(Thanh tra) - Tết Trung thu 2025 đang đến gần, nhu cầu bánh kẹo, đồ chơi tăng vọt. Nhưng đi kèm niềm vui là nỗi lo đến từ những chiếc bánh giá rẻ, không nhãn mác, tiềm ẩn nhiều rủi ro an toàn thực phẩm.
Trung thu là thời điểm các loại bánh không nhãn mác, giá rẻ bất thường dễ trà trộn ra thị trường. Để ngăn chặn nguy cơ mất an toàn thực phẩm, lực lượng Quản lý thị trường và các cơ quan chức năng tại nhiều địa phương đã đồng loạt ra quân, siết chặt kiểm tra, xử lý vi phạm.
Tăng cường kiểm tra, siết chặt chất lượng bánh trung thu
Ngay từ giữa tháng 8/2025, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) đã có công văn yêu cầu các địa phương đẩy mạnh hậu kiểm, tập trung vào những mặt hàng tiêu thụ nhiều trong dịp Trung thu như bánh kẹo, nước giải khát, rượu bia. Yêu cầu đặt ra là phải xử lý nghiêm hàng giả, hàng kém chất lượng, vi phạm an toàn thực phẩm, đồng thời tăng cường tuyên truyền để người dân lựa chọn sản phẩm rõ nguồn gốc.
Tại Hà Nội, công tác kiểm tra được triển khai mạnh mẽ từ rất sớm. Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, cho biết lực lượng Quản lý thị trường đã được yêu cầu giám sát chặt chẽ từ siêu thị, trung tâm thương mại đến cửa hàng nhỏ lẻ, nhằm xây dựng một thị trường minh bạch, bền vững, không để hàng giả, hàng nhái và sản phẩm kém chất lượng len lỏi, gây hại cho người tiêu dùng.
Theo ông Hùng, những mặt hàng có sức mua cao dịp Trung thu như bánh kẹo, nước giải khát, thực phẩm chế biến và nguyên liệu sản xuất đều nằm trong diện kiểm tra, trong đó bánh trung thu được xác định là trọng điểm.
“Bánh Trung thu là mặt hàng dễ bị trà trộn hàng trôi nổi. Chúng tôi kiên quyết không để hình thành điểm nóng, không để ảnh hưởng đến sức khỏe, quyền lợi người tiêu dùng”, ông Hùng nhấn mạnh và cho biết các đội nghiệp vụ sẽ phối hợp cơ quan chức năng triển khai kiểm tra đồng bộ, xử lý nghiêm hàng giả, hàng nhập lậu và vi phạm an toàn thực phẩm, đồng thời tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho cả người sản xuất lẫn kinh doanh.
Không chỉ Hà Nội, tại TP Hồ Chí Minh công tác kiểm soát thị trường dịp Tết Trung thu cũng được đẩy mạnh. Chia sẻ với truyền thông, ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh, cho biết việc giám sát, kiểm tra thị trường dịp này là nhiệm vụ trọng tâm của ngành.
Theo ông Huy, một thực trạng đáng lo ngại là nhiều loại bánh gắn mác “nhập ngoại” nhưng thực chất lại là hàng nhái, chất lượng kém hoặc có dấu hiệu gian lận thương mại. Bên cạnh đó, các loại bánh “nhà làm” được rao bán tràn lan trên mạng xã hội với giá rẻ, chất lượng khó kiểm soát, đang đặt ra thách thức lớn cho công tác quản lý.
“Người bán vì lợi nhuận mà bất chấp, thậm chí chấp nhận chịu phạt để tiếp tục kinh doanh. Điều này khiến việc kiểm tra, xử lý của cơ quan chức năng thêm phần khó khăn”, ông Huy chia sẻ.
Đồng loạt ra quân, nhiều vụ vi phạm bị phát hiện
Không chỉ hai đô thị lớn, tại nhiều tỉnh thành, lực lượng Quản lý thị trường cũng phối hợp chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra cơ sở sản xuất, kinh doanh, đồng thời tuyên truyền pháp luật và khuyến cáo người dân không mua hàng trôi nổi.
Những đợt kiểm tra cao điểm tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Nghệ An, Lạng Sơn, Hải Phòng… đã liên tiếp phát hiện hàng loạt vụ vi phạm.
