Quyết định này liên quan đến những “lùm xùm” trong thời gian vừa qua về việc: bài thơ “Bạch lộ” (in trong tập “Sẹo độc lập”) của nhà thơ Phan Huyền Thư có nhiều câu từ, ý tứ giống với bài “Buổi sáng” của nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan (tên thật là Nguyễn Thanh Bình, hiện đang công tác tại báo Văn nghệ Thành phố Hồ Chí Minh).

Cụ thể, ở “Bạch lộ,” Phan Huyền Thư viết: “Những gương mặt người/ Quen mà không quen/ Từng giọt sương nén trong veo câm nín/ Tiếng chim khua vỡ buổi sáng lạnh/ Em một mình/ Ngồi khuấy loãng thời gian.”

Trong khi đó, ở "Buổi sáng,” nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan viết: “Những gương mặt người/ Quen và không quen/ Những giọt cà phê muôn đời đen nhánh/ Tiếng chim khua vỡ buổi sáng lạnh/ gõ thức mặt trời/ Em ngồi một mình/ Khuấy loãng thời gian...”

Nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan khẳng định, chị sáng tác bài thơ “Buổi sáng” vào năm 2000. Thời điểm đó, nhạc sỹ Phú Quang còn sinh sống ở Thành phố Hồ Chí Minh và có mở một quán càphê tên là Catinat. Đây thường là nơi tụ họp của giới văn nghệ sỹ thời kỳ đó.

Cụ thể, ngày 27/6/2000, trong lúc chờ các bạn văn nghệ tại quán càphê này, nhà thơ Phan Ngọc Thường Đoan đã sáng tác bài “Buổi sáng.” Sau đó, nhạc sỹ Phú Quang đã đọc bài thơ và phổ nhạc thành ca khúc “Catinat càphê sáng.” Bài thơ “Buổi sáng” cũng được in trong tập “Đếm cát” (Nhà xuất bản Văn học - Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh năm 2003).

Trong khi đó, tác giả Phan Huyền Thư cho biết, chị sáng tác bài “Bạch lộ” vào khoảng cuối năm 1996. Nhan đề ban đầu của bài thơ là “Độc ẩm trước bình minh.” Năm 1997, do muốn gửi in bài thơ ở một số tạp chí nước ngoài nên chị đã tiếp tục sửa lại câu từ cho ngắn gọn, rõ ý hơn và đổi tên thành “Độc ẩm cuối Thu.” Sau đó, tới năm 2007, Phan Huyền Thư tiếp tục đổi tên bài thơ thành “Bạch lộ.”

Hình ảnh bìa tập thơ "Sẹo độc lập" của Phan Huyền Thư.

Theo ông Phạm Xuân Nguyên - Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội, trong khi Phan Ngọc Thường Đoan đưa ra những căn cứ chắc chắn để khẳng định thời gian, hoàn cảnh, ý tưởng sáng tác bài “Buổi sáng” thì những chứng cứ Phan Huyền Thư đưa ra liên quan đến bài “Bạch lộ” lại chưa đủ thuyết phục.

Tác giả Phan Huyền Thư đã không còn giữ được bản thảo gốc bài thơ từ khi tác phẩm mới ra đời hay bản thảo chị gửi sang các tạp chí văn nghệ ở nước ngoài trong năm 1997.

“Bởi vậy, trước mắt, Hội Nhà văn Hà Nội quyết định thu hồi giải thưởng đã trao đối với ‘Sẹo độc lập’ của Phan Huyền Thư. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm tư liệu từ các tạp chí nước ngoài (như ‘Hợp lưu,’ ‘Thơ’…) để xác minh thời gian ra đời của ‘Bạch lộ,’ làm sáng tỏ sự việc,” ông Phạm Xuân Nguyên khẳng định.

Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội cũng cho biết, trong buổi sáng 20/10, tác giả Phan Huyền Thư đã gửi thư đến Hội Nhà văn Hà Nội để xin rút giải thưởng. Lý do nhà thơ đưa ra là: để không gây ảnh hưởng đến uy tín của Hội Nhà văn Hà Nội và của giải thưởng. Đồng thời, Phan Huyền Thư cũng khẳng định sẽ tiếp tục tìm kiếm tư liệu để chứng minh thời gian ra đời thực của bài “Bạch lộ.”

Trước đó, ngày 10/10, Hội Nhà văn Hà Nội đã trao Giải thưởng Văn học 2015 cho sáu tác phẩm, công trình nghiên cứu; trong đó có tập thơ “Sẹo độc lập” của Phan Huyền Thư.

Theo An Ngọc/Vietnam+