Thành tựu này không chỉ phản ánh sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính quyền các cấp và sự nỗ lực vươn lên của người dân, mà còn cho thấy tính hiệu quả của hình mẫu giảm nghèo riêng có của Thủ đô thông qua những cơ chế, chính sách đặc thù, giải pháp đồng bộ và cách làm sáng tạo mà thành phố đã triển khai. 

Hà Nội hoàn thành chỉ tiêu giảm nghèo sớm trước một năm theo kế hoạch đề ra. (Ảnh: Thanh Nhung).

Hoàn thành chỉ tiêu giảm nghèo sớm một năm

Cuối năm 2024, thành phố Hà Nội trở thành 1 trong 6 địa phương trên cả nước không còn hộ nghèo. Bằng việc thực hiện chính sách đặc thù, Hà Nội đã hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo kinh phí mức cao để xây dựng, sửa chữa nhà ở (100 triệu đồng xây nhà mới, 60 triệu đồng sửa chữa nhà).

Ngoài ra, các hộ nghèo, hộ cận nghèo khi xây dựng, sửa chữa nhà, nếu có nhu cầu còn được vay 50 triệu đồng, không phải trả lãi. Nhờ đó, nhiều gia đình trên địa bàn Thủ đô thoát nghèo và cận nghèo.

Kết quả giảm nghèo là sự rất nỗ lực của các quận, huyện (năm 2024, trước khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp – PV). Trong đó rất biểu dương huyện Ba Vì đầu năm 2024 có tới 264 hộ nghèo, lại có 7 xã miền núi nhưng cuối năm đã thực hiện xong, không còn hộ nghèo. Huyện Phú Xuyên, Chương Mỹ, Phúc Thọ, Mỹ Đức… là những địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao nhưng cũng đã về đích rất tốt.

Đáng chú ý, các địa phương thực hiện những giải pháp giảm nghèo bằng nhiều chính sách hết sức căn cơ, bài bản, chắc chắn.

Trong ngôi nhà cấp 4 mới xây, bố con anh Phùng Khắc Vỹ, xã Vật Lại (mới) cảm thấy ấm áp vô cùng. Anh Vỹ chia sẻ: “Cách đây hơn chục năm, tôi đang làm thợ xây thì bị rơi từ tầng 4 xuống, liệt nửa người, phải ngồi xe lăn. Tôi và con trai sống bằng nguồn trợ cấp 1,5 triệu đồng/tháng và anh em giúp đỡ. Cuộc sống khó khăn nên tôi không có tiền để sửa ngôi nhà cũ, mái võng xuống, tường mục".

Đầu năm 2024, gia đình anh Vỹ được TP, huyện, xã hỗ trợ 100 triệu đồng và vay 50 triệu đồng không tính lãi để xây nhà mới. Ngoài ra, bố con anh còn được họ hàng giúp đỡ kinh phí và ngày công; cộng với cán bộ xã, thôn quan tâm sát sao nên chỉ hơn nửa tháng sau đã có ngôi nhà mới khang trang.

Không chỉ vậy, anh Vỹ tiếp tục được Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay tiền để cùng anh họ chăn nuôi đàn bò, có thêm thu nhập và đã thoát khỏi hộ nghèo. “Tôi cảm ơn lãnh đạo cấp trên đã quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện để bố con tôi xây được căn nhà mơ ước. Tết năm 2025 này, bố con tôi sẽ đón Xuân thật ấm áp”, anh Phùng Khắc Vỹ phấn khởi chia sẻ.

Tết Ất Tỵ 2025 vừa qua, gia đình chị Lê Thị Thắm, xã Thượng Phúc mới (thuộc huyện Phú Xuyên cũ) được đón năm mới trong ngôi nhà khang trang, kiên cố. Ngôi nhà mới là mơ ước bấy lâu nay của gia đình 5 người: chồng câm điếc bẩm sinh; vợ cao 1,2m, sức khỏe yếu và 3 con đang tuổi ăn học.

“Hàng ngày tôi ở nhà thêu đồ, thu nhập được khoảng 3 triệu đồng/tháng; chồng đi phụ hồ nhưng công việc không đều. Chúng tôi sống trong ngôi nhà cũ xây bằng vôi cát cách đây mấy chục năm xuống cấp nghiêm trọng, trời mưa dột tứ bề. Khi được TP và huyện, xã hỗ trợ 100 triệu đồng và cho vay 50 triệu đồng, cộng với anh em cho mượn thêm, chúng tôi cố gắng xây ngôi nhà 2 tầng rộng rãi. Tết vừa qua, gia đình vui lắm vì được đón giao thừa trong ngôi nhà mới, thoát hộ cận nghèo”, chị Thắm bộc bạch.

Đó là 2 trong số 714 hộ nghèo, hộ cận nghèo được TP hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở năm 2024 theo Nghị quyết số 14/2023/NQ-HĐND; trong đó có 456 nhà xây mới và 258 nhà sửa chữa. Đây cũng là giải pháp bền vững để Hà Nội giúp các hộ nghèo, hộ cận nghèo được sống trong môi trường bảo đảm an toàn và hoàn thành mục tiêu xóa 100% nhà ở xuống cấp.

