Phải xây dựng hành lang pháp lý đủ mạnh để PCTN

Theo đánh giá của Chánh Thanh tra TP Hồ Chí Minh Nguyễn Long Tuyền, bên cạnh nhiều kết quả khả quan như thay đổi được nhận thức của cán bộ, công chức, tỷ lệ kê khai tài sản đạt cao thì trong 10 năm thực hiện các quy định về PCTN, cũng đã phát sinh hàng loạt bất cập. Đó là hiệu quả của các giải pháp PCTN mới được nhìn nhận ở bề rộng nên ngoài cơ chế pháp lý đủ mạnh thì cần có những giải pháp kịp thời, phù hợp thực tiễn như cần khu biệt số đối tượng cán bộ công chức kê khai tài sản đi liền với biện pháp thẩm tra đầy đủ để làm rõ nguồn gốc tài sản, từng bước xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

 Ngoài ra, dự thảo Luật PCTN sửa đổi cần xác định rõ mô hình ban chỉ đạo để có đầu mối thống nhất trong hành động, góp phần nâng cao hiệu quả chống tham nhũng, củng cố niềm tin của nhân dân. 

Đi sâu phân tích nguyên nhân vì sao thời gian điều tra án tham nhũng kéo dài, Phó Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh Phan Anh Minh cho rằng: Tội phạm tham nhũng là tội phạm ẩn nên cần phải thống nhất trong quan điểm xây dựng pháp luật để xử lý được loại tội phạm này. Thực tiễn đã phát sinh quan điểm kết tội khác nhau nên thời gian điều tra, truy tố, xét xử kéo dài. Quy định trong thông tư liên tịch về bảo vệ người tố cáo tham nhũng không khả thi lại không được quan tâm trong khi có cơ quan lại đề xuất xử lý hình sự pháp nhân thì quá vô lý. 

Báo cáo về kết quả chỉ nhận được 9 tin báo tội phạm tham nhũng, trong đó có 2 hồ sơ do ngành Thanh tra địa phương chuyển sang, Phó Viện trưởng Viện KSND TP Hồ Chí Minh Dương Ngọc Hải, thẳng thắn cho rằng: Đây là tỷ lệ quá thấp so với hàng chục ngàn tin báo tội phạm mà ngành Kiểm sát địa phương nhận được hàng năm. Đối với các vụ án tham nhũng được ủy quyền truy tố do không được tiếp cận hồ sơ từ đầu nên thường bị hủy án, gây tâm lý không tốt trong dư luận. 

Đồng tình với các ý kiến này, đại diện TAND TP Hồ Chí Minh mong muốn Tổng Thanh tra Huỳnh Phong Tranh với tư cách là Phó Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN, cần đề xuất với Đảng và Nhà nước phải thống nhất đường hướng xét xử tội phạm tham nhũng, đặc biệt là tội phạm tham nhũng liên quan đến ngân hàng. 

Đề xuất về biện pháp nâng cao hiệu quả trong công tác này trên cơ sở thực tiễn của địa phương có tốc độ phát triển kinh tế nhanh nhất nước, là địa bàn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm tham nhũng lớn, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Quân kiến nghị với Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cần kiến nghị các Bộ, ngành ngồi lại với các địa phương để xây dựng một bộ luật đầy đủ, không chồng chéo để xử lý nghiêm mọi hành vi tham nhũng. Phải làm rõ chức danh nào phải kê khai và công khai để làm rõ những dấu hiệu mà dư luận cho là không minh bạch chứ không nên đề ra mục tiêu thật rộng nhưng hiệu quả không như mong muốn. 

Ghi nhận ý kiến của cơ quan chuyên môn địa phương xung quanh 10 nội dung kiến nghị, cũng như 5 nguyên nhân làm cho công tác điều tra, truy tố, xét xử tội phạm tham nhũng kéo dài, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh, cho biết đây là những ý kiến đóng góp quý báu, là cơ sở để Ban Chỉ đạo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN tham mưu xây dựng cơ chế pháp lý phù hợp hơn trong thực tiễn. Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cũng đánh giá cao sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP Hồ Chí Minh đối với công tác PCTN trong thời gian qua, với nhiều bài học kinh nghiệm hay, là cơ sở để nhân rộng ra nhiều địa phương khác.

 Ngoài ra, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cũng lưu ý địa phương cần tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN theo mô hình từ quận, huyện lên đến toàn thành phố, với các điểm nhấn, mô hình hay gắn với tuyên truyền rộng rãi để cộng đồng hiểu và hưởng ứng mạnh mẽ hơn trong công tác này.

Ngọc Giang