Cục trưởng Cục Theo dõi, đôn đốc và Xử lý sau thanh tra (Cục XIV) Lê Thanh Liêm. Ảnh: PV

Kể từ khi Luật Thanh tra năm 2010 được ban hành, công tác hoàn thiện thể chế về xử lý sau thanh tra đã được khẩn trương thực hiện; việc kiện toàn bộ máy, tổ chức làm công tác xử lý sau thanh tra từ Thanh tra Chính phủ, thanh tra các bộ, ngành đến thanh tra các địa phương đã góp phần chuyên môn hóa nhiệm vụ, nâng cao hiệu quả công tác, góp phần tạo chuyển biến rõ rệt trong công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra.

Tuy nhiên, theo Cục trưởng Cuc XIV Lê Thanh Liêm cũng đã chỉ ra còn một số hoạt động theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, xử lý sau thanh tra chưa đạt kết quả như mong muốn, do ba nguyên nhân chủ yếu sau:

Nguyên nhân thứ nhất, ông Liêm cho rằng, vẫn còn nhiều kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra được thực hiện trong thời gian dài mới hoàn thành.

Một số kết luận thanh tra tính khả thi chưa cao; kiến nghị còn chung chung chưa chỉ ra được cụ thể những tập thể, cá nhân có vi phạm, chưa phù hợp với thực tiễn gây khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện việc xử lý sau thanh tra.

Một số kết luận thanh tra mặc dù đã có kiểm tra việc thực hiện, có báo cáo kết quả kiểm tra và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ nhưng sau đó vẫn phải theo dõi, đôn đốc các đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức có liên quan tiếp tục thực hiện…

“Thực tiễn cho thấy, phần lớn các kiến nghị đối với sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai và đầu tư xây dựng; kiến nghị đối với các sai phạm trong lĩnh vực tín dụng, ngân hàng; kiến nghị đối với các sai phạm trong quản lý vốn, tài sản tại một số Tổng công ty, Tập đoàn lớn của Nhà nước… đều có thời gian thực hiện kéo dài, khó có thể dứt điểm hoặc có nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện”, ông Liêm nêu rõ.

Về nguyên nhân thứ hai mà ông Liêm chỉ ra đó là một số đối tượng thanh tra chưa thực hiện nghiêm túc kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra thể hiện qua sự chậm trễ trong thực hiện và báo cáo hoặc thực hiện mang tính hình thức trong xử lý hành chính; cá biệt có đối tượng chây ỳ, cố tình không thực hiện.

Các cơ quan, tổ chức có liên quan, trong đó có cơ quan quản lý trực tiếp của đối tượng thanh tra chưa phát huy trách nhiệm theo quy định đối với việc đôn đốc, chỉ đạo, kiểm tra đối với đối tượng thanh tra trong quá trình thực hiện kết luận thanh tra.

Cũng có trường hợp thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước chưa thực sự quan tâm đến việc lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện nghiêm các kiến nghị xử lý sau thanh tra, nhất là việc thu hồi tiền, tài sản và xử lý cán bộ có vi phạm phát hiện qua thanh tra, theo ông Liêm.

Về nguyên nhân thứ ba, vẫn theo ông Liêm, thực tế đã có những trường hợp cố ý tình chây ỳ hoặc trốn tránh việc thực hiện kết luận thanh tra cũng như đối tượng gây thất thoát không có khả năng nộp lại khoản tiền bị cơ quan thanh tra thu hồi hoặc xử phạt vi phạm.

Bên cạnh đó, qua công tác kiểm tra tại một số cơ quan thanh tra bộ, thanh tra tỉnh, thành phố cho thấy, các cơ quan chủ yếu tập trung xử lý các kiến nghị, quyết định xử lý về kinh tế mà chưa quan tâm đúng mức đến các kiến nghị về xử lý hành chính và hoàn thiện cơ chế chính sách, cơ chế quản lý.

Việc đôn đốc, kiểm tra xử lý về hành chính còn mang tính hình thức, căn cứ báo cáo của các đối tượng thanh tra và cơ quan, tổ chức có liên quan để tổng hợp mà chưa tập trung kiểm tra đánh giá quy trình, kết quả kiểm điểm, xử lý cán bộ đối chiếu với các quy định hiện hành.

Để nâng cao chất lượng xử lý sau thanh tra đảm bảo chặt chẽ, khách quan, kịp thời cũng như việc thực hiện các kết luận, kiến nghị xử lý sau thanh tra được thực hiện nghiệm túc và triệt để, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, ông Liêm cho rằng, ngoài những nỗ lực của cơ quan thanh tra, cần có sự vào cuộc của các cấp, các ngành, đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước ở các bộ, địa phương.