Bác Hồ căn dặn Đại tướng Võ Nguyên Giáp trước khi lên đường đi Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Tư liệu

Nhận định việc tiếp tế lên Điện Biên Phủ lần này rất quan trọng, “đường xá phải đi trước một bước”, “giao thông thuận tiện mọi việc sẽ dễ dàng”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho tất cả dân công, đồng bào, cán bộ tham gia làm cầu, đường. Trong thư, Người nói tới ý nghĩa của công việc cầu, đường coi đó “cũng là một chiến dịch mà các cô, các chú là chiến sỹ… ”.

Cuối tháng 12, được tin bộ đội ta đã tiến vào Tây Bắc, hướng Điện Biên Phủ, Bác có thư gửi cán bộ chiến sỹ mặt trận X (nguyên trong văn thư vì để giữ bí mật). Bức thư có đoạn: Năm ngoái, các chú đã anh dũng chiến đấu, tiêu diệt nhiều địch, đã thắng lợi to. Bác rất vui lòng. Năm nay, sau những cuộc chỉnh huấn chính trị và quân sự, các chú đã tiến bộ hơn, chịu đựng gian khó hơn. Phải giữ vững quyết tâm trong mọi hoàn cảnh. 

Cuối thư Bác nêu 3 quyết tâm: Quyết tâm tiêu diệt địch. Quyết tâm giữ vững chính sách. Quyết tâm dành nhiều thắng lợi.

Biết trước việc cung cấp lương thực, vũ khí, đạn dược cho mặt trận X rất khó khăn, trong tháng 12 năm 1953, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư động viên cán bộ cung cấp và dân công tham gia chiến dịch Thu Đông căn dặn: “Phải chịu đựng gian khổ, vượt mọi khó khăn, giúp sức bộ đội trong mọi thắng lợi, hoàn thành nhiệm vụ việc nước… ”.

Ngày 1/1/1954, thứ 6, tức là ngày 27/11 Âm lịch Quý Tỵ, Chủ tịch Hồ Chí Minh dự họp Bộ Chính trị chỉ định cơ quan lãnh đạo, chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ. Khi trao nhiệm vụ cho Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp, Người nói: “Trao cho chú toàn quyền quyết định. Trận này quan trọng phải đánh cho thắng. Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh”.

Được báo cáo hội nghị ngành Thương binh sắp họp, nghe tới tỷ lệ thương vong trong Thu Đông sắp tới, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư căn dặn: “Nhiệm vụ của cán bộ, nhân viên trong ngành là phải hết lòng quý mến, thương yêu săn sóc anh em thương binh ra sức làm cho họ vui vẻ, lành mạnh tiến bộ… ”. 

Mồng 1 Tết năm Giáp Ngọ 1954, đúng ngày 3/2 Dương lịch, nhân dịp Tết Nguyên đán, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư chúc Tết quân và dân cả nước và thư gửi cán bộ, chiến sỹ, thanh niên nam nữ vùng tạm chiếm, căn dặn: “Sang năm mới phải ra sức đấu tranh chống giặc, không đi lính cho giặc, hăng hái tham gia du kích và bộ đội, ra sức vận động ngụy binh quay về với Tổ quốc”.

Riêng trong thư chúc Tết cán bộ, chiến sỹ, Người biểu dương những chiến công của các chiến sỹ và mong mỗi cán bộ, chiến sỹ nêu cao quyết tâm, chiến đấu bền bỉ, thu nhiều thắng lợi hơn nữa, làm cho mùa Xuân năm nay thành mùa Xuân đại thắng lợi.

Đến thăm đoàn chuyên gia cố vấn Trung Quốc do ông Vi Quốc Thanh làm Trưởng đoàn, không gặp được vì ông Vi Quốc Thanh đã lên đường đi Điện Biên, Bác đã làm bài thơ “Tìm bạn không gặp”, kể chuyện chuyến đi trong sương mù, chân ngựa mỏi, không gặp được bạn, khi ra về gặp “bông hoa mai bên sườn núi”…

Những ngày đầu Xuân năm 1954, Bác thường xuyên theo dõi những bước chân của các đại đoàn vào chiến dịch, đường xá mở tới đâu, kho gạo đầy được bao nhiêu. Bác nghĩ tới 4 năm trước còn được ra mặt trận Biên giới sát cánh cùng bộ đội chiến đấu, nay lại ở trên rừng Việt Bắc, không được đi chiến dịch… Tuy nhiên, để cho chiến dịch nhất định thắng, ở hậu phương, Bác đã chỉ đạo, đôn đốc, vận động toàn dân giải đáp yêu cầu cao nhất cho chiến dịch…

Đầu tháng 2 Dương lịch, tức tháng Giêng Âm lịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh mời đồng chí Lê Duẩn đến Tân Trào làm việc. Sau đó, Người tiễn đồng chí Lê Duẩn trở lại Nam bộ.

Năm ấy, vào ngày 7/2/1954, mồng 5 Tết, trên Báo Quân đội Nhân dân xuất bản tại mặt trận đã đăng bài viết của Chiến Kỳ “Hoa găng vẫn đỏ, đỏ rực rỡ như màu cờ “Quyết chiến, quyết thắng”, Bác trao: Chúng ta quyết chiến đấu cho một mùa Xuân vĩnh viễn của nhân loại…”

TS Nguyễn Văn Khoan