(Thanh tra) - Xuất khẩu sầu riêng giảm mạnh kéo theo xuất khẩu rau quả giảm tốc ngay trong tháng đầu năm 2025. Trong khi đó, xuất khẩu cá tra lại rất thuận lợi, tăng trưởng mạnh ngay từ tháng đầu năm, đưa giá cá tra tại các ao nuôi tăng lên mức cao nhất trong 3 năm qua.
Xuất khẩu rau quả đạt 416 triệu USD, giảm 11,3%
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) trong tháng 1, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 416 triệu USD, giảm 11,3% với tháng trước (tháng 12/2024 đạt 529 triệu USD) và giảm 5,2% so với cùng kỳ năm 2024 (tháng 1/2024 đạt 490 triệu USD).
Nguyên nhân khiến xuất khẩu rau quả sụt giảm tới 11,3% so với tháng trước là do nhiều nước đã siết chặt kiểm định về chất lượng hoa quả nhập khẩu từ Việt Nam. Đáng chú ý là thị trường Trung Quốc đã siết chặt kiểm tra chất vàng O (Basic Yellow 2 - BY2) và Cadimi trên sầu riêng đối với sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam dẫn đến tình trạng loại trái tỷ đô này ùn ứ ở kho và cửa khẩu, nhiều lô hàng phải bán với giá giải cứu trên thị trường nội địa.
Theo đó, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cho biết đã tạm dừng bán sầu riêng sang Trung Quốc trong tháng đầu năm. Các cơ quan chức năng Việt Nam cũng đã nhanh chóng làm việc với giới chức Trung Quốc để nối lại hoạt động xuất khẩu sầu riêng.
Hiện tại, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã công bố danh sách 9 phòng kiểm nghiệm được Việt Nam và Trung Quốc công nhận đủ tiêu chuẩn cấp chứng nhận. Đây là cơ sở để sầu riêng Việt Nam tiếp tục xâm nhập thị trường “tỷ dân” này.
Ông Bùi Mạnh Toàn - Giám đốc công ty TNHH Vietnox Agri (Đắk Lắk), đơn vị xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc, cho hay Việt Nam đã có nhiều trung tâm kiểm nghiệm chất Cadimi, vàng O được Tổng cục Hải quan Trung Quốc chấp nhận, vì vậy, cơ bản thị trường tiêu thụ vẫn được đảm bảo thông suốt.
Hiện giá sầu riêng cũng đã bắt đầu tăng trở lại tại nhiều vựa. Tuy nhiên, mức giá này vẫn đang thấp hơn khoảng 60-70% so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện tại, giá sầu riêng Monthong Thái loại A (2,7 hộc, trọng lượng 2-5 kg) được bán với mức 100.000 đồng/kg, trong khi loại B (2,5 hộc) chỉ còn 80.000 đồng/kg.
Đối với sầu riêng Ri 6, loại A giảm xuống còn khoảng 62.000 đồng/kg và loại B chỉ đạt mức 47.000 đồng/kg.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, các lô sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc đều phải có giấy kiểm nghiệm chất cơ bản chất vàng O và Cadimi. Doanh nghiệp chỉ cần có đủ giấy chứng nhận theo quy định là có thể xuất khẩu được...
Ngoài Trung Quốc, các thị trường khác cũng đã nâng cao tiêu chuẩn đối với trái cây nhập khẩu. Theo đó, Mỹ đã cấm 7 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật và yêu cầu mã số vùng trồng, mã số đóng gói do Bộ Nông nghiệp Mỹ cấp. Còn các nước châu Âu cũng tăng tỷ lệ kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật trên nhiều loại trái cây từ 10% lên 20%.
Ông Đặng Phúc Nguyên nhận định, nếu những rào cản về kiểm định không sớm được tháo gỡ, mục tiêu xuất khẩu 8 tỷ USD năm nay sẽ khó đạt được.
Để đảm bảo tăng trưởng bền vững, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) khuyến nghị nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp cần tăng cường liên kết, nâng cao chất lượng sản phẩm và khẳng định thương hiệu Việt trên thị trường toàn cầu.
Năm 2025 hứa hẹn xuất khẩu cá tra chinh phục những cột mốc mới
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), giá cá tra xuất bán tại các ao nuôi ở Việt Nam đã tăng mạnh vào đầu năm 2025 do nguồn cung hạn chế.
VASEP nhận định năm 2025 hứa hẹn sẽ là năm xuất khẩu cá tra chinh phục những cột mốc mới.
Hiện tại, giá cá tra đang ở mức cao nhất trong 3 năm trở lại đây. Cụ thể, cá tra có trọng lượng lớn hơn 1,2 kg đã đạt 32.440 đồng/kg, là mức cao nhất được ghi nhận kể từ năm 2022.
Những loại cá lớn này chủ yếu được thị trường Trung Quốc ưa chuộng; trong khi các kích cỡ nhỏ hơn lại được ưu chuộng để xuất khẩu philê sang EU và Hoa Kỳ. Cá tra loại khoảng 1 kg có giá bán 30.000-31.000 đồng/kg.
Theo VASEP, nguyên nhân chính dẫn đến sự tăng giá mạnh của cá tra cỡ lớn là do số lượng cá này rất hạn chế. Cụ thể, tính đến cuối tháng 12/2024, cá có trọng lượng từ 800g đến 1kg chiếm 37% tổng số cá; trong khi cá có kích thước lớn hơn chỉ chiếm khoảng 5%. Ngoài ra, nhu cầu từ thị trường Trung Quốc, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán cũng góp phần làm tăng giá.
Thêm vào đó, nguồn cung cá bị hạn chế do cá phát triển chậm trong thời tiết lạnh vào tháng 12. Giá cá giống cũng tiếp tục tăng mạnh, đạt 46.300 đồng/kg trong tháng 1/2025, mức cao nhất kể từ tháng 2/2023.
Vượt qua hai năm đầy biến động về thị trường xuất khẩu và sản xuất trong nước, ngành cá tra Việt Nam đã chứng tỏ khả năng thích ứng linh hoạt và quyết tâm mạnh mẽ để nắm bắt cơ hội bứt phá trong xuất khẩu. Nhờ mức giá cao, kim ngạch xuất khẩu cá tra trong tháng 1/2025 ước tính đạt 209 triệu USD, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước.
Trong năm 2024, xuất khẩu cá tra đạt 2 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2023 và đóng góp 20% vào tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.
Về thị trường tiêu thụ, Trung Quốc và Hồng Kông vẫn là điểm đến hàng đầu của cá tra Việt Nam, đạt hơn 580 triệu USD trong năm 2024, tăng nhẹ 1,3% so với năm trước. Hoa Kỳ tiếp tục giữ vị trí thứ hai trong danh sách các quốc gia nhập khẩu nhiều nhất cá tra Việt Nam.
Ngoài ra, các thị trường khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng khả quan, với xuất khẩu sang Brazil tăng 15%, Thái Lan tăng 4% và Colombia tăng 36%.
Nhìn nhận chung về xuất khẩu thủy sản, các chuyên gia dự báo năm 2025, ngành thuỷ sản sẽ tăng trưởng tốt hơn và vượt mốc 11 tỷ USD của năm 2022.
"Trên bản đồ xuất khẩu thuỷ sản toàn cầu, Việt Nam hiện là nước xuất khẩu lớn thứ 3, chỉ xếp sau Trung Quốc và Na Uy, cho thấy ngành thuỷ sản đang đi đúng hướng trong việc tăng trưởng bền vững và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm", ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký VASEP nhận định.
