Mật độ dày đặc taxi trên đường phố Hà Nội. Ảnh: Hữu Oanh

“Bán thương hiệu” ăn tiền

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng đưa ra kết luận: “Không có TP nào mà tình trạng taxi lại lộn xộn như ở Hà Nội”. Quả thật, tình trạng taxi dừng đón trả khách bừa bãi, phóng nhanh, vượt ẩu, lạng lách, taxi dù, gian dối cước của khách hàng… là thực trạng đang diễn ra hàng ngày tại Thủ đô của cả nước.

Thống kê của Sở GTVT Hà Nội cho thấy, hiện TP có hơn 17.000 xe taxi, nhưng có đến 111 DN được cấp với khoảng 30.000 lái xe. Xét về hiệu quả khai thác vận tải và hiệu quả xã hội, ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Giám đốc Sở GTVT, cho rằng, taxi không thể so sánh với các loại hình vận tải công cộng vừa như xe buýt, hay xe buýt nhanh, đường sắt đô thị. 

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực giao thông nhận định, cũng chính bởi do có quá nhiều DN taxi kinh doanh manh mún, nhỏ lẻ nên các cơ quan chức năng khó kiểm soát, nhất là tình trạng thuê, bán thương hiệu (xe cổ phần của cá nhân 100%). Cảnh sát giao thông kiểm tra 1 taxi trên đường Giải Phóng. Ảnh: Hữu Oanh

Trung bình giá thuê thương hiệu tại các hãng taxi Hà Nội hiện từ 1,5 -  3 triệu đồng/tháng/xe. Với những hãng taxi lớn, số lượng xe nhiều, hàng tháng tiền thu về lên tới cả tỷ đồng mà không phải có bất kỳ trách nhiệm nào liên quan đến quản lý. Lái xe tự quản lý xe, tự đổ xăng, doanh thu giữ lại 100% và chỉ phải nộp phí thuê thương hiệu cho công ty.

Thu hồi phù hiệu

Lý giải về tình trạng taxi bát nháo, lộn xộn, ông Đỗ Quốc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội, cho rằng, với số lượng taxi như hiện nay, nhưng chỉ bố trí được 32 điểm dừng đỗ, khiến taxi vẫn phải dừng/đón trả khách sai quy định. Hơn nữa, 1 chiếc taxi hiện nay phải “cõng” trên lưng rất nhiều khoản thuế và phí cao. “Để vào được 32 điểm dừng/đỗ đã được bố trí, 1 taxi phải đóng 200.000 đồng/ngày, trung bình khoảng 60.000 đồng/điểm. Hà Nội hiện có 5 trung tâm thương mại lớn, nhưng taxi muốn vào đây đón/trả khách phải chung chi, mà phí chung chi không hề thấp. Chưa kể, một số bệnh viện “bán chỗ” cho các hãng với giá từ 20 - 50 triệu đồng/hãng. Nếu không “bán chỗ” thì taxi ra, vào đưa/đón bệnh nhân phải nộp phí” - ông Đỗ Quốc Bình lấy dẫn chứng.

Tuy nhiên, người đứng đầu Hiệp hội Taxi Thủ đô cũng phải nhìn nhận: Trong tổng số hơn 17.000 xe taxi hoạt động hiện nay, chỉ có khoảng 30% số xe niêm yết đường dây nóng và cũng mới có 10 hãng taxi gắn thiết bị định vị và đồng hồ in hóa đơn để chống gian lận cước. Đặc biệt, mới có khoảng 3.000/30.000 lái xe taxi được đào tạo chứng chỉ hành nghề lái xe taxi.

Đáng nói, việc đào tạo cấp chứng chỉ hành nghề này cũng rất hình thức, mang tính đối phó, chưa tạo được sự chuyển biến trong đạo đức, ý thức người lái xe. Ngoài ra, hiện vẫn tồn tại khoảng 1.000 taxi dù. Bởi vậy, ông Bình đề nghị, để tránh tình trạng gian lận cước, lái xe có thể can thiệp vào đồng hồ tính cước, với những DN không có biện pháp chống kích xung trên đồng hồ, Sở GTVT nên tạm thời rút giấy phép kinh doanh.

Theo nhận định của ông Đỗ Quốc Bình, hoạt động thanh tra, kiểm tra xử phạt taxi mới chỉ là “hớt ngọn”.

Một chuyên gia cho rằng, các văn bản quản lý taxi về mặt Nhà nước có thể nói không thiếu, cái thiếu chính là sự quản lý của cơ quan chức năng, đặc biệt là việc quá dễ dãi trong cấp phép kinh doanh taxi, giám sát và hậu kiểm. Bởi thế, muốn chấn chỉnh được thực trạng này, điều cốt lõi phải chấm dứt được tình trạng “bán thương hiệu” ăn tiền, tình trạng nhà nhà cùng kinh doanh taxi như hiện nay.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Giám đốc Sở GTVT, khẳng định: Với những DN taxi làm ăn chộp giật, bán thương hiệu, đẩy phần khó cho cơ quan quản lý, tới đây thanh tra phát hiện sẽ xử lý nghiêm, thu hồi phù hiệu taxi, rút giấy phép kinh doanh.

Hữu Oanh