Dây chuyền sản xuất xi măng tại xã Bài Sơn (Đô Lương) của Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam. Ảnh: Đức Anh

Theo đó, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam liên tiếp công bố các kết luận thanh tra chuyên đề đối với việc chấp hành các quy định của pháp luật về khoáng sản, xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế tại một số mỏ đá vôi, đá sét làm nguyên liệu xi măng trên địa bàn tỉnh Nghệ An, chỉ ra sai phạm của các công ty sản xuất xi măng gồm: Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam (tại xã Nghi Thiết, huyện Nghi Lộc); Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam 2 (tại xã Hội Sơn, huyện Anh Sơn) và Công ty Cổ phần Xi măng Vicem Hoàng Mai (xã Quỳnh Thiện, thị xã Hoàng Mai).

Cụ thể, kết luận thanh tra số 3376 đối với Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam, do ông Nguyễn Ngọc Oánh - Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Giám đốc. Công ty được cấp 2 giấy phép về khai thác khoáng sản bằng phương pháp lộ thiên mỏ đá vôi làm nguyên liệu xi măng tại 2 xã Bài Sơn, Hồng Sơn, huyện Đô Lương và mỏ đá sét làm nguyên liệu xi măng tại 2 xã Bài Sơn, Văn Sơn, huyện Đô Lương.

Qua thanh tra phát hiện doanh nghiệp chưa hoàn thành việc thuê đất để khai thác khoáng sản theo quy định; và sau 12 tháng từ khi giấy phép có hiệu lực công ty đã không tiến hành xây dựng mỏ. Đồng thời, chưa hoàn thành việc xin cấp giấy phép khai thác khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng công trình theo quy định; chưa nộp tiền cấp quyền khai thác khoảng sản về sản lượng đã khai thác và sử dụng thực tế hàng năm trong quá trình thu hồi khoáng sản ở khu vực có dự án đầu tư xây dựng.

Kết luận thanh tra số 3377 đối với Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam 2, do ông Hoàng Mạnh Khởi làm Giám đốc điều hành. Công ty chưa hoàn thành việc điều chỉnh giấy phép khai thác khoáng sản đá vôi và đá sét làm nguyên liệu sản xuất xi măng cùng tại mỏ Bắc Kim Nhan, xã Hội Sơn, huyện Anh Sơn, trong đó thiết kế khai thác mỏ đá vôi có nội dung chưa phù hợp theo giấy phép khai thác khoáng sản được cấp. Tại thời điểm kiểm tra, có một số vị trí khai thác có chiều cao tầng, góc nghiêng sườn tầng khai thác đã vượt mức so với tính toán trong thiết kế phê duyệt; tại hiện trường có một số vị trí đá treo sau nổ mìn, vị trí dễ trượt có nguy cơ mất an toàn.

Quá trình xác minh về sản lượng khoáng sản khai thác thực tế so với công suất quy định trong giấy phép khai thác khoáng sản đối với khai thác đá vôi nguyên liệu trong các 2016, 2017, 2018 Công ty Xi măng Sông Lam 2 đều khai thác vượt công suất cho phép khai thác lần lượt là 528,4%; 467,89% và 477,80%.

Bên cạnh đó, Công ty Xi măng Sông Lam 2 chưa đăng ký khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp, thiết bị và kế hoạch khai thác với UBND tỉnh Nghệ An đối với hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng trong phạm vi diện tích đất của dự án đầu tư xây dựng công trình đã được cơ quan Nhà nước thẩm quyền phê duyệt hoặc cho phép đầu tư. Chưa nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với việc sử dụng khoáng sản làm vật liệu xi măng thông thường trong phạm vi diện tích đất dự án đầu tư xây dựng công trình…

Vận chuyển nguyên liệu làm xi măng tại Công ty Cổ phần Xi măng Sông Lam 2 (xã Hội Sơn, huyện Anh Sơn). Ảnh: Đức Anh

Kết luận thanh tra số 3375 đối với Công ty Cổ phần Xi măng Vixem Hoàng Mai, do ông Nguyễn Quốc Việt làm Tổng giám đốc. Công ty chưa hoàn thành thủ tục xin cấp lại giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định; chưa điều chỉnh giấy phép khai thác khoáng sản khi có sự thay đổi tên tổ chức khai thác khoáng sản; lập, phê duyệt thiết kế kỹ thuật mỏ đá vôi ở Hoàng Mai B và mỏ sét, trạm đập sét ở Quỳnh Vinh có một số nội dung chưa phù hợp giấy phép khai thác khoáng sản; khai thác vượt công suất được phép khai thác trong năm 2016 và 2018; chưa nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với việc thu hồi đá dolomit đi kèm trong quá trình khai thác đá vôi làm nguyên liệu xi măng.

Với những hành vi vi phạm nêu trên, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản yêu cầu công ty khẩn trương hoàn thành việc xin cấp lại giấy phép khai thác khoáng sản và điều chỉnh nội dung giấy phép khi có thay đổi tên tổ chức khai thác khoáng sản; Tổng hợp sổ sách, chứng từ… liên quan tới hoạt động khai thác và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trong phạm vi diện tích dự án đầu tư công trình từ khi khai thác đến nay, nộp về UBND tỉnh Nghệ An để tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với khối lượng đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường đã thu hồi…

Cùng với chỉ rõ nội dung kết luận thanh tra, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam cũng lưu ý thời hạn 90 ngày kể từ khi ban hành kết luận thanh tra, các doanh nghiệp vi phạm phải có trách nhiệm khắc phục các tồn tại, vi phạm; đồng thời báo cáo bằng văn bản với Tổng cục và Sở Tài nguyên và Môi trường kết quả thực hiện các yêu cầu trên; trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ sẽ xử lý hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Đức Anh