Ảnh minh họa: Internet

“Dĩ bất biến, ứng vạn biến” là cụm từ được nhiều chuyên gia kinh tế ví von đánh giá về cách làm hay, ứng xử linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong việc điều chỉnh tăng tỷ giá vừa qua.

Đầu năm 2015, NHNN dự tính sẽ ổn định tỷ giá với mức biến động khoảng 2% trong năm. Thống đốc Nguyễn Văn Bình đã nhấn mạnh như vậy. Mức điều chỉnh tỷ giá biến động trong khoảng 2% đã được thực hiện thành công trong các năm 2014 và 2013. Tuy nhiên, đến ngày 19/8 thì NHNN đã xé rào tăng tỷ giá thêm 1% và nới rộng biên độ biến động tỷ giá lên + - 3%. Do đâu có quyết định bất bình thường như vậy?

Hơn 1 năm qua, đồng Yên của Nhật và đồng Euro đã giảm giá khoảng 30%. Mới đây, Trung Quốc đã phá giá đồng Nhân dân tệ (NDT) thêm 4%, đặc biệt Trung Quốc là bạn hàng rất lớn của Việt Nam cả về xuất khẩu và nhập khẩu. Như vậy, 3 ngoại tệ lớn trong quan hệ thương mại của Việt Nam đã giảm giá xuống mức thấp bất ngờ, làm ảnh hưởng lớn đến hoạt động xuất khẩu và nhiều lĩnh vực khác của Việt Nam. Do vậy, việc NHNN Việt Nam phá cam kết để tăng tỷ giá là vì lợi ích chung của cả nền kinh tế đất nước với mục tiêu không chỉ đơn thuần hỗ trợ xuất khẩu mà còn phải giảm nhập siêu, ổn định kinh tế vĩ mô... trong bối cảnh nhiều đối tác và đối thủ thương mại của Việt  Nam đã, đang và sẽ sử dụng tỷ giá như một công cụ cạnh tranh về xuất khẩu. Đặc biệt sức ép của đồng NDT đã ảnh hưởng tới kinh tế nhiều nước buộc họ phải hướng tới phá giá đồng tiền của nước mình cũng nhằm tăng sức cạnh tranh hàng hóa. Đó là lý do mà NHNN đã nhìn thấy khả năng đồng USD dễ tăng lãi suất khi giữa tháng 9, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ nhóm họp xem xét vấn đề tăng lãi suất. Nhiều chuyên gia kinh tế thừa nhận: Việc tăng tỷ giá vừa qua là một giải pháp đón đầu việc Mỹ tăng lãi suất đồng USD.

Ngay trong ngày 19/8, việc điều chỉnh tăng tỷ giá đã làm ảnh hưởng đến thị trường vàng, cụ thể: Chênh lệch giữa giá mua và bán USD tăng đến 120 đồng/USD (bình thường những ngày trước đó chỉ vài chục đồng/USD), đặc biệt vàng 9999 tăng thêm 1 triệu đồng/lượng.

Trao đổi với báo giới, bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN cho biết: “Việc tăng 1% tỷ giá bình quân liên ngân hàng và với biên độ + - 3% sau 2 lần điều chỉnh vừa qua, tỷ giá VNĐ có dư địa đủ lớn để linh hoạt trước các diễn biến bất lợi trên thị trường quốc tế và trong nước, không chỉ từ nay đến cuối năm mà cả những tháng đầu năm 2016”.

Nhiều ý kiến quan ngại về việc điều chỉnh tỷ giá lần này sẽ làm tăng nợ công. Cũng có nhiều chuyên gia tài chính phản biện tin cậy: Không có cơ sở để tăng nợ công bởi việc điều chỉnh tỷ giá sẽ hỗ trợ xuất khẩu tốt hơn, kinh tế phát triển hơn, theo đó khả năng trả nợ cũng tăng lên. Nếu cứ kìm mãi tỷ giá như trước thì xuất khẩu sẽ gặp khó, đặc biệt khối doanh nghiệp nội sẽ bị doanh nghiệp ngoại lấn át, theo

Giá dầu thô đang giảm xuống dưới 50USD/thùng, theo dự báo vẫn còn có xu hướng giảm. Dầu thô là nguồn xuất khẩu mang lại nguồn ngoại tệ rất lớn cho đất nước. Với mức giảm như hiện nay, năm nay dự báo ngân sách sẽ giảm trên 30.000 tỷ đồng từ nguồn thu dầu thô. Do vậy, việc tăng tỷ giá được các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước đánh giá là giải pháp linh hoạt, kịp thời và phù hợp với điều kiện khách quan. Tuy nhiên, về lâu dài thì chúng ta phải đạt được một cấu trúc kinh tế ổn định vĩ mô, thì lúc đó mới giảm thiểu được những tác động lớn của kinh tế thế giới.

Việt Nam đang hòa nhập ngày càng sâu và rộng vào thị trường kinh tế thế giới và mong muốn được Mỹ và nhiều nước công nhận là nền kinh tế thị trường. Cho nên chịu sự tác động của biến động kinh tế thế giới cũng là điều hiển nhiên chấp nhận.

Thế Lữ