(Thanh tra) - Ngày 12/12, tại Hà Nội, Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học tham vấn nội dung và cách thức triển khai đánh giá độc lập Bộ chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh.
Hội thảo do bà Hà Thị Nga, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam và ông Vũ Văn Tiến, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Tuyên giáo cơ quan Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam đồng chủ trì.
Đây là hoạt động nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại hội Đảng bộ MTTQ và các đoàn thể Trung ương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, giao MTTQ Việt Nam xây dựng và tổ chức đánh giá độc lập Bộ chỉ số niềm tin xã hội cấp tỉnh một nhiệm vụ mới, có ý nghĩa chiến lược đối với cải thiện quản trị công và nâng cao niềm tin của người dân.
Niềm tin xã hội - Nền tảng của ổn định và phát triển
Phát biểu đề dẫn, ông Vũ Văn Tiến khẳng định niềm tin xã hội là yếu tố cốt lõi bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, tạo sự đồng thuận và là động lực để triển khai hiệu quả chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Việc xây dựng Bộ chỉ số dựa trên nền tảng chính trị pháp lý vững chắc và bám sát phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.
Theo ông Vũ Văn Tiến, niềm tin của Nhân dân chịu tác động trực tiếp từ chất lượng dịch vụ công, minh bạch quản trị, trách nhiệm công vụ, cơ chế tham gia của người dân và sự an toàn gắn kết cộng đồng. Vì vậy, Bộ chỉ số phải được thiết kế khoa học, độc lập, phản ánh đúng cảm nhận của người dân, bảo đảm so sánh theo thời gian và giữa các địa phương, đồng thời ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số.
Từ kinh nghiệm gần 20 năm triển khai Chỉ số PCI, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký VCCI nhấn mạnh nguyên tắc quan trọng nhất khi xây dựng Bộ chỉ số niềm tin xã hội là tính độc lập và khách quan tuyệt đối. Việc thu thập, xử lý dữ liệu phải do các chuyên gia hoặc đơn vị nghiên cứu độc lập thực hiện, tránh sự can thiệp của các bên được đánh giá.
Ông cũng đề nghị MTTQ Việt Nam xây dựng cơ chế bảo mật danh tính người trả lời, kết hợp khảo sát với dữ liệu thống kê, gắn kết quả đo lường với trách nhiệm giải trình của chính quyền. Khi chỉ số giảm, địa phương phải công khai đối thoại và đưa ra kế hoạch khắc phục.
Ở góc độ phương pháp luận, TS. Bùi Phương Đình cho rằng bộ chỉ số cần khung đo lường thống nhất gồm bốn nhóm chính và mười hai chỉ số thành phần; có hướng dẫn chi tiết về quy trình khảo sát, tiêu chuẩn dữ liệu và kỹ thuật phân tích. Ông nhấn mạnh việc ứng dụng dữ liệu lớn, nền tảng số để thu thập phản ánh của người dân theo thời gian thực. Kết quả đánh giá cần được công bố hằng năm để tạo áp lực cải cách và tăng cường minh bạch.
Định hướng triển khai và cơ chế phối hợp
Đưa ra định hướng triển khai, PGS.TS. Lê Bá Trình cho rằng Bộ chỉ số phải phản ánh đầy đủ mức độ niềm tin của người dân vào chủ trương, chính sách; hiệu quả vận hành của hệ thống chính trị; phẩm chất và trách nhiệm đội ngũ cán bộ. Đây cũng là cơ sở để MTTQ Việt Nam thực hiện giám sát, phản biện xã hội và kiến nghị xử lý những vấn đề yếu kém.
Ông đề xuất Bộ chỉ số gồm 5 nhóm với 23 chỉ số thành phần, bao gồm niềm tin vào hệ thống chính trị, pháp luật, kinh tế môi trường đầu tư, an sinh xã hội, và niềm tin vào Mặt trận cùng các tổ chức chính trị - xã hội.
Về cách thức triển khai, ông đề nghị tổ chức tập huấn cho cán bộ Mặt trận cấp tỉnh và các tổ chức thành viên; sử dụng hạ tầng số của Mặt trận để bảo đảm tính chính xác, kịp thời, đồng bộ giữa cấp uỷ, chính quyền và MTTQ.
TS. Tạ Văn Sỹ bổ sung rằng để đánh giá chỉ số hiệu quả, cần mô hình vận hành bền vững gồm đội ngũ chuyên gia phương pháp, lực lượng khảo sát chuẩn hóa, cơ sở dữ liệu lớn và nguồn lực tài chính ổn định. Lộ trình phù hợp là thí điểm - hoàn thiện - mở rộng - chuẩn hóa quốc gia. Kết quả công bố phải được sử dụng như chất liệu xây dựng chính sách, nâng cao hiệu quả quản trị công và củng cố niềm tin của người dân.
Tiếp thu ý kiến tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Hà Thị Nga nhấn mạnh Bộ chỉ số niềm tin xã hội là công cụ quan trọng để đánh giá chất lượng thực thi chủ trương, chính sách; phản ánh mức độ hài lòng của người dân đối với hiệu quả quản trị địa phương. Việc xây dựng bộ chỉ số không chỉ bảo đảm tính công khai, minh bạch mà còn góp phần hoàn thiện quan hệ giữa chính quyền và Nhân dân, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp trong thời gian tới.
Khẳng định đây là nhiệm vụ mới, chưa có tiền lệ và yêu cầu triển khai sớm, bà Hà Thị Nga mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành của các chuyên gia, nhà khoa học và Hội đồng tư vấn để hoàn thiện Bộ chỉ số, đáp ứng kỳ vọng của Nhân dân và toàn xã hội.
