(Thanh tra) - UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết sau 5 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, Quảng Ninh đã trở thành một trong những địa phương đầu tiên trên cả nước hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo theo chuẩn quốc gia, với tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh từ 0,27% năm 2021 xuống chỉ còn 0,03% vào cuối năm 2024.
UBND tỉnh Quảng Ninh mới đây đã ban hành báo cáo tổng kết việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, đồng thời đề xuất định hướng triển khai cho giai đoạn 2026 - 2030.
Theo báo cáo, sau 5 năm thực hiện, Quảng Ninh đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, không chỉ hoàn thành sớm mục tiêu "không còn hộ nghèo theo chuẩn quốc gia", mà còn tạo chuyển biến rõ nét trong đời sống người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo.
Điểm đáng chú ý là công tác giảm nghèo không được triển khai tách biệt, mà được lồng ghép chặt chẽ trong các chiến lược phát triển kinh tế xã hội, xây dựng nông thôn mới và chương trình phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cách làm này giúp nguồn lực đầu tư được sử dụng hiệu quả, đồng thời bảo đảm mục tiêu giảm nghèo bền vững gắn liền với phát triển toàn diện.
Xác định giảm nghèo bền vững là "thước đo công bằng xã hội" nên mọi chính sách về đầu tư công, an sinh xã hội, hạ tầng, giáo dục, y tế và việc làm đều được Quảng Ninh định hướng phục vụ mục tiêu thu hẹp khoảng cách vùng miền, trao cơ hội phát triển cho người yếu thế.
Trong giai đoạn 2021 - 2025, Quảng Ninh đã huy động hơn 2.500 tỷ đồng cho chương trình giảm nghèo, trong đó ngân sách địa phương chiếm tới 60%. Nguồn lực này được phân bổ linh hoạt, ưu tiên cho các địa bàn khó khăn như Bình Liêu, Tiên Yên, Ba Chẽ, nơi có tỷ lệ hộ nghèo cao và điều kiện tự nhiên khắc nghiệt.
Nếu như trước đây, công tác giảm nghèo chủ yếu tập trung vào hỗ trợ trực tiếp, thì nay Quảng Ninh đã chuyển mạnh sang hướng "trao cơ hội" để người dân tự chủ sinh kế.
Thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội, gần 9.800 hộ nghèo, cận nghèo được vay vốn ưu đãi với tổng dư nợ trên 420 tỷ đồng. Cùng với đó, 3.500 hộ dân được hỗ trợ sản xuất, từ con giống, cây trồng đến máy móc thiết bị, gắn với chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng hàng hóa.
Bên cạnh đó, tỉnh tổ chức hơn 230 lớp đào tạo nghề, giúp 7.000 lao động nghèo có việc làm ổn định, trong đó 82% học viên được doanh nghiệp tuyển dụng hoặc tự tạo việc làm tại địa phương. Đây được xem là bước tiến quan trọng, đưa công tác giảm nghèo ở Quảng Ninh ra khỏi tư duy "trợ cấp" sang "tự lực", tạo nền tảng cho phát triển bền vững.
Một trong những điểm sáng của Quảng Ninh là gắn giảm nghèo với phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã (HTX). Thông qua Chi cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển nông thôn, hàng loạt mô hình HTX kiểu mới được hình thành, từ chăn nuôi trâu bò ở Bình Liêu, trồng cây dược liệu ở Ba Chẽ đến sản xuất sản phẩm OCOP ở Tiên Yên, Cô Tô.
Các HTX không chỉ giúp người dân tiêu thụ sản phẩm mà còn hướng dẫn kỹ thuật, liên kết chuỗi giá trị, mở rộng thị trường. Việc ứng dụng chuyển đổi số như truy xuất nguồn gốc, bán hàng trực tuyến giúp sản phẩm nông thôn Quảng Ninh có chỗ đứng ổn định, góp phần giảm nghèo bền vững, không tái nghèo.
