(Thanh tra) -Ngày 23/1/2025, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) đã ban hành Kết luận thanh tra số 56/KL-TTr về việc thực hiện nhiệm vụ lập quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Kết luận đã chỉ ra nhiều vấn đề còn tồn tại, thiếu sót, kiến nghị xử lý trách nhiệm và kinh tế đối với các tập thể, cá nhân có liên quan.
Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá là căn cứ để hoàn thiện và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng ngành Thủy sản, xây dựng các trung tâm nghề cá lớn; tăng cường công tác quản lý nghề cá; đảm bảo an toàn cho tàu cá và ngư dân; đáp ứng nhu cầu dịch vụ hậu cần, neo đậu tránh trú bão cho tàu cá; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; giảm tổn thất sau thu hoạch; góp phần chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU); hình thành đầu mối giao thương trong nước và quốc tế.
Xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch có nhiều sai sót
Nhiệm vụ lập quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030 là một trong bốn nhiệm vụ lập quy hoạch ngành quốc gia được Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ NN&PTNT tổ chức thực hiện theo Quyết định số 995/QĐ-TTg ngày 9/8/2018.
Cơ quan lập quy hoạch thời điểm được giao nhiệm vụ là Tổng cục Thủy sản (nay là Cục Thủy sản).
Tổng dự toán theo Quyết định số 2749/QĐ-BNN-TCTS ngày 21/7/2020 của Bộ NN&PTNT là hơn 28,9 tỷ đồng, nguồn vốn được cấp từ nguồn đầu tư Trung ương hạn 2016 - 2020 tại Quyết định số 1511/QĐ-TTg ngày 4/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ và giao điều chỉnh nội bộ kế hoạch đầu tư vốn nước ngoài năm 2019.
Kết quả kiểm tra, xác minh cho thấy, trong việc lập, thẩm định trình phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch, Văn phòng Tổng cục Thuỷ sản đã ký hợp đồng thuê khoán chuyên gia (Hợp đồng số 171/DVT-KTTS ngày 17/11/2018) lập nhiệm vụ quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá với giá trị 464,5 triệu đồng khi chưa có kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt, chưa được giao vốn. Việc này là làm trái quy định theo khoản 2 Điều 22 Luật Đấu thầu 2013.
Bên cạnh đó, đoàn thanh tra còn chỉ ra rằng, khi đã hết thời gian thực hiện hợp đồng đến 11 tháng, vẫn ký phụ lục. Cụ thể là, Hợp đồng thuê khoán chuyên gia số 208/PL-DVTV-KTTS có thời gian thực hiện hợp đồng đến 30/9/2019, nhưng phụ lục hợp đồng thì lại được ký vào ngày 20/8/2020.
Trách nhiệm trực tiếp về tồn tại, thiếu sót nêu trên thuộc các cá nhân thuộc Vụ Khai thác Thủy sản, Văn phòng Tổng cục Thủy sản tham gia lập, thẩm định trình phê duyệt nhiệm vụ lập ưuy hoạch; trách nhiệm liên quan thuộc lãnh đạo Tổng cục Thủy sản được giao quản lý, chỉ đạo lập nhiệm vụ quy hoạch, kết luận thanh tra khẳng định.
Lập, phê duyệt dự toán không đúng quy định
Trong việc lập dự toán chi tiết, số ngày công quy đổi của các hoạt động trực tiếp được chia thành số ngày công của từng mức chuyên gia trong nhóm chuyên gia. Theo đoàn thanh tra, việc này là không phù hợp, vì theo quy định tại khoản 7 Điều 3 Thông tư số 08/2019/TT-BKHĐT, ngày công quy đổi là số ngày công tối đa của một chuyên gia xếp mức cao nhất trong nhóm chuyên gia tư vấn phải bỏ ra để hoàn thành một nhiệm vụ.
Việc dự toán áp dụng đơn giá công ngày cho toàn bộ chi phí cho hoạt động trực tiếp cũng không phù hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 4 Thông tư số 02/2015/TT-BLĐTBXH ngày 12/1/2015 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định mức lương đối với chuyên gia tư vấn trong nước.
