Tại phiên họp 28 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dành lời đánh giá đặc biệt cho Thanh tra Chính phủ.
Tổng Bí thư đã đánh giá Thanh tra Chính phủ là “hình mẫu” trong thực hiện nhiệm vụ. Đây là một lời khen mang tính khích lệ, đồng thời là sự kỳ vọng cho giai đoạn tiếp theo.
Điều này cho thấy vai trò, kỳ vọng rất lớn của Đảng, Nhà nước đối với ngành Thanh tra trong công cuộc phòng chống tham nhũng lãng phí, tiêu cực, đặc biệt trong bối cảnh Luật Thanh tra năm 2025 vừa chính thức có hiệu lực.
Có thể khẳng định, ngành Thanh tra đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thượng tôn pháp luật, phòng chống tham nhũng và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước.
Thanh tra giúp kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, qua đó phát hiện những sai sót, vi phạm để có biện pháp khắc phục và xử lý.
Theo số liệu từ Thanh tra Chính phủ, trong năm 2024, toàn ngành đã triển khai hơn 6.670 cuộc thanh tra hành chính và gần 119.000 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Qua đó, phát hiện vi phạm về kinh tế hơn 157.000 tỷ đồng; kiến nghị thu hồi trên 85.000 tỷ đồng.
Đồng thời, Thanh tra Chính phủ đã cùng các bộ, ngành tích cực xử lý những tồn tại kéo dài, tháo gỡ vướng mắc tại hàng trăm dự án năng lượng tái tạo, lĩnh vực từng có nguy cơ trở thành điểm nóng về lãng phí nguồn lực.
Đặc biệt, thực hiện nghiêm túc kết luận của Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, trong thời gian ngắn Thanh tra Chính phủ đã hoàn thành thanh tra hai dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức, làm rõ mức độ lãng phí và các sai phạm, tạo cơ sở để tháo gỡ, đưa các dự án sớm đi vào vận hành, phục vụ Nhân dân.
Nói đến công tác thanh tra tại hai dự án cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức mà Ban Chỉ đạo và Tổng Bí thư giao, đã được Thanh tra Chính phủ thực hiện “cấp tốc” mới thấy vai trò, trách nhiệm của ngành Thanh tra trong tình hình mới.
Theo Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong: “Kết quả thanh tra đã được Ban Chỉ đạo, Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ và dư luận xã hội đánh giá cao. Tổng Bí thư đã đưa ra nhận xét: “cuộc thanh tra 2 bệnh viện này là hình mẫu cho các cuộc thanh tra với dự án khác”.
Tổng Thanh tra Chính phủ nói thêm, “cuộc thanh tra 2 bệnh viện đặt ra 2 mục tiêu. Đầu tiên là phát hiện sai phạm; hai là phát hiện lãng phí mà cụ thể là lãng phí trên 1.200 tỷ đồng”.
Có thể nói, một trong những thành tựu lớn của Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra trong thời gian qua là đã hoàn thành “chiến dịch 90 ngày đêm” thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp lên Trung ương trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
Với cách làm bài bản, khoa học, kỹ lưỡng, đúng quy định, phù hợp với thực tế, nên đã cơ bản giải quyết xong 203 trong 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp lên Trung ương, đạt 90%.
Theo Tổng Thanh tra, hiện chỉ còn 23 vụ việc, trong đó 7 vụ việc công dân đang khởi kiện ra tòa và 16 vụ việc có khó khăn, vướng mắc các địa phương đã và đang báo cấp có thẩm quyền xem xét, tháo gỡ, giải quyết.
Hầu hết công dân của 226 vụ việc trước đây khiếu kiện dài ngày tại Hà Nội, nay đã trở về địa phương để được tiếp và giải quyết theo quy định.
“Có thể nói, thực hiện kết luận của Tổng Bí thư về giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo đã được Chính phủ, Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ, các địa phương và cả hệ thống chính trị thực sự vào cuộc, tổ chức thực hiện một cách quyết liệt, bài bản, hiệu quả, đạt tỷ lệ giải quyết cao nhất từ trước đến nay”, Tổng Thanh tra nhấn mạnh.
Thực hiện sự chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ đã tổ chức một số cuộc thanh tra có tính chất phức tạp, quy mô lớn, được dư luận quan tâm như: Thanh tra về chấp hành pháp luật về phát hành trái phiếu doanh nghiệp; thanh tra công tác quản lý, khai thác các mỏ vật liệu xây dựng thông thường...
6 tháng đầu năm 2025 là giai đoạn cả hệ thống chính trị tập trung thực hiện cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp, và xây dựng tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Trong bối cảnh đó, Thanh tra Chính phủ và ngành Thanh tra đã có nhiều nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, với nhiều kết quả nổi bật.
2 dự án xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức đã được Thanh tra Chính phủ trực tiếp tiến hành thanh tra; đã ban hành Kết luận thanh tra theo đúng kết luận của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Báo cáo tổng hợp từ 10 bộ, ngành và 61 địa phương cho thấy, 6 tháng đầu năm 2025, toàn ngành đã triển khai 2.799 cuộc thanh tra hành chính và 39.533 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành.
Qua thanh tra đã chấn chỉnh quản lý, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật trên nhiều lĩnh vực; phát hiện vi phạm về kinh tế 129.888 tỷ đồng, 722 ha đất; trong đó kiến nghị thu hồi 101.519 tỷ đồng và 617 ha đất.
Toàn ngành thanh tra đã kiến nghị xem xét, xử lý hành chính 671 tập thể, 2.596 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xem xét, xử lý 118 vụ, 49 đối tượng.
Qua đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, cơ quan chức năng đã thu hồi 1.002 tỷ đồng (tăng 31,7% về giá trị so với cùng kỳ 2024), 6 ha đất; xử lý hành chính 1.187 tổ chức, 5.331 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 46 vụ, 31 đối tượng; khởi tố 4 vụ, 13 đối tượng.
Nhiều chuyên gia cho rằng, lời khen của Tổng Bí thư Tô Lâm tại phiên họp 28 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là sự ghi nhận vai trò, vị thế của Thanh tra Chính phủ trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Đây cũng là nguồn cổ vũ mạnh mẽ để toàn ngành tiếp tục nỗ lực đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Trong 6 tháng cuối năm, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, ngành Thanh tra cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, tạo sự chuyển biến tích cực, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.
Để đạt mục tiêu, Tổng Thanh tra chỉ đạo, toàn ngành Thanh tra tiếp tục tổ chức thực hiện, hoàn thành kế hoạch thanh tra điều chỉnh sau sắp xếp, sáp nhập và nhiệm vụ đột xuất do cấp trên giao. Đồng thời tăng cường hơn nữa công tác đôn đốc, xử lý sau thanh tra, nhất là về tiền, tài sản, đất đai và xử lý cán bộ vi phạm.
Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong đặc biệt nhấn mạnh, toàn ngành Thanh tra cần tập trung cao độ lực lượng để thực hiện thanh tra 2 chuyên đề về: Các dự án có khó khăn vướng mắc và về phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng cơ sở nhà đất tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nhà nước. 2 cuộc thanh tra chuyên đề này thực hiện theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương và Thủ tướng.
Bài 2: Luật Thanh tra năm 2025 “tái cơ cấu” hệ thống các cơ quan thanh tra Nhà nước
