Thưa ông, QLTT TP. Hồ Chí Minh đã làm gì trước tình trạng các loại thực phẩm kém chất lượng ngày càng gia tăng?

_Trong năm 2010 và quý I/2011, thực hiện chỉ đạo của UBND TP. Hồ Chí Minh, QLTT TP đã quyết liệt  thực hiện khâu kiểm tra kiểm soát thị trường. Trong đó, chú trọng kiểm tra, kiểm soát các loại thực phẩm về hóa đơn, chứng từ hợp pháp, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ nguồn gốc, chứng nhận chất lượng sản phẩm, chứng nhận kiểm dịch động vật, vệ sinh thú y, quy định về đo lường, niêm yết giá và bán theo giá niêm yết. Phần lớn vi phạm là buôn bán, vận chuyển, chứa trữ thực phẩm không có chứng từ hóa đơn, không rõ nguồn gốc, hàng nhập lậu. Vi phạm nhiều nhất là ghi nhãn không đủ nội dung bắt buộc. 

Đối với thực phẩm nhập khẩu, tình hình thực hiện quy định phải có nhãn phụ tiếng Việt đã chuyển biến khá tích cực, nhưng vẫn còn một số doanh nghiệp nhập khẩu trực tiếp chưa thực hiện khi đưa hàng ra lưu thông, có trường hợp cửa hàng mua về bán thì có dán nhãn phụ, nhưng về gỡ ra để không cho người mua biết thông tin địa chỉ công ty nhập khẩu (sợ mất mối).

Các cơ quan chức năng quyết liệt kiểm tra, xử lý nhưng an toàn vệ sinh thực phẩm vẫn luôn gây bất an cho người tiêu dùng là do đâu thưa ông?

_Chức năng, nhiệm vụ của QLTT là kiểm tra việc tuân theo pháp luật các hoạt động thương mại, công nghiệp, chống hàng lậu, hàng giả, phát hiện xử lý gian lận thương mại, không phải là đơn vị chuyên về kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm nhưng có liên quan trong hoạt động kiểm tra, kiểm soát.

Nhân lực QLTT làm công việc kiểm tra, xử lý vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm phải phối hợp với Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Trung tâm Y tế quận huyện. Không có trang thiết bị cho kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm, chỉ trích mẫu thực phẩm kiểm tra đưa đi kiểm nghiệm. Thành phố không có kho lạnh riêng để tạm giữ thực phẩm, nông sản kiểm tra chờ xử lý, phải đi thuê kho tốn chi phí cho nên hạn chế kiểm tra (thực phẩm tươi sống).

Thẩm quyền xử phạt tiền của chi cục trưởng theo pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính hiện nay tối đa 20 triệu đồng, trong khi đó Chánh Thanh tra cấp sở là 30 triệu đồng, nên một số vụ việc vượt thẩm quyền của chi cục trưởng QLTT phải chuyển cho UBND TP xử lý.

Nghị định 45 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế ban hành ngày 05 tháng 4 năm  2005 đến nay không phù hợp với tình hình thực tế. Mức phạt theo hành vi, không theo giá trị sản phẩm, hàng hóa vi phạm,  không phân biệt hộ kinh doanh nhỏ lẻ và doanh nghiệp, nếu áp dụng đối với hộ buôn bán nhỏ thì không khả thi, trong khi phần lớn vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm phần lớn là hộ kinh doanh.

Để kiểm soát triệt để thực phẩm kém chất lượng đang lưu thông trên thị trường, có phải lực lượng kiểm tra đang thiếu công cụ trong kiểm tra, xử lý?

_Luật An toàn thực phẩm có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2011, vì thế theo tôi cần sớm có Nghị định riêng của Chính phủ quy định về

“Thực phẩm kém chất lượng, thậm chí gây độc hại trực tiếp đến sức khỏe ngày càng tăng cao.”

xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này. Để kết quả kiểm tra, xử lý hiệu quả, cần sớm sửa đổi pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính, nhằm bổ sung, tăng thẩm quyền xử phạt của các cơ quan chức năng như Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Chi cục Quản lý thị trường lên mức tối đa như Chủ tịch UBND quận, huyện, và Thanh tra chuyên ngành cấp sở.

Mặt khác cũng cần tăng cường các biện pháp kiểm soát biên giới, kiểm soát hải quan, nâng cao biện pháp xử phạt đối với người vận chuyển và buôn bán hàng hóa là thực phẩm nhập lậu. Quy định mức kinh phí phù hợp cho cơ quan kiểm tra trong việc kiểm định mẫu, hoặc tiêu hủy hàng hóa kém chất lượng. Tăng cường phối hợp từ Ban quản lý các chợ, Trung tâm thương mại, Công an cấp cơ sở dựa trên sự phân định trách nhiệm, cùng với các phương tiện thông tin đại chúng, các hiệp hội tham gia để phát huy sức mạnh tổng lực nhằm thiết lập trật tự, kỹ cương trong lĩnh vực an toàn vệ sinh thực phẩm.

               Thái Bảo thực hiện