Kết quả kiểm toán dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1 phát hiện nhiều hạn chế, thiếu sót. Ảnh minh họa: C.T

Ngày 12/8/2024, KTNN đã công khai kết quả kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư tại dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1.

Dự án được đầu tư khoảng 188,2km, chia thành 04 dự án thành phần theo hình thức đầu tư công. Trong đó: Dự án thành phần 1 (DATP1) có chiều dài dự kiến 57,2km, địa điểm xây dựng tại tỉnh An Giang và thành phố Cần Thơ; dự án thành phần 2 (DATP2) có chiều dài dự kiến 37,2km, địa điểm xây dựng tại thành phố Cần Thơ; dự án thành phần 3 (DATP3) có chiều dài dự kiến 36,9km, địa điểm xây dựng tại tỉnh Hậu Giang; dự án thành phần 4 (DATP4) có chiều dài dự kiến 56,9km, địa điểm xây dựng tại tỉnh Hậu Giang và tỉnh Sóc Trăng. Sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án là 44.691 tỷ đồng.

Kết quả kiểm toán cho thấy, các ban quản lý dự án (QLDA) chưa có kinh nghiệm thực hiện các dự án quan trọng quốc gia, dự án đường cao tốc; một số cán bộ chủ chốt của các ban QLDA chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu về chứng chỉ hành nghề theo quy định…

Việc thực hiện áp dụng cơ chế đặc thù trong khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường còn chưa hiệu quả, ngoại trừ DATP1 trên địa bàn tỉnh An Giang, các dự án thành phần khác đều gặp khó khăn và không chủ động được nguồn vật liệu…

Hồ sơ khảo sát vật liệu cung cấp cho dự án không xác định cụ thể mỏ vật liệu cung cấp cho từng gói thầu, trữ lượng còn lại, công suất khai thác, tình hình cung cấp vật liệu cho dự án khác hoặc chưa thực hiện lấy mẫu kiểm tra chất lượng đối với các vị trí mỏ chưa khai thác; một số mỏ không có khả năng cung cấp cho dự án, một số mỏ thông số thí nghiệm chưa đảm bảo…

Việc bố trí trạm dừng nghỉ trên toàn tuyến khi chưa làm rõ quy hoạch và vị trí, quy mô trạm đảm bảo khoảng cách chung cho toàn dự án theo quy định…

Hồ sơ thiết kế kỹ thuật một số gói thầu xây lắp không thể hiện đầy đủ các thông số, chưa đủ cơ sở để tính toán khối lượng lập dự toán (tại DATP1, DATP3); một số biện pháp thi công còn chưa phù hợp hoặc thiếu một số bảng tính kết cấu (tại DATP1, DATP4)…

Tại DATP4, đoàn kiểm toán phát hiện việc lập nhu cầu tái định cư (số hộ dân), xây dựng quy mô khu tái định cư lớn hơn nhu cầu tái định cư của dự án.

Kiểm toán nhà nước đã kiến nghị xử lý gần 47 tỷ đồng tại dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1. Ảnh minh họa: C.T

Đoàn kiểm toán cũng phát hiện công tác lập, thẩm tra, thẩm định và phê duyệt tổng mức đầu tư (TMĐT) còn một số hạn chế, sai sót trong tính toán khối lượng, xác định chi phí thực hiện các công việc khác còn chưa chính xác làm tăng giá trị TMĐT với số tiền hơn 380 tỷ đồng (trong đó, DATP1 là hơn 87 tỷ đồng; DATP2 là hơn 47 tỷ đồng; DATP3 là gần 60 tỷ đồng; DATP4 là hơn 187 tỷ đồng). Việc xác định một số chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong TMĐT của dự án là tạm tính, chưa đầy đủ  thông tin, căn cứ, cơ sở nên còn chênh lệch so với giai đoạn triển khai thực hiện (DATP2, DATP3, DATP4)…

Công tác lập, thẩm tra, thẩm định và phê duyệt dự toán, đoàn kiểm toán phát hiện, trong báo cáo thẩm định của Cục Cao tốc Việt Nam chưa xác định danh mục các định mức cần tổ chức khảo sát trong quá trình thi công xây dựng theo quy định, các định mức điều chỉnh này chưa được chủ đầu tư xem xét, quyết định việc sử dụng để làm cơ sở xác định giá xây dựng công trình theo quy định; một số định mức được vận dụng chưa phù hợp hoặc điều chỉnh nhưng chưa đưa vào danh mục để chủ đầu tư trình thẩm định, phê duyệt; còn sai khối lượng, đơn giá làm tăng giá trị dự toán các gói thầu với số tiền hơn 224 tỷ đồng…

Trong công tác quản lý chi phí, chủ đầu tư chưa tổ chức xác định định mức các công tác có điều chỉnh định mức trong quá trình thi công theo quy định tại khoản 5 Điều 21 Nghị định số 10/2021/NĐ-CP (DATP1, DATP3); còn sai sót trong quản lý chi phí về khối lượng, đơn giá (tại cả 04 DATP).

Cùng với đó, TKNN phát hiện việc bố trí vốn quá nhu cầu dẫn đến phải điều chỉnh (DATP2); hợp đồng các gói thầu số 9, 10, 11, 12, gói thầu TVGS số 15, gói thầu TVGS số 14 chưa ghi rõ thời điểm thu hồi tạm ứng từng lần theo quy định (DATP4); còn dư tạm ứng cho công tác bồi thường hỗ trợ quá 03 tháng (DATP1 là hơn 1.464 tỷ đồng; DATP4 là gần 32 tỷ đồng).

Đáng chú ý, KTNN phát hiện, dự án chưa có phương án bóc tách, sử dụng tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước để sử dụng vào mục đích nông nghiệp theo quy định (DATP1, DATP2, DATP3). Đến thời điểm 31/3/2024, chủ đầu tư chưa tính toán, xác định giá trị khoản tiền phải nộp để bảo vệ, phát triển đất trồng lúa đối với diện tích đất trồng lúa nước đã được giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án theo quy định…

Từ những tồn tại, hạn chế phát hiện qua kiểm toán, KTNN kiến nghị xử lý tài chính hơn 1,84 tỷ đồng; xử lý khác hơn 45,15 tỷ đồng. Ngoài ra, KTNN còn kiến nghị nhiều nội dung đối các chủ đầu tư dự án thành phần…