Cục Hải quan Bắc Ninh đã để xảy ra nhiều tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện nhiệm vụ... Ảnh: HH

Kiểm tra sau thông quan… lỏng lẻo

Năm 2017, Tổng cục Hải quan quyết định giao kế hoạch kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) đánh giá tuân thủ pháp luật của người khai hải quan cho Cục Hải quan Bắc Ninh, trong đó có Công ty TNHH Tenma Việt Nam (gọi tắt là Công ty Tenma).

Trên cơ sở phiếu đề xuất của Chi cục KTSTQ, Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh đã có quyết định KTSTQ tại Công ty Tenma với nội dung kiểm tra việc tuân thủ pháp luật về hải quan, pháp luật về thuế; niên độ kiểm tra từ tháng 6/2012 đến tháng 6/2017.

Tháng 7/2017, Cục Hải quan Bắc Ninh ban hành kết luận kiểm tra, trong đó đánh giá "Công ty Tenma chấp hành tốt pháp luật hải quan, pháp luật thuế".

Tuy nhiên, qua thanh tra, đoàn thanh tra của Bộ Tài chính đã chỉ ra nhiều tồn tại trong quá trình KTSTQ của Cục Hải quan Bắc Ninh.

Cuối năm 2020, báo chí đưa tin, ông Trần Thành Tô - Cục trưởng Cục Hải quan Bắc Ninh bị nhiều doanh nghiệp khiếu nại trong điều hành công việc. Trong đó, có nội dung quan trọng là ông Tô để vợ kinh doanh trong lĩnh vực mình quản lý, vi phạm Luật PCTN.

Ông Tô từng xác nhận với báo chí, vợ ông đang làm tại Công ty Cổ phần Tiếp vận ATT Việt Nam. Công ty này được thành lập ngày 20/10/2015, được xem là có liên quan mật thiết đến nhiều lĩnh vực mà ngành Hải quan quản lý. Tuy nhiên, ông Tô cho rằng Công ty ATT Việt Nam được thuê để làm dịch vụ khai hải quan, không phải là công ty xuất nhập khẩu. Các quan hệ này là gián tiếp và hải quan không thể gặp và can thiệp, do đó không thể tham nhũng được.

Có hay không việc ông Tô để vợ kinh doanh trong lĩnh vực mình quản lý?. Đã nhiều tháng trôi qua, nhưng đến nay nội dung này vẫn chưa được cơ quan chức năng làm rõ?!

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 83 Nghị định 59/2019/NĐ-CP ngày 1/7/2019 (quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PCTN) hành vi để vợ kinh doanh trong lĩnh vực mình quản lý Nhà nước sẽ bị xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo.

Kết luận thanh tra của Bộ Tài chính chỉ rõ: Ngày 23/6/2017 - ngày làm việc cuối cùng của đoàn kiểm tra Cục Hải quan Bắc Ninh tại trụ sở Công ty Tenma nhưng không có nội dung làm việc cụ thể, không có biên bản được ghi nhận giữa đoàn kiểm tra và Công ty Tenma.

Nội dung kiểm tra chỉ thể hiện việc kiểm tra xác suất, đối chiếu với loại hình nhập khẩu mà chưa thể hiện số liệu của các loại hình khác. Dự thảo và kết luận KTSTQ tổng hợp thiếu nội dung về quy trình nhập, xuất linh kiện khuôn và sản phẩm lắp ráp - hiệu chỉnh khuôn được đoàn kiểm tra ghi nhận tại Biên bản kiểm tra số 04/BB-HC ngày 14/6/2017.

Đáng nói, đoàn KTSTQ tại trụ sở Công ty Tenma không tổ chức xem xét, đánh giá, rút kinh nghiệm các ưu, nhược điểm của cuộc KTSTQ theo quy định.

Liên quan đến việc thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, Thanh tra Bộ Tài chính chỉ rõ, Cục Hải quan Bắc Ninh đã thực hiện KTSTQ đánh giá tuân thủ 4/4 cuộc, tuy nhiên, chưa hoàn thành chỉ tiêu về số cuộc KTSTQ theo dấu hiệu vi phạm và quản lý rủi ro 45/48 cuộc; 5/5 Chi cục Hải quan trực thuộc không hoàn thành chỉ tiêu do Cục Hải quan Bắc Ninh giao.

