71/87 hồ chứa, đập dâng chưa có giấy phép khai thác sử dụng nước mặt

Theo kết luận thanh tra, đa số các công trình hồ chứa, đập dâng thủy lợi chưa có giấy phép khai thác sử dụng nước mặt; sổ nhật ký vận hành chưa đủ các thông tin về việc lưu trữ số liệu về lưu lượng đến hồ, qua cống, cũng như lưu lượng khai thác, sử dụng cho các mục đích hàng ngày, tháng, năm; chưa tổ chức tốt công tác tính toán và dự báo lượng nước đến hồ để phục vụ vận hành hồ chứa cũng như việc quan trắc, giám sát lưu lượng khai thác, sử dụng của các công trình.

Một số công trình chưa báo cáo về kết quả quan trắc, tình hình khai thác, sử dụng nước và các vấn đề phát sinh trong quá trình khai thác, sử dụng nước (Công ty TNHH MTV Sông Chu, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi).

Bên cạnh đó, số liệu quan trắc mực nước và lưu lượng chủ yếu do tính toán thủ công, nhiều thời điểm, thông tin về lưu lượng, chế độ khai thác còn chưa sát với thực tế. Sổ ghi chép số liệu vận hành không có các thông tin về chế độ khai thác, mực nước tại các giếng khai thác.

Chưa thực hiện quan trắc lưu lượng nước thải và chưa lưu trữ thông tin, số liệu quan trắc lưu lượng xả nước thải theo quy định (Công ty Cổ phần Vinaconex Dung Quất).

Mặt khác, có 71/87 hồ chứa, đập dâng chưa có giấy phép khai thác sử dụng nước mặt; các đơn vị chưa thực hiện báo cáo đầy đủ và thường xuyên về kết quả quan trắc, tình hình khai thác, sử dụng nước và các vấn đề phát sinh trong quá trình khai thác, sử dụng nước tại các công trình đã được Bộ TN&MT, UBND tỉnh Thanh Hóa, UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt.

Sổ nhật ký vận hành chưa đủ các thông tin về việc lưu trữ số liệu về lưu lượng đến hồ, qua cống, cũng như lưu lượng khai thác, sử dụng cho các mục đích hàng ngày, tháng, năm.

Chưa thực hiện quan trắc lưu lượng nước thải

Về việc tuân thủ các quy định của pháp luật về tài nguyên nước, kết luận chỉ ra, các đơn vị đã thực hiện việc lắp đặt camera giám sát việc xả nước cho các hồ chứa. Tuy nhiên, việc lắp đặt này chỉ thực hiện trên một số hồ chứa do chưa có nguồn kinh phí thực hiện.

Mặt khác, chưa tổ chức tốt công tác tính toán và dự báo lượng nước đến hồ để phục vụ vận hành hồ chứa, cũng như việc quan trắc, giám sát lưu lượng khai thác, sử dụng của các công trình. Chưa có phương án về bố trí thiết bị để vận hành hồ chứa, quan trắc, giám sát hoạt động khai thác, sử dụng nước; chưa thực hiện lắp đặt hệ thống cảnh báo, thông báo việc xả lũ của các hồ chứa.

Chưa lắp đặt được hệ thống quan trắc, giám sát khai thác, sử dụng tài nguyên nước tự động theo quy định tại Thông tư số 47/2017/TT-BTNMT ngày 7/11/2017 đối với các hồ chứa thuộc đối tượng phải thực hiện quan trắc, giám sát theo quy định.

Việc tuân thủ các quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Trà Khúc, kết luận chỉ ra, tần suất quan trắc, tính toán, tính toán mực nước hồ, lưu lượng đến hồ chứa nước vào một số thời điểm chưa phù hợp với quy định của quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Trà Khúc.

Công ty Cổ phần Vinaconex Dung Quất chưa thực hiện quan trắc lưu lượng nước thải và chưa lưu trữ thông tin, số liệu quan trắc lưu lượng xả nước thải theo quy định; chưa thực hiện báo cáo về tình hình thu gom, xử lý nước thải, xả nước thải và các vấn đề phát sinh trong quá trình xử lý nước thải; các kết quả quan trắc lưu lượng, chất lượng nước thải đầu vào trước khi xử lý, chất lượng nguồn nước nguồn tiếp nhận theo quy định của giấy phép xả thải vào nguồn nước đã được cấp.

Công ty Cổ phần Cấp thoát nước và Xây dựng Quảng Ngãi, trong thời gian từ năm 2017 đến 2019, khai thác, sử dụng nước dưới đất với mực nước động lớn hơn mực nước động cho phép theo quy định tại Giấy phép số 2054/GP-BTNMT ngày 28/11/2012.

Các công trình do các đơn vị quản lý đã và đang trong quá trình nộp hồ sơ đề nghị tính tiền cấp quyền khai thác, sử dụng nước của các công trình khai thác cho Bộ TN&MT, Sở TN&MT tỉnh Quảng Ngãi; chưa lắp đặt thiết bị quan trắc mực nước, lưu lượng theo quy định của Thông tư số 47/2017/TT-BTNMT ngày 7/11/2017; chưa thực hiện việc thiết lập vùng bảo hộ vệ sinh của công trình khai thác theo quy định của Thông tư số 24/2016/TT-BTNMT.

Giám sát chặt chẽ các hoạt động khai thác, sử dụng, xả nước thải 

Bộ TN&MT kiến nghị UBND các tỉnh Thanh Hóa, Quảng Ngãi và các cơ quan, đon vị liên quan chỉ đạo các đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa thực hiện vận hành đúng quy trình vận hành liên hồ chứa, quy trình vận hành hồ chứa do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hoặc ban hành; các đơn vị khai thác, sử dụng nước đa mục tiêu, có quy mô lớn và phục vụ cấp nước cho đô thị chấp hành các quy định của pháp luật về tài nguyên nước và quy định của giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước.

Chỉ đạo các sở, ban, ngành nghiên cứu cơ chế, bố trí kinh phí cho các công ty khai thác công trình thủy lợi và các đơn vị quản lý, vận hành các hồ thủy lợi trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về tài nguyên nước, như: Cắm mốc hành lang hồ chứa; lắp đặt thiết bị quan trắc, giám sát; tính toán, dự báo thủy văn phục vụ vận hành hồ chứa.

Mặt khác, kiểm tra, giám sát chặt chẽ các hoạt động khai thác, sử dụng nước và xả nước thải vào nguồn nước, đặc biệt là các đơn vị khai thác, sử dụng nước đa mục tiêu, có quy mô lớn và phục vụ cấp nước cho đô thị; thực hiện điều tra khoanh định, công bố vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất trên địa bàn các tỉnh Thanh Hóa và Quảng Ngãi.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong việc khoan thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải gây ô nhiễm nguồn nước.

Thái Hải