Chăm lo sức khỏe cho hơn 86 triệu người trong điều kiện thiếu trước hụt sau quả là một trách nhiệm với sức nặng “quá tải” đặt trên vai ngành Y tế Việt Nam. Một năm là 365 ngày đêm thì trong suốt cả 365 ngày đêm ấy, dù nắng hay mưa, rét kể cả thiên tai dịch họa các bệnh viện (BV) lúc nào cũng sáng đèn, toàn ngành Y tế đã nỗ lực hết mình.

Các bác sỹ (BS) BV Quân y 103 và Học viện Quân y lần đầu tiên đã thực hiện thành công ca ghép tim từ một người chết não cho bệnh nhân suy tim. Sau ca ghép thận và ghép gan đầu tiên từ người chết não cho, BV Việt Đức cũng đã thành công trong phẫu thuật ghép van tim từ người chết não. Tiếp theo là ca ghép gan cấp cứu cho bệnh nhi suy gan cấp đầu tiên ở Việt Nam do các BS BV Nhi T.Ư thực hiện. Thành công của các ca ghép tạng kể trên đã khẳng định trình độ kỹ thuật của BS Việt Nam đối với các ca phẫu thuật được coi là phức tạp trên thế giới, đồng thời thể hiện ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Một thành tựu khác có thể coi là kỳ tích khi một bé sơ sinh chỉ nặng 500gram được nuôi dưỡng thành công tại BV Phụ sản T.Ư. Rất nhiều những thành tựu âm thầm, những cống hiến hết mình của những người áo trắng đang ngày đêm thực hiện sứ mệnh cao cả trong chăm sóc và bảo vệ tính mạng, nòi giống cho gần 90 triệu người dân.

Đâu đó vẫn còn tình trạng người dân phàn nàn, thậm chí bất bình trước thái độ cửa quyền, hách dịch hoặc vòi vĩnh của một vài thày thuốc hoặc nhân viên y tế. Đó là một thực tế. Nhưng “con sâu” không thể “bỏ rầu nồi canh”. Phần đông những người áo trắng vẫn ngày đêm miệt mài dồn trí tuệ và tâm lực để giành lại sự sống cho bệnh nhân.
 
Trong một lần trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu cho biết: Trung bình một BS phải khám từ 80 - 100 người/ngày. Điều này quá sức đối với BS. Vấn đề giảm tải các cơ sở y tế là đòi hỏi bức thiết của thực tiễn cuộc sống, song giải quyết vấn đề này không đơn giản chút nào.

Ngoài việc nâng cấp, mở rộng hoặc xây mới thêm nhiều cơ sở khám, chữa bệnh, Đề án 1816 (Đề án Cử cán bộ chuyên môn luân phiên từ BV tuyến trên về hỗ trợ các BV tuyến dưới nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh) đã tạo nên dấu ấn trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Chỉ sau 2 năm thực hiện Đề án đã mang lại hiệu quả rất lớn về ý nghĩa nhân văn, với gần 4.000 lượt thầy thuốc tuyến trên luân chuyển về vùng sâu, vùng xa, góp phần giảm 30% mức quá tải cho các BV tuyến trên. Hàng trăm ngàn người bệnh được thụ hưởng thành quả của Đề án; số bệnh nhân phải nằm ghép giảm từ 15.000 người năm 2007 xuống trên 6.000 người năm 2010. Cùng với đó, 1.800 kỹ thuật được chuyển giao, gần 22 nghìn cán bộ y tế được tập huấn, nâng cao tay nghề, đồng thời tăng được tần suất sử dụng trang thiết bị của tuyến dưới...

Đây cũng là năm thứ hai liên tiếp ngành Y tế đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch do Quốc hội, Chính phủ giao, trong đó có chỉ tiêu về giảm tỷ lệ sinh, giảm tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng, giảm tỷ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi, 5 tuổi và các chỉ tiêu về chất thải rắn y tế được xử lý, về số giường bệnh/vạn dân và số BS/nghìn dân, về tuổi thọ trung bình, về tỷ lệ tiêm chủng, về tỷ lệ xã có trạm y tế... Về cơ bản, năm qua ngành Y tế đã khống chế dịch bệnh khá tốt góp phần giảm nâng cao chất lượng sống của người dân. Đặc biệt, ngay trong điều kiện thiên tai, lũ lụt bất thường nhưng đã không xuất hiện bất kỳ ổ dịch lớn nào.

Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế biết đến như một điểm sáng về phòng, chống HIV/AIDS với tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư ở mức dưới 0,3%, mà trước hết là nhờ nỗ lực khống chế, giảm được số nhiễm HIV mới và tỷ lệ tử vong do AIDS.

Gần 160.000 cộng tác viên dân số kế hoạch hóa gia đình trên cả nước đã góp phần cùng ngành Y tế thực hiện tốt công tác dân số kế hoạch hóa gia đình ở cơ sở. Nhờ vậy, đã đạt được chỉ tiêu Đại hội Đảng lần thứ X đề ra là giảm tỷ lệ tăng dân số dưới 1,2% và 2 năm liên tục đạt chỉ tiêu Quốc hội giao về giảm tỷ lệ sinh.

Nhờ nỗ lực của ngành Y tế, nước ta đã đạt được Mục tiêu Thiên niên kỷ thứ 4 (MDG4) về giảm tỉ lệ tỷ vong ở trẻ em (tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi ở mức 16‰ và dưới 5 tuổi ở mức 25‰ ) cũng như MDG5 về giảm tỷ lệ tử vong của bà mẹ ở mức 68/100.000 trẻ đẻ sống. Tổ chức Y tế Thế giới và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc đánh giá Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em giảm nhanh nhất trong khu vực.

Trong khuôn khổ một bài viết, không thể kể hết thành tựu của tập thể ngành Y tế nước ta trong năm qua. Chỉ những điều kể trên đã cho thấy nỗ lực vượt bậc của họ trên mặt trận chăm lo sức khỏe cho nhân dân. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” cũng như các phong trào thi đua yêu nước, nhất là phong trào thi đua nâng cao y đức theo lời Bác Hồ dạy, phong trào xây dựng BV xuất sắc toàn diện với các tấm gương tiêu biểu, phong trào thực hiện tốt quy chế ứng xử trong ngành Y tế… đã và đang là là điểm tựa và định hướng hết sức đúng đắn giúp ngành Y tế hoàn thành tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân mà Đảng và Nhà nước giao phó.

Nguyễn Quốc