Kiểm tra xác suất 12 hồ sơ KTSTQ tại trụ sở người khai hải quan do Chi cục KTSTQ thực hiện, Thanh tra Bộ Tài Chính phát hiện còn nhiều tồn tại: Các thành viên đoàn chưa lập báo cáo bằng văn bản tổng hợp về kết quả kiểm tra; trưởng đoàn kiểm tra chưa tổ chức xem xét đánh giá, rút kinh nghiệm.

Việc lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính cũng còn sai sót: Theo hồ sơ của 12 cuộc kiểm tra, các đoàn kiểm tra chưa thực hiện lập biên bản vi phạm hành chính trong thời gian kiểm tra tại doanh nghiệp mà thực hiện khi xác định rõ các vi phạm sau khi đã ban hành kết luận KTSTQ và quyết định ấn định thuế mới ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

Thực hiện không đúng quy định về PCTN…

Thanh tra công tác quản lý cán bộ, công chức, Thanh tra Bộ Tài chính cho biết, Cục Hải quan Bắc Ninh rà soát, bổ sung quy hoạch cán bộ lãnh đạo các cấp còn chậm so với quy định.

Năm 2019, Cục Hải quan Bắc Ninh thực hiện luân chuyển, luân phiên, chuyển đổi vị trí công tác và điều động đối với 31 cán bộ công chức. Tuy nhiên, kế hoạch luân chuyển của Cục Hải quan Bắc Ninh chưa nêu chi tiết, đầy đủ các nội dung theo quy định của Bộ Tài chính.

Trong quản lý sử dụng các nguồn kinh phí, Cục Hải quan Bắc Ninh chậm ban hành quy chế quản lý, sử dụng tài sản công; chưa ban hành quy chế sửa đổi, bổ sung thay thế quy chế quản lý, sử dụng ô tô, xe 2 bánh phục vụ công tác...

Không chỉ vậy, việc chấp hành các quy định về thanh tra, kiểm tra nội bộ, phòng chống tham nhũng (PCTN)… tại Cục Hải quan Bắc Ninh cũng có nhiều tồn tại.

Năm 2019, Cục Hải quan Bắc Ninh đã hoàn thành 6/7 cuộc thanh tra chuyên ngành và 2 cuộc kiểm tra nội bộ. Qua thanh tra, đã kiến nghị truy thu thuế hơn 14,6 tỷ đồng; xử phạt vi phạm hành chính hơn 2,9 tỷ đồng; phạt chậm nộp 963 triệu đồng. Tuy nhiên, tại 2 hồ sơ kiểm tra nội bộ còn thiếu nội dung đánh giá việc chấp hành các quy định của pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Bộ Tài chính cũng chỉ ra, báo cáo định kỳ kết quả công tác PCTN của Cục Hải quan Bắc Ninh còn thiếu nội dung đánh giá những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng; có 9/11 đơn vị trực thuộc chưa đưa nội dung tổng kết, đánh giá kết quả công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vào báo cáo tổng kết năm...

Cũng trong năm 2019, Cục Hải quan Bắc Ninh chưa thực hiện chấm điểm tiết kiệm chi thường xuyên theo quy định; không thực hiện công khai chương trình và báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; giải quyết đơn tố cáo còn chậm trễ…

Từ kết quả thanh tra, Bộ Tài chính yêu cầu Cục Hải quan Bắc Ninh kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân và làm rõ để có biện pháp xử lý những tồn tại trong việc KTSTQ tại Công ty Tenma; chấn chỉnh công tác KTSTQ tránh những tồn tại nêu trên…

Cục Hải quan Bắc Ninh có nghiêm túc thực hiện sau thanh tra? Để rộng đường dư luận, PV Báo Thanh tra đã trực tiếp đặt lịch làm việc và liên hệ nhiều lần với Cục Hải quan Bắc Ninh, tuy nhiên, hơn 1 tháng trôi qua, PV vẫn không được sắp xếp, bố trí làm việc. Có hay không việc Cục Hải quan Bắc Ninh cố tình né tránh báo chí để cho những vi phạm... "chìm xuồng"?! Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.

Hải Hà