Tháng 8/2017, công tác giải phóng mặt bằng mới được thực hiện xong, để chủ đầu tư có mặt bằng thực hiện D.A. Ảnh: Văn Nguyễn

Kết luận thanh tra cho biết, Khu tái định cư Khe Cá (thuộc D.A mở rộng mỏ than Núi Béo) do Công ty Cổ phần Than Núi Béo - Vinacomin (Công ty Than Núi Béo) làm chủ đầu tư; được Tổng Công ty Than Việt Nam phê duyệt theo Quyết định số 1179/QĐ-ĐT ngày 17/9/2002.

Mục tiêu của D.A là đầu tư khu tái định cư phục vụ giải phóng mặt bằng D.A mở rộng sản xuất của Công ty Than Núi Béo và phục vụ nhu cầu tái định cư các D.A trong khu vực. D.A đi vào hoạt động sẽ cấp đất ở ổn định cho khoảng 329 hộ dân thuộc diện giải phóng mặt bằng D.A mở rộng sản xuất của Công ty Than Núi Béo và các D.A khác đủ điều kiện tái định cư theo quy định.

Diện tích sử dụng của D.A 350.082m². Tổng mức đầu tư được điều chỉnh, bổ sung là 77.881.312.000 đồng tại Quyết định số 5293/QĐ-HĐQT ngày 18/12/2009 của Công ty Than Núi Béo. Thời điểm thanh tra D.A đã hoàn thành, đưa vào sử dụng.

Theo Thanh tra tỉnh Quảng Ninh, D.A đầu tư cơ sở hạ tầng Khu tái định cư Khe Cá được triển khai thực hiện từ năm 2002 bằng nguồn vốn vay tín dụng thương mại… Chủ đầu tư đã thực hiện các nội dung liên quan đến công tác quy hoạch, đất đai, đầu tư, xây dựng để kịp thời bàn giao hạ tầng khu tái định cư cho UBND TP Hạ Long quản lý, tạo điều kiện cho các hộ dân có chỗ ở, đảm bảo an sinh xã hội…

Tuy nhiên, quá trình thực hiện đầu tư còn để xảy ra tồn tại, vi phạm. Cụ thể, trong việc lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 D.A Khu nghỉ dưỡng kết hợp thương mại dịch vụ và nhà ở được UBND tỉnh Quảng Ninh đồng ý chủ trương sắp xếp lại quỹ đất tái định cư tại phường Hà Phong, có 1 phần diện tích thuộc quy hoạch D.A Khu tái định cư Khe Cá.

Tại phần diện tích này, Công ty Than Núi Béo đã đầu tư cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, giá trị đã đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật một số hạng mục (đường nội bộ; hệ thống cấp, thoát nước mặt; cấp điện...) chưa được quyết toán, thu hồi vốn đầu tư, bàn giao tài sản trên đất cho TP Hạ Long tiếp nhận, quản lý.

“Trách nhiệm trên thuộc Công ty Than Núi Béo chưa tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan trong việc được hướng dẫn quyết toán, bàn giao tài sản đã đầu tư D.A.

Đối với UBND TP Hạ Long, không thực hiện kiểm đếm, xác định rõ cụ thể khối lượng tài sản trên đất thuộc D.A Khu tái định cư Khe Cá trước khi chủ đầu tư D.A Khu nghỉ dưỡng kết hợp thương mại dịch vụ và nhà ở tại phường Hà Phong triển khai thực hiện; chưa tích cực trong công tác hướng dẫn, phối hợp quyết toán, tiếp nhận bàn giao tài sản”, kết luận thanh tra chỉ rõ.

Trong công tác giải phóng mặt bằng thực hiện D.A, Công ty Than Núi Béo đã chủ động phối hợp với TP Hạ Long thực hiện. Song, TP chưa quyết liệt, để Công ty Cổ phần Nhật Long (do chưa được phê duyệt phương án bồi thường) và 1 hộ cá nhân không chấp hành bàn giao mặt bằng; dẫn đến, kéo dài thời gian thực hiện D.A, chậm tiến độ theo quyết định phê duyệt D.A.

Quá trình triển khai thực hiện D.A, kết luận thanh tra cho biết, Công ty Than Núi Béo đã phê duyệt bản vẽ thiết kế, tiến hành triển khai thi công một số hạng mục như san lấp mặt bằng; cải tạo suối; đường ô tô chính trong mặt bằng; cống qua suối; hệ thống cấp điện, cấp nước sinh hoạt… khi chưa phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của cấp có thẩm quyền, vi phạm khoản 3, Điều 1 và điểm a khoản 2, Điều 38, Nghị định 52/1999/NĐ-CP.

Công ty Than Núi Béo đã tiến hành tổ chức thi công xây lắp khi chưa có giấy phép xây dựng, vi phạm khoản 1, Điều 39, Nghị định 52/1999/NĐ-CP và Điều 62, Luật Xây dựng năm 2003. Tiến độ thực hiện D.A chậm so với quyết định phê duyệt D.A do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng (tháng 8/2017 mới thực hiện xong việc giải phóng mặt bằng để chủ đầu tư có mặt bằng thực hiện D.A).

Ngoài ra, công tác lưu trữ hồ sơ của Công ty Than Núi Béo không tốt; dẫn đến, khó khăn cho việc quyết toán D.A, bàn giao tài sản cho đơn vị quản lý và cung cấp hồ sơ cho các đơn vị có liên quan, đặc biệt là cho đoàn thanh tra khi có yêu cầu.

Căn cứ kết quả thanh tra, cùng với một số nội dung kiến nghị về công tác quản lý Nhà nước, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh yêu cầu, UBND TP Hạ Long và Công ty Than Núi Béo căn cứ chức năng, nhiệm vụ và mức độ tồn tại, thiếu sót, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của các tập thể và cá nhân liên quan. Tổng hợp kết quả thực hiện, báo cáo UBND tỉnh (qua Thanh tra tỉnh để tổng hợp) trong quý IV năm 2024.

Thực hiện kết luận kiểm tra, kiểm toán chưa triệt để

Trước đó, đối với D.A này, Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ninh đã thực hiện kiểm tra 2 lần (năm 2015 và năm 2017). Qua đó, đã chỉ ra D.A chậm tiến độ theo quyết định phê duyệt D.A của Tổng Công ty Than Việt Nam và của Hội đồng Quản trị Công ty Than Núi Béo.

Đồng thời, Kiểm toán Nhà nước đã tiến hành kiểm toán năm 2019. Tại Báo cáo kết quả kiểm toán số 1078/TB-KTNN ngày 18/12/2019, kiến nghị Công ty Than Núi Béo chủ động làm việc với các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh, UBND TP Hạ Long, Công ty Điện lực Quảng Ninh, Công ty Nước sạch Quảng Ninh tháo gỡ vướng mắc, bàn giao D.A Khu tái định cư Khe Cá để quyết toán công trình và đề nghị UBND TP Hạ Long thanh toán cho Công ty Than Núi Béo tiền đầu tư cơ sở hạ tầng để công ty thu hồi vốn đầu tư của D.A nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Tại thời điểm thanh tra, Công ty Than Núi Béo chưa thực hiện kết luận của kiểm toán về nội dung quyết toán, bàn giao tài sản để thu hồi vốn theo quy định.