(Thanh tra) - Để Việt Nam tiến cùng, bắt kịp và vượt lên về phát triển kinh tế số, xã hội số trong kỷ nguyên mới, theo Thủ tướng, là việc không phải đơn giản nhưng nếu có cách đi, cách làm tốt sẽ rút ngắn được thời gian, tiết kiệm được công sức.
Sáng 20/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Diễn đàn quốc gia phát triển Kinh tế số và xã hội số lần thứ 3 với “Phát triển kinh tế số, xã hội số toàn diện, bao trùm - Đạt mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số giai đoạn 2026 - 2030”.
Kinh tế số là động lực, xã hội số là nền tảng
Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Diễn đàn có ý nghĩa quan trọng chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ XI.
Diễn đàn đồng thời định hình những phương hướng mới, những nhiệm vụ mới, những mục tiêu mới để phát triển kinh tế số, xã hội số - hai phạm trù, lĩnh vực "tuy hai mà một, tuy một mà hai".
Thủ tướng nêu rõ, chúng ta đã xác định phát triển kinh tế số nhằm đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế, nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh; xây dựng xã hội số bao trùm, nhân văn, nâng cao chất lượng sống, bình đẳng tiếp cận dịch vụ, thu hẹp khoảng cách phát triển, phát huy bản sắc văn hóa trên môi trường số.
“Kinh tế số là động lực, xã hội số là nền tảng, con người làm trung tâm”, Thủ tướng cho biết, Đảng, Nhà nước, Chính phủ luôn quan tâm, đề ra nhiều chủ trương, đường lối, cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển 2 lĩnh vực này.
Đặc biệt, tháng 12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 57 xác định đây là một đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.
“Mục tiêu của diễn đàn không dừng lại ở việc tổng kết, đánh giá mà còn thảo luận, phân tích và đề xuất các giải pháp đột phá phát triển kinh tế số, xã hội số trong những năm tới”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Ông đề nghị các đại biểu đánh giá thẳng thắn, khách quan về thực trạng phát triển kinh tế số, xã hội số của Việt Nam; nhận diện rõ những tồn tại, hạn chế, yếu kém, vướng mắc, rào cản, điểm nghẽn.
Cùng với đó, chia sẻ những kinh nghiệm hay, bài học quý, cách làm sáng tạo; xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, để kinh tế số thực sự thấm sâu vào mọi người, mọi nhà, mọi ngõ ngách của nền kinh tế…
“Làm thế nào để khơi thông những điểm nghẽn còn ách tắc trong kết nối, chia sẻ dữ liệu? Cần những cơ chế đặc thù gì Việt Nam trở thành cái nôi của khởi nghiệp sáng tạo và phát triển công nghệ mới? Làm gì để xây dựng một xã hội số văn minh, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau?
Huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội như thế nào cho hiệu quả, như đầu tư công, đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài, hợp tác công tư?", Thủ tướng đặt loạt vấn đề.
Để Việt Nam tiến cùng, bắt kịp và vượt lên về phát triển kinh tế số, xã hội số trong kỷ nguyên mới, theo Thủ tướng, là việc không phải đơn giản nhưng nếu có cách đi, cách làm tốt sẽ rút ngắn được thời gian, tiết kiệm được công sức.
Kinh tế số và xã hội số là con đường tất yếu
Trình bày báo cáo dẫn đề về phát triển kinh tế số và xã hội số Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, kinh tế số và xã hội số không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu, là động lực cốt lõi của tăng trưởng và đổi mới mô hình phát triển.
Vì vậy, nhiệm vụ của giai đoạn tới, theo ông Hùng, không chỉ là làm nhiều hơn, mà là làm khác đi, làm sâu hơn, tạo ra giá trị gia tăng nhiều hơn và làm bền vững hơn.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rất cần những đổi mới mang tính đột phá.
Trong đó, ông cho rằng, cần kiến tạo một cấu trúc nền kinh tế số quốc gia thay vì số hóa rời rạc từng lĩnh vực. Nhà nước phải đóng vai kiến trúc sư trưởng của nền kinh tế số và xã hội số quốc gia, định hình cấu trúc để thị trường vận hành.
Kinh tế số dựa trên tư liệu sản xuất mới là dữ liệu, dựa trên phương tiện máy móc sản xuất mới là hạ tầng số, cloud, IoT, AI và nền tảng số… Kinh tế số không phải là thêm một ngành, mà là số hóa, tái cấu trúc mọi ngành, mọi lĩnh vực, dựa trên điều kiện đủ là công dân số và niềm tin số.
“Không có niềm tin số thì sẽ không có giao dịch số, không có kinh tế số”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Cùng với đó, theo Bộ trưởng, phải coi dữ liệu, AI, năng lực tính toán là năng lực sản xuất nền tảng của nền kinh tế số, không chỉ là công cụ hỗ trợ, tương đương như điện, nước, viễn thông. Nhà nước, doanh nghiệp, người dân có thể sử dụng dưới dạng dịch vụ.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đề cập đến việc phát triển thị trường số quốc gia lấy doanh nghiệp làm trung tâm; xây dựng xã hội số lấy con người làm trung tâm và niềm tin số làm nền tảng.
Xã hội số không chỉ là phổ cập công nghệ mà là trao quyền số cho người dân, gắn với niềm tin, đạo đức và văn hóa số. Nếu kinh tế số trả lời câu hỏi "làm ra của cải như thế nào?" thì xã hội số trả lời câu hỏi "phát triển vì ai?", theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng.
“Kinh tế số và xã hội số không chỉ là câu chuyện của công nghệ mà là câu chuyện của tái cấu trúc phát triển, tái thiết niềm tin và tái định vị vai trò Nhà nước, doanh nghiệp và người dân trong kỷ nguyên số”, Bộ trưởng nói.
Với dữ liệu làm nền tảng, nền tảng số làm động lực, thể chế làm dẫn dắt và con người làm trung tâm, theo ông Hùng, Việt Nam có đủ điều kiện để chuyển đổi thành công mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng cuộc sống, xã hội.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định cam kết Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục đóng vai trò kiến trúc sư về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số; đồng hành cùng các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp để hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, bền vững, bao trùm trong kỷ nguyên số.