Cụ thể, ngày 19/9, công an phường Bạch Mai phối hợp Đội Quản lý thị trường số 5 (Hà Nội) phát hiện tại số 88 Lê Thanh Nghị có 320 chiếc bánh trung thu nhãn hiệu LAVA CUSTARD MOONCAKE nhập ngoại, trị giá gần 5 triệu đồng nhưng không hóa đơn, chứng từ. Toàn bộ số hàng bị tạm giữ, chủ cơ sở bị xử phạt hành chính.
Trước đó một tuần, Đội Quản lý thị trường số 15 phối hợp công an phường Hoàng Mai kiểm tra cơ sở tại khu đô thị Louis City, thu giữ hơn 1.200 bánh trung thu và bánh gấu nhập lậu trị giá 11 triệu đồng. Chủ cơ sở bị phạt 17,5 triệu đồng và buộc tiêu hủy toàn bộ sản phẩm.
Cùng ngày, một cơ sở khác ở phường Lĩnh Nam bị phát hiện bày bán 450 chiếc bánh trung thu không nhãn mác, không hóa đơn; chủ cơ sở bị phạt 11,5 triệu đồng.
Không chỉ ở Hà Nội, tại Lạng Sơn, ngày 19/9, Đội Quản lý thị trường số 6 phối hợp Đội 389 tỉnh khám 28 thùng carton, phát hiện 420kg nhân bánh nhập lậu không giấy tờ.
Tại Quảng Ninh, chỉ trong hai ngày 15 và 16/9, lực lượng chức năng phát hiện 364 bánh trung thu và 124 bánh hạt dẻ, ngũ cốc nhập lậu, tổng trị giá gần 60 triệu đồng.
Nghệ An cũng xử lý hai cơ sở bán hơn 4.000 bánh trung thu nhập lậu, không rõ nguồn gốc. Hải Phòng ngày 20/9 phát hiện vụ vận chuyển 130 hộp bánh trung thu không hóa đơn chứng từ.
Các vụ việc này cho thấy thủ đoạn vi phạm rất đa dạng, từ buôn bán nhỏ lẻ, bán online đến nhập lậu số lượng lớn, khiến công tác kiểm tra, kiểm soát càng thêm khó khăn.
Rủi ro từ bánh trung thu trôi nổi, giá rẻ
Ngoài thị trường truyền thống, mạng xã hội cũng trở thành “chợ online” của bánh trung thu.
Trên Facebook, Zalo xuất hiện dày đặc lời rao bán “bánh nhà làm” với giá chỉ 40.000 - 70.000 đồng/chiếc, chưa bằng nửa giá sản phẩm của các thương hiệu lớn. Điểm chung là hầu hết không nhãn mác, không công bố chất lượng, chỉ được cam kết “ngon, sạch” bằng lời.
Trước thực tế này, bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh cho biết đã lập kế hoạch phòng ngừa ngộ độc thực phẩm dịp Trung thu.
Theo bà Lan, dù tình trạng bánh trung thu trôi nổi trên thị trường đã giảm, nhưng nguy cơ vẫn còn từ hai nguồn bánh nhập lậu và gian lận nhãn mác. “Hằng năm, chúng tôi đều lấy mẫu kiểm nghiệm, song rủi ro vẫn hiện hữu nếu người tiêu dùng ham rẻ mà bỏ qua yếu tố an toàn”, bà Lan chia sẻ.
Ở Hà Nội, công tác quản lý cũng được triển khai đồng bộ. Ngày 12/8, UBND TP Hà Nội ban hành kế hoạch 234/KH-UBND về bảo đảm an toàn thực phẩm dịp Trung thu, triển khai từ 15/8 đến 10/10 tại 126 xã, phường.
Bà Nguyễn Kiều Oanh, Phó Giám đốc Sở Công thương Hà Nội, nhấn mạnh: “Bánh Trung thu là sản phẩm đặc thù. Nếu để hàng kém chất lượng lọt ra thị trường sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng. Kiểm tra, giám sát phải đồng bộ, thường xuyên, nhất là giai đoạn cao điểm này”.
Trước diễn biến phức tạp, cơ quan chức năng khuyến nghị người dân chỉ mua bánh trung thu tại các địa chỉ uy tín, được công bố chính thức. Khi lựa chọn sản phẩm, cần quan sát kỹ hạn sử dụng, tên nhà sản xuất, điều kiện bảo quản, tuyệt đối không mua hàng trôi nổi, giá rẻ bất thường hoặc sản phẩm có mùi vị lạ, nấm mốc.
