Năm 1990, do đi làm ăn xa nên ông Đức, bà Minh đã giao lại cho người em tên là Nguyễn Văn Thanh mượn 10.386m2 đất để canh tác.

Do ông Nguyễn Văn Thanh mượn nợ của một số cá nhân và bỏ đi khỏi địa phương từ năm 1991 nên ngày 19/4/1992 UBND xã Hòa Hưng tiến hành hóa giá diện tích 7.200m2 đất của ông Nguyễn Văn Thanh cho bà Mai (vợ ông Nguyễn Duy Khoát, lúc bấy giờ là Chủ tịch UBND xã Hòa Hưng).

Sau đó, ông Nguyễn Duy Khoát đã cố ý kê khai sai nguồn gốc đất (đất khai phá) để được UBND huyện Xuyên Mộc cấp giấy chứng nhận (GCN) QSDĐ (mang tên vợ ông là bà Mai) theo Quyết định số 644/QĐ-UBH ngày 8/12/1997.

Sau khi biết được khu đất của mình đã mang tên người khác, ông Đức, bà Minh khiếu nại (KN) đòi lại đất và phản ánh hành vi không minh bạch của cơ quan chức năng trong việc cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Nguyễn Duy Khoát.

Do việc cấp GCNQSDĐ cho bà Mai trái quy định của pháp luật nên ngày 18/4/2006, UBND huyện Xuyên Mộc ban hành Quyết định số 1608/QĐ-UBND thu hồi diện tích 10.386m2 thuộc một phần thửa đất số 49 và 50 (thửa mới là 719) tờ bản đồ số 10.

Sau khi thửa đất bị thu hồi, ông Đức, bà Minh đã có đơn đề nghị UBND xã Hòa Hưng đăng ký QSDĐ đối với diện tích này.

Ngày 13/4/2009, UBND xã Hòa Hưng có Công văn số 43/UBND trả lời không có cơ sở để đăng ký QSDĐ theo quy định của pháp luật đất đai vì đất trên đang thuộc quỹ đất công do UBND xã Hòa Hưng quản lý.

Tại Văn bản số 493, ngày 13/4/2011 trả lời đơn của ông Nguyễn Minh Đức và bà Nguyễn Thị Minh, Phó Chủ tịch UBND huyện Xuyên Mộc Huỳnh Bách Tiến cho rằng: Thời điểm hộ bà Mai SDĐ (bất hợp pháp) thì diện tích đất trên không có người sử dụng (ông Thanh đã bỏ đi từ năm 1991). Khoản 5 Điều 14 Luật Đất đai năm 1987 quy định “người SDĐ không SDĐ được giao trong 6 tháng liền mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất đó cho phép thì đất đó sẽ bị thu hồi”. Do đó, việc ông Nguyễn Văn Thanh đã bỏ đất không sử dụng nữa thì đất này đương nhiên sẽ bị thu hồi và không cá nhân, tổ chức nào được QSD khi chưa được cấp có thẩm quyền giao, cho thuê đất. Về mặt thực tế, từ khi UBND xã Hòa Hưng hóa giá đất trái thẩm quyền vào năm 1992 đến khi UBND huyện Xuyên Mộc thu hồi vào năm 2006 chỉ có hộ bà Mai sử dụng diện tích trên. Vì thế, theo UBND huyện Xuyên Mộc, không có cơ sở nào để cho ông Nguyễn Minh Đức và bà Nguyễn Thị Minh đăng ký QSDĐ theo quy định tại Điều 50 Luật Đất đai năm 2003 (cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang SDĐ).

Ở một khía cạnh khác, trong văn bản trả lời đơn xin phục hồi QSDĐ của bà Nguyễn Thị Minh và ông Nguyễn Minh Đức, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Xuyên Mộc đã nhấn mạnh: Diện tích đất xin phục hồi hiện do UBND xã Hòa Hưng quản lý theo Quyết định số 1608/QĐ-UBND ngày 18/4/2006 của UBND huyện Xuyên Mộc về việc thu hồi đất của ông Nguyễn Duy Khoát. Theo quy định của pháp luật đất đai, nếu bà Minh, ông Đức xin được công nhận QSDĐ thì phải làm đơn xin cấp GCNQSDĐ nộp tại UBND xã Hòa Hưng để được giải quyết cho đúng trình tự, thủ tục.

Trao đổi với chúng tôi về KN của ông Đức, bà Minh, ông Vũ Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Hưng khẳng định: “Việc giải quyết KN cho ông Đức, bà Minh thuộc thẩm quyền của huyện và tỉnh. Nếu ông Đức, bà Minh có đủ căn cứ về việc đã SDĐ thì địa phương sẽ chứng nhận về nguồn gốc đất để ông Đức, bà Minh làm thủ tục xin cấp QSDĐ với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về lĩnh vực đất đai”.

Bình Giang