Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT. Ảnh: Thanh Giang

Việt Nam có nguồn nhân lực bán dẫn số 1 thế giới

Chiều 13/6, Hiệp hội phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (Vinasa) tổ chức chương trình “Chương mới ngành bán dẫn - Cơ hội của Việt Nam”.

Tại Hội nghị, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Tập đoàn FPT đánh giá cao đóng góp của công nghệ với quá trình phát triển của đất nước. Ông Bình chia sẻ, ở thời kỳ của ông, Việt Nam có tên trên bản đồ công nghệ thế giới chỉ là ước mơ và bản thân ông không chắc ước mơ có thành sự thật khi Việt Nam (bên cạnh Ấn Độ) là một trong hai nước có giá trị xuất khẩu phần mềm vượt 1 tỷ USD.

Tuy nhiên, thành tựu như vậy là chưa đủ, ông Bình có tiếc nuối vì không bắt kịp bán dẫn sớm. Đến bây giờ, bán dẫn nhận được sự đánh giá cao khi được ví von “Bán dẫn như là lương thực”.

“Trong tương lai, thế giới sẽ cần bán dẫn như con người cần ăn uống. Không phải tôi ví mà người Hàn Quốc ví. Nó quan trọng tới mức Chủ tịch Samsung từng nói ‘khi tôi ra đi, các bạn hãy viết trên mộ tôi một dòng chữ đây là người làm ra Chip 486”, ông Trương Gia Bình cho biết.

(Chip 486 được biết đến với việc có hơn một triệu bóng bán dẫn trên một chip, đây là một bước nhảy lớn về mật độ bóng bán dẫn so với các thế hệ trước).

Đánh giá cao tầm quan trọng của bán dẫn, ông Trương Gia Bình khá tự hào khi người Việt đủ sức làm chủ công nghệ bán dẫn. Ông Bình trích dẫn nhận định của Hội nghị Diên Hồng về bán dẫn diễn ra tại Đà Nẵng trong năm 2024. Theo đó, Việt Nam được đánh giá có nguồn nhân lực bán dẫn số 1 thế giới. Đó là vì “làm bán dẫn đòi hỏi phải tóc đen, ăn đũa, còn khát vọng đổi đời”.

Ông Bình đề cao khát vọng đổi đời. Ông kể rằng trước đây khi FPT mới thành lập, các thành viên đều nghiện thuốc lá nhưng không có để hút. Chỉ đến khi họp, công ty mới mua thuốc lá cuốn ở ngoài để dùng. Phải có khát vọng đổi đời mới giúp con người ta kiên trì theo đuổi mục đích.

Ông Bình cho rằng công nghệ có đặc tính thay đổi rất nhanh, thay đổi hàng năm nên người theo nghề này sẽ bận rộn cả đời. Khát vọng đổi đời sẽ giúp kiên trì theo đuổi.

“Bắt đầu là muốn đổi đời nhưng khi đổi đời xong thì lại lỡ yêu mất rồi, chung thủy với niềm đam mê công nghệ, bán dẫn, Al”, ông Bình ám chỉ việc người Việt phù hợp với bán dẫn.

Bán dẫn là bài toán quốc gia

Không chỉ doanh nghiệp đề cao bán dẫn, nhiều đơn vị của Chính phủ cũng đưa bán dẫn vào danh sách ưu tiên.

Ông Bùi Thanh Minh, Phó Giám đốc chuyên môn, Văn phòng Ban Nghiên cứu và Phát triển Kinh tế Tư nhân (Ban IV, Công ty TNHH ViEF) đánh giá cơ chế hiện tại có 4 điểm nghẽn, một trong số đó là không có công nghệ lõi. Tuy nhiên, bán dẫn có thể thay đổi điều này.

“Với câu hỏi Việt Nam có gì trong năm 2045, câu trả lời là bán dẫn có thể là con đường của chúng. Tất nhiên, đi cùng phải nó là phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực thì mới tối ưu được. Nguồn nhân lực hữu hạn nên phân bổ cho các ngành lợi thế, từ đó biến bán dẫn, AI trở thành bài toán quốc gia”, ông Bùi Thanh Minh nhận định.

Tầm quan trọng của bán dẫn còn được khẳng định ở việc đã được xếp vào 4 “bài toán” quốc gia, bao gồm: công nghiệp đường sắt, bán dẫn AI, công nghiệp chế biến chế tạo và năng lượng mới.

Theo ông Minh, một loạt chuyển động của Trung ương có đặc điểm chung mở đường cho bán dẫn. Trong đó, Chính phủ đã có Nghị quyết, Quyết định về bán dẫn.

Mới đây nhất, ông Trương Gia Bình rất vui mừng khi chia sẻ Nghị quyết 1131/QĐ-TTG ngày 12/6/2025.

Cụ thể, ngày 12/6/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Quyết định số 1131/QĐ-TTg về Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược, đánh dấu bước đi quan trọng trong định hướng phát triển khoa học - công nghệ gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và tăng trưởng kinh tế bền vững.

Không chỉ Chính phủ tập trung cho bán dẫn, theo ông Bùi Thanh Minh, nhiều địa phương như Đà Nẵng, Bình Định, Hải Phong, Bắc Giang cũng tích cực theo đuổi Chip, AI, bán dẫn.

Cùng với đó, các đại học lớn cũng xây dựng nhiều chương trình đào tạo cho ngành bán dẫn, AI.

Ông Trần Xuân Tú, Viện trưởng viện Công nghệ thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ rằng thời của ông Bình, ông Tú, học là cách để thoát nghèo và mục tiêu chính là thoát nghèo. Tuy nhiên, với thế hệ trẻ ngày ngày đầy đủ hơn, khát vọng làm giàu mới quan trọng, Mới đây, Thủ tướng Chính phủ phát động toàn dân thi đua làm giàu.

“Đảng và Chính phủ đang khơi dậy khát vọng làm giàu. AI và bán dẫn có thể là động lực”, ông Tú bình luận.

Đánh giá bán dẫn, AI có thể mở con đường làm giàu cho giới trẻ nên Đại học Quốc gia Hà Nội đã xây dựng nhiều chương trình về bán dẫn. Thậm chí, sau Hội nghị Diên Hồng, trường đã thành lập 3 viện quan trọng.

Để chứng minh cho sự quyết tâm của mình, ông Tú đề nghị FPT cho ông một phòng làm việc, hàng tuần ông sẽ tới và làm việc không lương.