinh tế dữ liệu", Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia nhấn mạnh phải xác định kinh tế dữ liệu là đột phá chiến lược.

Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Ảnh: Đoàn Bắc

Bởi, theo ông, dữ liệu là động lực tăng trưởng và năng lực cạnh tranh quốc gia trong thời đại mới; là tư liệu sản xuất cho kỷ nguyên mới, đặc biệt là các công nghệ lõi như AI.

Dữ liệu cũng là tư liệu sản xuất cho kỷ nguyên mới, có tiềm năng và giúp tăng tốc hoặc bỏ qua các giai đoạn phát triển truyền thống, đồng thời là cơ hội tốt nhất của Việt Nam để nâng cao vị thế quốc gia.

Theo Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, thời gian qua, Đề án 06 đánh dấu bước chuyển mình lịch sử của Việt Nam trong cuộc chuyển đổi số.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã có 107 triệu dữ liệu công dân, kết nối với 15 bộ ngành và 34 địa phương, tiếp nhận 2,1 tỷ lượt yêu cầu xác thực. Ứng dụng VNeID có 67 triệu tài khoản định danh điện tử, tích hợp 50 tiện ích.

Cổng dịch vụ công quốc gia tích hợp 4.700 thủ tục, tiếp nhận 11,5 triệu hồ sơ trực tuyến năm 2025 và tiết kiệm hơn 4.000 tỷ đồng chi phí xã hội. VNeID chi trả 33.000 tỷ tiền an sinh xã hội cho 675.000 người.

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh chúng ta mới ở giai đoạn xây nền móng bước đầu của nền kinh tế dữ liệu. Để giải quyết các điểm nghẽn, phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng 2 con số, ông cho biết Bộ Công an đề xuất 5 đột phá chiến lược.

Trong đó, trước hết là xây dựng Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế dữ liệu; xây dựng hệ sinh thái dữ liệu mở để phục vụ doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo.

Một đề xuất đột phá khác được Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương đề cập là nâng cấp VNeID thành siêu nền tảng số quốc gia, trung tâm của hệ sinh thái số.

“Đây là một giải pháp để VNeID không chỉ là ứng dụng định danh mà trở thành điểm truy cập duy nhất, kết nối liền mạch giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân”, ông nói. Cùng với đó, theo ông Cương, cần triển khai chiến lược phát triển công dân số quốc gia với cơ chế khuyến khích đột phá, giải quyết điểm nghẽn về nguồn lực nhân lực cho xã hội số.

Xây dựng và phát triển sàn giao dịch dữ liệu

Tham luận về phát triển dữ liệu mở phục vụ phát triển kinh tế số và xã hội số, những kinh nghiệm từ TP Đà Nẵng, ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho biết Đà Nẵng là một trong những địa phương đầu tiên xây dựng và vận hành Cổng dữ liệu mở TP.

Theo ông Bửu, Đà Nẵng đã sớm ban hành danh mục dữ liệu mở vào năm 2023 và quy chế chia sẻ dữ liệu. Đặc biệt, Đà Nẵng áp dụng cách tiếp cận "mở theo nhu cầu".

Theo đó, Đà Nẵng chuyển từ "TP có gì công bố cái đó" sang "người dân, doanh nghiệp cần gì TP công bố cái đó" và yêu cầu các cơ quan địa phương định kỳ lấy ý kiến các doanh nghiệp, trường học về nhu cầu, yêu cầu dữ liệu mở để triển khai cung cấp.

Cổng dữ liệu mở, ông Bửu cho hay, đã công khai nhiều thông tin quan trọng như quy hoạch đô thị, đất đai, chất lượng môi trường giúp người dân, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận, tra cứu, giám sát.

Trên cơ sở đó, dữ liệu mở còn khai thác hiệu quả và phát triển các ứng dụng giải quyết những vấn đề xã hội thiết thực tiêu biểu như phòng chống thiên tai, bản đồ dịch tễ, dữ liệu bệnh viện, nhà thuốc…

Giai đoạn 2026-2030, Đà Nẵng tiếp tục định hướng phát triển Cổng dữ liệu mở không chỉ là giải pháp công nghệ mà là phương thức quản trị mới và là chìa khóa quan trọng để mở khóa tiềm năng tăng trưởng GDP, ông Bửu cho biết.

Từ đó, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đề xuất Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an xem xét ban hành Chiến lược quốc gia về dữ liệu mở và các hướng dẫn kỹ thuật chi tiết để các địa phương có căn cứ pháp lý và kỹ thuật rõ ràng trong việc công bố và tái sử dụng dữ liệu mở.

Cùng với đó, theo ông Bửu, cần ban hành Chỉ số sẵn sàng dữ liệu mở quốc gia. “Chỉ số này sẽ trở thành mục tiêu KPI bắt buộc cho xếp hạng chuyển đổi số quốc gia, tạo động lực cho các bộ, ngành, địa phương triển khai hiệu quả”, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng nói.

Ngoài ra, lãnh đạo TP Đà Nẵng đề nghị thúc đẩy áp dụng công nghệ mới; có hướng dẫn các địa phương xây dựng và phát triển sàn giao dịch dữ liệu. Ông Bửu nhấn mạnh, nếu dữ liệu mở là tài nguyên miễn phí thì sàn giao dịch dữ liệu là nơi dữ liệu được thương mại hóa, tạo ra nguồn thu mới và thúc đẩy kinh tế số tại địa phương.