Gần 400ha rừng bị suy giảm tại Trung tâm Bảo tồn Voi, cứu hộ động vật và Quản lý bảo vệ rừng. Ảnh: Anh Minh

Chiều 1/4, UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức họp báo định kỳ tháng 3 năm 2024 để thông tin, phản hồi một số nội dung mà báo chí phản ánh. Trong đó Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk đã phản hồi thông tin việc suy giảm gần 400ha rừng tại Trung tâm mà báo chí phản ánh, trong đó có Báo Thanh Tra.

Theo đó, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Minh Chí cho biết, căn cứ vào kết quả kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hiện trường, ngày 19/3/2024, Chi cục Kiểm lâm có Công văn số 227 về diện tích rừng bị suy giảm tại Trung tâm. Cụ thể, năm 2023, Hạt Kiểm lâm huyện Buôn Đôn đã xác minh, cập nhật diện tích rừng tự nhiên bị suy giảm tại Trung tâm Bảo tồn Voi vào cơ sở dữ liệu theo dõi diễn biến rừng là 397,11ha, trong đó 4,64ha được xác định nguyên nhân do phá rừng.

Diện tích còn lại 392,47ha chủ yếu là người dân lấn chiếm trồng các loại cây nông nghiệp ngắn ngày và cây công nghiệp, trong đó có một số diện tích người dân đã canh tác từ lâu, không xác định được thời gian rừng bị giảm. Vì vậy, Hạt Kiểm lâm sở tại cập nhật vào cơ sở dữ liệu theo dõi diễn biến rừng với nguyên nhân khác (chưa xác định được chính xác nguyên nhân rừng bị giảm).

Sở NN&PTNT khẳng định, diện tích bị suy giảm nói trên hầu hết là rừng nghèo, nghèo kiệt có trữ lượng thấp và suy giảm trong nhiều năm gần đây, chứ không phải mới bộc phát mới đây. Nguyên nhân dẫn đến diện tích rừng nói trên bị suy giảm chủ yếu do người đồng bào dân tộc thiểu số phía Bắc di cư tự do vào dựng nhà, phá rừng, lấn chiếm đất rừng làm nương rẫy trái phép.

Hầu hết các vụ vi phạm được các đối tượng tổ chức với số đông, khoảng vài chục người và có biểu hiện chống đối lại lực lượng chức năng. Khi lực lượng của Trung tâm phát hiện các đối tượng đang phá rừng, phát dọn thì các đối tượng không hợp tác, chống đối, lấy số lượng đông ra áp đảo. Trong khi đó, đội tuần tra rừng của Trung tâm chỉ từ 2 - 4 người nên không thể bắt giữ được đối tượng để xử lý theo quy định.

Không chỉ vậy, phần lớn diện tích rừng của Trung tâm nằm gần các khu dân cư, đặc biệt là các khu dân cư tự phát, ngoài quy hoạch còn nhiều khó khăn, thiếu đất sản xuất, sống phụ thuộc chủ yếu vào rừng. Do đó, người dân thường vào rừng khai thác gỗ, phá rừng trái pháp luật để lấy đất sản xuất. Qua rà soát, tại các tiểu khu 453, 440 và 436 có 109 căn nhà, chòi, với 529 nhân khẩu sinh sống và sản xuất nông nghiệp trái phép.

Ông Nguyễn Minh Chí - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk phản hồi thông tin báo chí vụ gần 400ha rừng bị suy giảm. Ảnh: Anh Minh

Theo Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Lắk, việc để diện tích rừng tự nhiên bị biến động lớn, trong thời gian dài nhưng không kịp thời phát hiện, xử lý, trách nhiệm chính thuộc về chủ rừng là Trung tâm và chính quyền địa phương.

Trong thời gian tới, Sở NN&PTNT sẽ tổ chức làm việc với UBND huyện Buôn Đôn liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước về lâm nghiệp. Đồng thời, bàn phương hướng, giải pháp tăng cường công tác đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý vi phạm và bảo đảm chấp hành pháp luật trong lĩnh vực lâm nghiệp.

Bên cạnh đó, yêu cầu Trung tâm phối hợp cơ quan chức năng, chính quyền địa phương kiểm tra, xác minh, lập hồ sơ, xử lý theo quy định đối với diện tích rừng bị biến động. Mặt khác, kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc để rừng bị suy giảm. Tăng cường phối hợp với lực lượng chức năng tuần tra, kiểm tra rừng, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực lâm nghiệp để xử lý nghiêm theo quy định…

Trước đó, phóng viên Báo Thanh tra đã có chuyến đi thực tế, ghi nhận tình trạng hàng trăm ha rừng do Trung tâm quản lý bị suy giảm không rõ nguyên nhân. Theo quan sát của phóng viên, rất nhiều diện tích rừng đã “biến mất”, thay vào đó là những khoảng trống vô tận. Vết tích của rừng là những cây xanh cao lêu nghêu còn sót lại. Nhiều diện tích đã được cày xới, trồng các loại cây hoa màu. Nhiều nhất là cây sắn (mì).

Theo lãnh đạo Trung tâm, diện tích rừng suy giảm chủ yếu ở Tiểu khu 439, đây là khu vực chủ yếu người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Lực lượng tại Trung tâm quá mỏng, không ít trường hợp theo dõi ngược lại lực lượng chuyên môn để phá rừng, xâm canh trái phép. Thời gian qua, đơn vị đã nỗ lực tổ chức rà soát, nhổ bỏ những diện tích xâm canh trái phép.