Giảm nghèo ở Quảng Ninh được triển khai toàn diện, từ hỗ trợ sinh kế đến nâng cấp hạ tầng thiết yếu. Trong 5 năm, tỉnh đã đầu tư xây mới và sửa chữa 142 công trình hạ tầng tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn, trong đó 100% trung tâm xã có đường ô tô đến nơi, điện lưới quốc gia, trạm y tế, trường học đạt chuẩn.
Bên cạnh đó, tỉnh thực hiện hàng loạt chính sách an sinh xã hội: 100% hộ nghèo có thẻ bảo hiểm y tế, 98% hộ cận nghèo được hỗ trợ học phí, triển khai chương trình "Ngôi nhà ấm tình quân dân" và các quỹ vì người nghèo do Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quản lý. Nhờ vậy, người dân không chỉ được hỗ trợ sinh kế, mà còn được bảo đảm tiếp cận đầy đủ các dịch vụ cơ bản, từ giáo dục, y tế đến nhà ở và nước sạch.
Kết quả trên đến từ sự chỉ đạo thống nhất, quyết liệt của cả hệ thống chính trị. UBND tỉnh đã ban hành cơ chế đặc thù, phân cấp mạnh cho cấp huyện, xã, giao chỉ tiêu giảm nghèo gắn với đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu.
Các địa phương định kỳ kiểm tra, cập nhật dữ liệu hộ nghèo đa chiều, kết hợp ứng dụng phần mềm quản lý hộ nghèo để theo dõi biến động thực tế, hạn chế sai sót trong thống kê và hỗ trợ.
Bí thư, Chủ tịch UBND các địa phương chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả giảm nghèo, coi đây là tiêu chí đánh giá năng lực điều hành. Cách làm này giúp nguồn lực được sử dụng đúng trọng tâm, tạo động lực đổi mới trong tổ chức thực hiện.
Bước vào giai đoạn 2026 - 2030, Quảng Ninh tiếp tục đặt mục tiêu "nâng chất lượng giàu có", phát triển sinh kế xanh, du lịch cộng đồng, kinh tế tuần hoàn và nông thôn thông minh. Tỉnh Quảng Ninh định hướng chuyển từ hỗ trợ người nghèo sang trao quyền và cơ hội phát triển, bảo đảm mọi người dân đều được hưởng thành quả tăng trưởng.
Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Hạnh, với phương châm "mọi người dân Quảng Ninh đều được hưởng thành quả phát triển, tăng trưởng bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau", tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Nhờ thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 17/5/2021 của Tỉnh ủy, cùng với các nghị quyết của HĐND tỉnh và chương trình, quyết định của UBND tỉnh, Quảng Ninh đã hoàn thành trước ba năm mục tiêu của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025. Hiện tỉnh đang chuyển sang giai đoạn xây dựng và áp dụng chuẩn nghèo đa chiều mới, với tiêu chí cao hơn mức bình quân chung của cả nước.
Theo bà Hạnh, các mục tiêu và chỉ tiêu của chương trình đều đã hoàn thành trước kế hoạch, góp phần tạo bước chuyển căn bản trong đời sống người dân. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện, diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc, cảnh quan các địa phương đổi thay từng ngày.
Đáng chú ý, nhận thức về giảm nghèo và ý chí vươn lên của người dân được nâng lên rõ rệt. Nhiều tấm gương hộ nghèo quyết tâm tự lực, thoát nghèo bền vững đã xuất hiện ở hầu hết các địa phương. Các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch… đã đến được với người nghèo, trong khi hạ tầng cơ sở được đầu tư, nâng cấp đáng kể, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và củng cố niềm tin của người dân vào chính sách an sinh.
"Giảm nghèo ở Quảng Ninh không chỉ là hỗ trợ người yếu thế, mà là tạo cơ hội để họ chủ động vươn lên, góp phần phát triển kinh tế xã hội một cách bền vững và bao trùm", bà Nguyễn Thị Hạnh nhấn mạnh.