Dự toán cho hoạt động trực tiếp không tính chi phí quản lý theo hướng dẫn xác định dự toán chi phí tư vấn tại Thông tư 16/20219/TT-BXD ngày 26/12/2019 của Bộ Xây dựng; không có chi phí đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động theo quy định của pháp luật.
Trong dự toán cho hoạt động gián tiếp, có trường hợp chỉ lập theo giá thực tế, không có định mức, báo giá hoặc tham khảo các chương trình, đề tài, dự án tương tự cụ thể đã thực hiện; một số nội dung công việc căn cứ vào văn bản đã hết hiêụ lực để tổ chức thực hiện (Quyết định số 15/2007/QĐ-BTNMT hết hiệu lực từ ngày 8/12/2017).
Việc lập dự toán chi phí thẩm tra, phê duyệt quyết toán cũng không tuân thủ quy định tại điểm g khoản 1 Điều 20 Thông tư số 10/2020/TT-BTC. Sau khi tính toán lại, đoàn thanh tra cho rằng, nhiệm vụ lập quy hoạch hệ thống cảng cá đã có chi phí kiểm toán độc lập, kiểm toán báo cáo quyết toán, do vậy chi phí thẩm tra, phê duyệt quyết toán chỉ được tính bằng 50% định mức quy định. Qua đó đã kiến nghị giảm trừ thanh toán số tiền là hơn 55,9 triệu đồng đối với nội dung này.
Kiểm tra hồ sơ Gói thầu số 02 (là gói thầu tư vấn, có giá trên 20 tỷ đồng), việc thuê phương tiện đi điều tra, thu thập thông tin các tuyến đảo phục vụ quy hoạch chưa xác định được chi phí, do vậy, theo đoàn thanh tra, việc áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói đối với gói thầu này là không phù hợp.
Tổng cục Thủy sản trước khi trình lãnh đạo Bộ NN&PTNT phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, đã xin ý kiến Vụ Tài chính, Vụ Kế hoạch và có báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của Vụ Tài chính, Vụ Kế hoạch. Tuy nhiên, không có báo cáo thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu theo quy định tại khoản 5 Điều 6, Thông tư số 10/2015/TT-BKHĐT ngày 26/10/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định chi tiết về kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Trách nhiệm trực tiếp về tồn tại, thiếu sót nêu trên thuộc các tập thể và cá nhân có liên quan thuộc Vụ Khai thác Thủy sản, Tổng cục Thủy sản (thời điểm thực hiện nhiệm vụ - PV) tham gia lập dự toán chi tiết, kế hoạch lựa chọn nhà thầu; trách nhiệm liên quan thuộc lãnh đạo Tổng cục Thủy sản được giao quản lý, chỉ đạo lập quy hoạch và Vụ Kế hoạch, Vụ Tài chính trong công tác tham mưu, trình lãnh đạo Bộ phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kết luận thanh tra nêu.
Qua kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra Bộ NN&PTNT đã kiến nghị Bộ trưởng giao Cục Thủy sản phối hợp với Cục Kiểm ngư tổ chức kiểm điểm, nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm đối với các tập thể, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý của Tổng cục Thủy sản (trước đây) có liên quan đến các tồn tại, thiếu sót, khuyết điểm trong quá trình quản lý, triển khai thực hiện lập quy hoạch như đã nêu; tiếp tục chỉ đạo, kiểm tra, rà soát lại toàn bộ hồ sơ nghiệm thu, thanh toán, quản lý chất lượng các gói thầu và những tồn tại, thiếu sót đã nêu trên để có biện pháp khắc phục theo đúng quy định của pháp luật.
Đối với Vụ Kế hoạch, Vụ Tài chính phải chấn chỉnh, rút kinh nghiệm đối với các tồn tại, thiếu sót có liên quan trong công tác tham mưu, trình lãnh đạo Bộ phê duyệt dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu thực hiện nhiệm vụ lập quy hoạch; Vụ Tài chính rút kinh nghiệm trong việc hướng dẫn các đơn vị áp dụng định mức chi phí, hệ số điều chỉnh lương chuyên gia trong việc lập dự toán chi tiết dự án quy hoạch đảm bảo đúng quy định, đồng thời có sự thống nhất chung trong các dự án tương tự nhau.
