Thanh Hóa sau sắp xếp dự kiến còn 166 xã và phường. Ảnh: P.V

Toàn tỉnh giảm 381 đơn vị hành chính cấp xã

Tại hội nghị, Giám đốc Sở Nội vụ Trần Quốc Huy trình bày báo cáo về Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Thanh Hóa năm 2025. Theo đó, thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 60-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với dự kiến số ĐVHC cấp xã giảm khoảng 70%, tỉnh Thanh Hóa có diện tích tự nhiên 11.114,71 km², quy mô dân số 4.320.947 người, có 26 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện gồm 2 thành phố, 2 thị xã và 22 huyện, trong đó có 11 huyện thuộc khu vực vùng cao, miền núi; 547 ĐVHC cấp xã gồm 63 phường, 32 thị trấn, 452 xã, trong đó có 16 xã, thị trấn biên giới.

Có thể thấy, diện tích tự nhiên và dân số của các ĐVHC cấp xã trên địa bàn tỉnh là rất nhỏ, thấp hơn so với mức trung bình của toàn quốc là 33,09 km²/xã và 10.108 người/xã. Như vậy, theo số liệu diện tích tự nhiên trung bình nêu trên của toàn quốc, với diện tự nhiên là 11.114,71 km² thì toàn tỉnh Thanh Hóa chỉ tương ứng khoảng 335 ĐVHC cấp xã như các tỉnh hiện nay.

Theo phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã của tỉnh Thanh Hóa, sẽ thực hiện sắp xếp 529 ĐVHC cấp xã (gồm 435 xã, 63 phường, 31 thị trấn) thành 166 ĐVHC cấp xã mới gồm: 18 phường và 148 xã (73 xã đồng bằng, 75 xã miền núi). Số xã, thị trấn giáp nước bạn Lào là 16 đơn vị. Toàn tỉnh giảm 381 ĐVHC cấp xã so với hiện nay, tương ứng giảm 69,65%.

Không thực hiện sắp xếp 18 xã biên giới

Trong Đề án, Ban Thường vụ Đảng ủy UBND tỉnh đề nghị không thực hiện sắp xếp đối với 18 ĐVHC cấp xã gồm 12/16 xã biên giới giáp Lào và 6 xã thuộc khu vực miền núi, vùng cao, với lý do: Thực hiện định hướng giữ ổn định số lượng xã, thị trấn biên giới giáp nước bạn Lào để không ảnh hưởng đến quốc phòng - an ninh và bảo vệ chủ quyền quốc gia; trong đó 12 xã, thị trấn biên giới không sắp xếp; sắp xếp 4 xã biên giới với các xã, thị trấn không phải là biên giới để thụ hưởng chính sách của khu vực biên giới. Không sắp xếp đối với 6 xã vùng núi, miền núi cao có diện tích rộng, địa hình đồi núi, chia cắt, kết nối giao thông còn nhiều hạn chế, có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống.

Về tiến độ thời gian tổ chức lấy ý kiến Nhân dân trước ngày 21/4/2025; Tổ chức phát phiếu lấy ý kiến cử tri đại diện hộ gia đình trước ngày 22/4/2025.

HĐND cấp xã, cấp huyện thuộc phạm vi sắp xếp xem xét, ban hành Nghị quyết thông qua chủ trương sắp xếp ĐVHC cấp xã trước ngày 23/4/2025. UBND các huyện, thị xã, thành phố hoàn chỉnh hồ sơ, trình tự thủ tục của địa phương báo cáo UBND tỉnh (qua Sở Nội vụ) trước ngày 24/4/2025. HĐND tỉnh thông qua Nghị quyết sắp xếp ĐVHC cấp xã trước ngày 27/4/2025.

Hoàn chỉnh hồ sơ, đề án trình Bộ Nội vụ thẩm định; báo cáo Chính phủ, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Thanh Hóa từ ngày 1/5 - 15/6/2025. Ban hành Kế hoạch thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy xã, phường mới; tổ chức lễ công bố nghị quyết; khắc con dấu mới, thu hồi con dấu cũ chậm nhất ngày 30/6/2025. Đơn vị hành chính cấp cơ sở chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025.

Đột phá và sáng tạo sát với thực tế

Phát biểu kết luận hội nghị, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Nguyễn Doãn Anh nhấn mạnh: Việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là quyết sách chiến lược chưa từng có với mục tiêu cao nhất vì sự phát triển nhanh, ổn định, bền vững của đất nước, chăm lo tốt hơn đời sống của Nhân dân, xây dựng bộ máy chính quyền tinh gọn, chuyển từ quản lý thụ động sang chủ động phục vụ Nhân dân, kiến tạo phát triển, đủ năng lực tổ chức triển khai có hiệu quả các chủ trương của Đảng vào thực tiễn cuộc sống trong kỷ nguyên phát triển thịnh vượng.

Việc sắp xếp đơn vị hành chính địa phương lần này được xây dựng trên tinh thần khoa học, đột phá, sáng tạo, bám sát thực tiễn với tầm nhìn xa, trông rộng, ít nhất là 100 năm, bảo đảm hình thành và mở rộng không gian phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa mới phù hợp cho phát triển đất nước.

Trên cơ sở ý kiến phát biểu của các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và lãnh đạo các địa phương, đơn vị, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đã cho ý kiến cụ thể vào việc sắp xếp cấp xã của 26 huyện, thị xã, thành phố được nêu trong Đề án nhằm phù hợp với quy mô diện tích, văn hóa, giao thông và dân số; việc xác định đô thị lõi để tạo dư địa phát triển. Đồng thời cơ bản thống nhất với nội dung Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã do Đảng ủy UBND tỉnh xây dựng.