Hay như cách đây hơn chục năm, nhắc đến Đồng Chiêm (xã An Phú cũ, nay là xã Mỹ Đức), người dân vẫn quen gọi nơi đây là “vùng trũng của vùng trũng”. Địa hình thấp, hễ mưa là ngập, ruộng đồng chỉ cấy được một vụ mỗi năm; cuộc sống người dân quanh năm gắn với đói nghèo. Có thời điểm, cả thôn có hơn 100 hộ nghèo, chiếm gần 30% dân số.

Trưởng thôn Nguyễn Đình Liệu cho hay, bây giờ, Đồng Chiêm không còn là thôn nghèo nữa. Đường bê tông quanh thôn đã được bê tông phẳng lỳ, làng xóm nhà cao tầng mọc san sát. Ông Liệu cho biết, thôn có 560 hộ dân, đến năm 2024, qua rà soát đánh giá từng hộ gia đình, Đồng Chiêm chính thức không còn hộ nghèo.

Những đổi thay ở Đồng Chiêm chỉ là một lát cắt trong bức tranh chung đầy khởi sắc của công tác giảm nghèo bền vững trên toàn địa bàn Thủ đô.

Thực hiện chính sách đặc thù, giảm nghèo bền vững

Mặc dù Hà Nội đã đạt được thành tựu ấn tượng, là 1 trong 6 địa phương trong cả nước không còn hộ nghèo, công tác giảm nghèo bền vững vẫn là một nhiệm vụ liên tục, đòi hỏi duy trì thành quả và tập trung giải quyết nhóm hộ cận nghèo, cũng như chuẩn bị cho giai đoạn phát triển mới. Với việc không còn hộ nghèo, trọng tâm của thành phố chuyển sang nhóm hộ cận nghèo.

Đến nay, số hộ cận nghèo theo tiêu chuẩn TP Hà Nội là 9.928, chiếm 0,43% (so với chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2022-2025), Hà Nội chỉ còn 890 hộ cận nghèo, chiếm 0,04% dân số trên địa bàn TP.

Như vậy, Hà Nội đã về đích trước một năm đối với việc thực hiện không còn hộ nghèo theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVII.

Có thể nói, với việc thực hiện đồng bộ các chính sách giảm nghèo bền vững của T.Ư và chính sách đặc thù của TP đã giúp Hà Nội không còn hộ nghèo. Qua đó, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao, bảo đảm an sinh xã hội và cũng là thực hiện Chương trình số 08-CTr/TU của Thành ủy “Phát triển hệ thống an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội, chất lượng cuộc sống của Nhân dân Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025”.

Thành phố Hà Nội luôn xác định công tác giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, liên quan trực tiếp đến đời sống người dân, nhất là nhóm yếu thế. Trong nhiều năm qua, Hà Nội đã xây dựng chuẩn nghèo riêng cao hơn khoảng 30% so với chuẩn quốc gia, đồng thời ban hành nhiều chính sách đặc thù để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Theo đó, Nghị quyết số 17/2021/NQ-HĐND của HĐND thành phố quy định một số chính sách đặc thù thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững của thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025, trong đó có nội dung hỗ trợ hằng tháng bằng mức chuẩn nghèo cho đối tượng đủ điều kiện; hỗ trợ bảo hiểm y tế, học phí cho học sinh thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; khuyến khích các hộ tự nguyện viết đơn thoát nghèo, thoát cận nghèo.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 09/2021/NQ-HĐND của HĐND thành phố, quy định mức chuẩn trợ giúp xã hội và đối tượng bảo trợ xã hội thành phố Hà Nội cũng được triển khai đồng bộ, trong đó có chính sách hỗ trợ dự án đa dạng hóa sinh kế, mô hình giảm nghèo, nâng cao năng lực sản xuất cho người dân.

Theo Trưởng phòng Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) Hoàng Thị Hòa, cuối năm 2023 giảm, còn 690 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 0,03%; cuối năm đến 2024, thành phố chính thức không còn hộ nghèo.

Cũng theo bà Hòa, qua thống kê khi chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thành phố có 126 xã, phường, thì 100% xã, phường không còn hộ nghèo, trong đó 43 đơn vị không còn hộ nghèo và hộ cận nghèo.

Đến tháng 9/2025, các xã, phường trên địa bàn đã hỗ trợ giảm thêm 103 hộ cận nghèo, góp phần cải thiện đáng kể đời sống người dân nông thôn, tạo nền tảng vững chắc để Hà Nội hướng tới mục tiêu phát triển bao trùm, bền vững.

Để thực hiện hiệu quả Kế hoạch giảm nghèo năm 2025, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 801/QĐ-UBND ngày 19/2/2025, trong đó, mục tiêu không để phát sinh hộ nghèo mới, giảm 2.519 hộ cận nghèo.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, hiện đã ban hành kế hoạch triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025 đến các xã, phường trên địa bàn. Theo đó, khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các giải pháp giảm nghèo bền vững tiếp tục được Thủ đô quan tâm, điều chỉnh nhằm đạt hiệu quả cao hơn trong giai đoạn tới.