Một số mỹ phẩm kém chất lượng vừa bị phát hiện tại TP.HCM. Ảnh: TÙNG SƠN

Một ngày đầu tháng 5-2015, ông TVT (60 tuổi, ngụ quận Phú Nhuận, TP.HCM) cầm một chai mỹ phẩm dầu gội đến Viện Pasteur TP.HCM xin được kiểm nghiệm. Ông muốn biết trong chai có chất gì mà sau khi sử dụng, đầu ông chỉ còn vài cọng loe hoe.

Ông T. cho biết sau khi gội đầu bằng mỹ phẩm này, tóc ông bắt đầu rụng. Ông đã đến cửa hàng bán mỹ phẩm hỏi cho ra lẽ. Sau một hồi lời qua tiếng lại, chủ cửa hàng đưa cho ông 2 triệu đồng nói là phụ chi phí đi khám bệnh. Ông T. đi khám cũng chưa tìm ra bệnh gì. Bệnh viện khuyên ông đi kiểm nghiệm xem trong chai mỹ phẩm có chất gì để dễ xác định bệnh hơn.

Bỏ tiền xét nghiệm cũng gặp khó

Tiếp nhận yêu cầu, Viện Pasteur TP.HCM đã hướng dẫn đến Viện Kiểm nghiệm thuộc TP.HCM để kiểm tra vì viện không có chức năng kiểm nghiệm. Trên đường, ông T. tạt vào Sở Y tế TP hỏi thử nơi này có kiểm nghiệm được không. Nơi này cũng chỉ ông qua Viện Kiểm nghiệm thuốc.

Tại Viện Kiểm nghiệm thuốc, ông T. yêu cầu kiểm tra xem trong chai mỹ phẩm có chất gì gây hại cho tóc của ông và sẵn sàng trả chi phí. Tuy nhiên, nơi này cho rằng yêu cầu của ông quá mênh mông, không nói cụ thể là kiểm tra chất gì nên viện không đáp ứng được.

Một cán bộ quản lý ngành y tế TP.HCM cho biết đáng lẽ nơi tiếp nhận mẫu mỹ phẩm phải hướng dẫn người dân nên xét nghiệm tìm các chất A, B, C, D… một cách cụ thể vì các chất này có thể gây rụng tóc chứ người dân không thể biết mà yêu cầu. Để người dân đi tới đi lui và ra về trong thất vọng là không nên.

Một bệnh nhân sau khi sử dụng mỹ phẩm đã phải đến BV Da liễu vì những vết nổi mẩn trên cổ. Ảnh: BS

Đằng sau sự thơm tho là chất độc

Đặt câu hỏi “Với tình trạng rụng tóc như ông T. thì nên hướng dẫn ông tìm chất gì?”, một giáo viên dạy hóa ở trường THPT, cho biết đằng sau sự đẹp đẽ, thơm tho của hóa mỹ phẩm là rất nhiều hóa chất độc hại.

Có thể kể đến đầu tiên là sodium lauryl sulfate (SLS), được xem là nguy hiểm nhất trong các chất hữu cơ dùng để sản xuất mỹ phẩm nhưng cũng là chất được sử dụng nhiều nhất, chủ yếu trong kem đánh răng, kem cạo râu, dầu gội đầu, nước súc miệng... SLS làm khô da và có thể gây ung thư.

Thứ hai là polyethylene glycol (PEG), sử dụng trong kem dưỡng da gây bất lợi cho hệ miễn dịch. Propylen glycol (PG) có trong son môi, thuốc nhuộm tóc, kem cạo râu, kem đánh răng… gây ảnh hưởng xấu lên gan, thận, não. Triethanolamine (TEA), diethanolamine (DEA) và monoethanolamine (MEA) có trong sữa tắm, dầu khử mùi, kem chống nắng... dễ được hấp thu qua da gây hại cho gan, thận và hệ thần kinh trung ương.

Ngoài ra, trong thuốc nhuộm tóc có một chất có khả năng gây ung thư là phenylenediamin (sản phẩm của một công ty vừa bị phát hiện với hàm lượng vượt ngưỡng nhiều lần cho phép).

Theo giáo viên dạy hóa nêu trên, thuốc nhuộm sau khi được bôi lên tóc sẽ từ từ thấm vào da đầu, sau đó xâm nhập vào cơ thể. Nếu trong thuốc nhuộm tóc có p-phenylenediamine (C6H8N2) giúp màu tóc tươi sáng nhưng gây dị ứng, chàm, hen, loét dạ dày, làm da mẩn đỏ và có thể gây tử vong nếu ngộ độc nặng.

“Sát thủ” corticoid

BS-CKII Nguyễn Thanh Hùng, Phó Giám đốc BV Da liễu TP.HCM, cho biết ngày nào bệnh viện cũng tiếp nhận bệnh nhân đến khám do tiếp xúc với mỹ phẩm. Thường gặp nhất là bệnh nhân bị mụn trứng cá. Đây là loại bệnh mạn tính thường gặp trên người trẻ, cần thời gian điều trị lâu dài. Nhưng có người không đủ kiên nhẫn theo phác đồ bác sĩ chỉ định mà nghe theo lời khuyên của bạn bè, người thân không có chuyên môn. Họ đề nghị sử dụng một số loại kem hoặc thuốc có thành phần không rõ ràng. Đặc biệt trong các loại kem có corticoid, làm cho da người sử dụng sáng, mịn hơn và bớt phản ứng viêm của mụn trứng cá trong 3-4 ngày đầu do vậy bệnh nhân rất thích. Tuy nhiên, về lâu dài sẽ xảy ra những phản ứng phụ như giãn mạch, teo da, làm da mỏng, chợt đỏ, chợt tái, dễ ngứa, dùng càng nhiều da càng teo. Lâu dài hơn nữa sẽ gây ức chế tuyến thượng thận, hội chứng mặt tròn, phù nề như mặt trăng (thường gặp khi sử dụng đường uống).

DUY TÍNH/ PLO