Nhiều tỉnh, thành chưa thực hiện Đề án Tăng cường xử lý vi phạm về quản lý sử dụng đất. Ảnh: Internet

Hàng loạt tỉnh, thành chậm nộp báo cáo

Theo Bộ TN&MT, trong năm 2016-2017, chỉ có 18/63 tỉnh có báo cáo đúng thời hạn quy định, các tỉnh còn lại nộp báo cáo chậm; 8/63 tỉnh chưa nộp báo cáo kết quả thực hiện Đề án gửi về Bộ; 6/55 tỉnh báo cáo chưa đầy đủ nội dung đã hướng dẫn, 21/55 tỉnh báo cáo thiểu bảng biểu số liệu kết quả thanh tra.

Năm 2018, trong 51 tỉnh báo cáo thì có có 32 tỉnh báo cáo chưa đầy đủ nội dung đã hướng dẫn; 16 tỉnh báo cáo thiếu bảng biểu số liệu kết quả thanh tra; có 8 tỉnh báo cáo nhưng chưa thực hiện thanh tra khu công nghiệp, cụm công nghiệp và khu kinh tế theo kế hoạch.

Năm 2019, việc tổ chức thực hiện các nội dung của Đề án trong năm 2019  trong cả nước chưa đầy đủ và còn chậm thực hiện việc báo cáo kết quả về Bộ TN&M.

Đặc biệt, kết quả tổ chức triển khai nội dung thanh tra của Đề án trong năm 2020 là rất thấp và không đầy đủ. Trong 32 tỉnh đã kiểm tra, đôn đốc và trao đổi nắm thông tin việc triển khai thực hiện thì có 11 tỉnh chưa triển khai thực hiện nội dung Đề án trong năm 2020 và đề xuất xin được chuyển sang năm 2021. 21 tỉnh còn lại đã xem xét triên khai thực hiện Đề án trong năm 2020, tuy nhiên do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên số lượng đối tượng thanh tra theo yêu cầu chưa bảo đảm nên có đề xuất kéo dài việc tổng kết Đề án sang năm 2021.

Điều đáng nói, có 2 tỉnh, thành phố chưa có báo cáo cả 3 năm (2017, 2018, 2019) về kết quả thực hiện Đề án gửi về Bộ TN&MT là Bạc Liêu và Hà Nội.

Nhiều địa phương không thực hiện đúng quy định

Báo cáo của Bộ TN&MT chỉ rõ, kết quả thanh tra, kiểm tra đã phát hiện nhiều tồn tại, việc làm không đúng quy định khi thực hiện một số nhiệm vụ quản lý đất đai ở các địa phương; một số nội dung nhiệm vụ quản lý đất đai triển khai thực hiện còn chậm, chất lượng đạt được chưa cao; một số quy định mới của pháp luật đất đai chưa được triển khai thực hiện hoặc thực hiện chưa đầy đủ. Đặc biệt, trong thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai nhiều trường hợp còn chậm, thủ tục thực hiện còn phức tạp do có nhiều giấy tờ và công việc thực hiện không cần thiết, ngoài quy định, một số nơi còn có các công việc thực hiện chưa đúng trình tự quy định.

Phần lớn các tỉnh chưa tổng hợp những tồn tại bất cập trong thực hiện chính sách pháp luật đất đai tại địa phương sau khi thực hiện các nội dung thanh tra theo chuyên đề của Đề án tại các năm 2017, 2018 và 2019; chưa đề xuất được các ý kiến về thay thế, sửa đối, bố sung chính sách pháp luật về đất đai gửi về Bộ TN&MT để tổng hợp.

Theo Bộ TN&MT, nguyên nhân của trình trạng trên là do một số tỉnh còn chưa nhận thức đầy đủ về sự cần thiết của việc thực hiện Đề án và chưa quan tâm đúng mức, còn chưa thường xuyên kiểm tra, chỉ đạo sát sao và bổ trí đầy đủ kinh phí cho việc thực hiện các nội dung Đề án ở địa phương; nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra theo yêu cầu của Đề án là rất lớn, nhưng đội ngũ cán bộ chuyên môn thực hiện các nội dung nhiệm vụ quản lý đất đai và lực lượng thanh tra về đất đai ở các cấp tại phần lớn các địa phương đều đang rất thiếu so với yêu cầu nhiệm vụ, nhất là cấp huyện, tỉnh. Năng lực, nhận thức vê chính sách, pháp luật đất đai của một số cán bộ ở các cấp, nhất là cán bộ cấp huyện và cấp xã còn chưa đầy đủ, chưa đáp úng yêu cầu nghiệp vụ chuyên môn; chưa nắm hết và chậm cập nhật các quy định của pháp luật đất đai khi có sửa đổi, bổ sung.

Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nội dung nhiệm vụ quản lý đất đai ở các địa phương trong những năm qua thực hiện còn ít, nhất là đối với cấp huyện và cấp xã; chất lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra chưa cao nên chưa phát hiện, xử lý kịp thời các sai phạm trong quá trình thực hiện.

Quy định của pháp luật về đất đai hiện hành còn một điểm chưa hợp lý, vướng mắc; quy định chi tiết thi hành Luật đất đai của một số địa phương theo phân cấp của Luật Đất đai và các nghị định, thông tư thi hành Luật còn một số nội dung chưa đầy đủ, rõ ràng, chưa phù hợp pháp luật đất đai hiện hành.

Dịch bệnh Covid-19 trong năm 2020 (nhất là tại các tỉnh và khu vực có công bố dịch) đã trực tiếp ảnh hưởng đến việc tổ chức các đoàn thanh tra, kiếm tra thực hiện Đề án (phần lớn các tỉnh đã điều chỉnh dừng việc thực hiện và chuyển sang năm 2021).

Box:

Bộ TN&MT kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các tỉnh, thành phố đã triển khai thực hiện thanh tra trong các năm 2016-2020 chưa đủ nội dung, đối tượng theo kế hoạch đã được duyệt và yêu cầu tại Quyết định số 1675/QĐ-TTg thì trong năm 2021 cần tiếp tục tổ chức thanh tra bổ sung và tổng hợp kết quả thực hiện gửi về Bộ TN&MT trước ngày 31/10/2021.

Đối với các tỉnh, thành phố đã thực hiện xong các nội dung của Đề án thì tổ chức thực hiện tổng kết Đề án và gửi kết quả thực hiện về Bộ TN&MT trước ngày 31/3/2021. Có kế hoạch cụ thể và tập trung chi đạo, khắc phục, xử lý đầy đủ những nội dung còn tồn tại, hạn chế, vi phạm đã phát hiện trong các kết luận thanh tra theo Đề án, không để trường hợp nào còn tồn tại, chưa thực hiện đúng quy định mà không được khắc phục.

Làm rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm túc đối với tổ chức, cá nhân không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định của pháp luật đất đai.