Cùng với việc xử lý những đối tượng sai phạm, Hội NNCĐDC/dioxin huyện Quỳnh Phụ làm tốt công tác chăm sóc, giúp đỡ NNCĐDC có hoàn cảnh khó khăn. Năm 2019, toàn huyện đã làm mới, sửa chữa 16 nhà cho hội viên gặp khó khăn về nhà ở. Ngôi “nhà tình nghĩa” của hội viên NNCĐDC Trần Ngọc Viễn, xóm 5, xã An Mỹ.

Thanh tra Bộ Lao động-Thương binh & Xã hội (LĐTBXH) đã vào cuộc và phát hiện hàng trăm trường hợp lập hồ sơ không đúng quy định, kiến nghị thu hồi hàng tỷ đồng do đối tượng đã hưởng chế độ trợ cấp sai quy định.

Người lành thành… dị dạng, dị tật

Bà Đặng Thị Ngọc Hạnh, Trưởng phòng Người có công – Sở LĐTBXH tỉnh Thái Bình, cho biết: Theo Thông tư 07/2006/TT-BLĐTBXH: “Tại thời điểm lập hồ sơ con đẻ người HĐKC phải mắc dị dạng, dị tật bẩm sinh mới làm cơ sở để người HĐKC lập hồ sơ hưởng chính sách đối với người HĐKC nhiễm chất độc hóa học (CĐHH) sinh con dị dạng, dị tật”. Điều kiện con đẻ người HĐKC mắc dị dạng, dị tật bẩm sinh được hưởng chế độ trợ cấp thường xuyên là: “người bị dị dạng, dị tật nặng, không tự lực được trong sinh hoạt hoặc người bị dị dạng, dị tật suy giảm khả năng tự lực trong sinh hoạt”.

Quy định như vậy. Nhưng trên thực tế, ở Thái Bình nói chung, huyện Quỳnh Phụ nói riêng, nhiều trường hợp người HĐKC đã “biến” con mình từ lành lặn, khỏe mạnh thành dị dạng, dị tật, suy giảm khả năng tự lực trong sinh hoạt để hưởng chế độ trợ cấp bị nhiễm CĐHH.

Kết luận Thanh tra số 482/KLTr của Thanh tra Bộ LĐTBXH nêu rõ: Xác minh trực tiếp (thực chứng) 211 trường hợp đang hưởng chế độ con đẻ người HĐKC bị nhiễm CĐHH tại 10 xã, thị trấn huyện Quỳnh Phụ, đã phát hiện 59 trường hợp đang hưởng chế độ không đúng quy định. Trong đó 58 trường hợp hưởng chế độ trên cơ sở xác nhận của Trung tâm Y tế cấp huyện về tình trạng dị dạng, dị tật nặng, không còn khả năng lao động.

Qua thanh tra, tất cả 58 trường hợp do Trung tâm Y tế huyện Quỳnh Phụ xác nhận, trong đó tập trung ở xã An Mỹ 24/58; An Cầu 17/58; Đồng Tiến 7/58... đều không bị dị dạng, dị tật hoặc dị dạng, dị tật nhẹ vẫn còn khả năng lao động, tự chủ được bản thân, đã lập gia đình và sinh con, hiện đang  làm việc, lao động tại địa phương. Một số trường hợp đã tốt nghiệp đại học, đang làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp hoặc đi xuất khẩu lao động.

Cụ thể: Theo hồ sơ, ông Nguyễn Văn D (SN 1970), xã An Cầu, bị “Thoái hóa đốt sống, gù bẩm sinh”. Thực tế, ông D. không bị dị dạng, dị tật, hiện tại đang làm ăn sinh sống tại Ukraina. Anh Nguyễn Đình T (SN 1980), xã An Cầu, trong hồ sơ, anh T. bị “Thiểu năng trí tuệ”. Qua thực chứng, anh T. không bị dị dạng, dị tật, hiện nay đang làm ăn, sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trường hợp Trần Quang D (SN 1988), xã An Mỹ, bị “tim bẩm sinh”. Kết quả thực chứng, anh D. đã tốt nghiệp Đại học Tây Bắc, là giáo viên môn Lý tại Trường THPT Thái Thụy, đã xây dựng gia đình. Anh Trần Ngọc D (SN 1989), xã An Mỹ, trong hồ sơ ghi bị “Dị dạng vùng mặt”, qua thực chứng, anh D. không bị dị dạng, dị tật, hiện nay đã tốt nghiệp Đại học Mỏ địa chất Hà Nội và đang công tác tại Công ty CPXD Tập đoàn Hòa Bình. Trường hợp anh Nguyễn Văn L (SN 1988), xã An Mỹ được hưởng chế độ trợ cấp nhiễm CĐHH trên cơ sở bệnh lý “dị dạng, dị tật, không còn khả năng lao động”, thực tế, anh L không bị dị dạng, dị tật, không mất khả năng lao động, hiện là lái xe khách tuyến Thái Bình - Hà Nội...

Rối loạn tâm thần... vẫn làm cán bộ

Huyện Quỳnh Phụ có 366 trường hợp hưởng chế độ người HĐKC bị nhiễm CĐHH trên cơ sở xác lập hồ sơ bị mắc bệnh rối loạn tâm thần (rối loạn cảm xúc không ổn định suy nhược thực tổn, ký hiệu mã bệnh là F06.6). Đoàn Thanh tra đã thực chứng 163/366 trường hợp, kết quả, các trường hợp này hoàn toàn bình thường, nhớ rất rõ về thời gian công tác, thời gian chiến đấu ở chiến trường, hiểu biết các chế độ chính sách của Đảng, Nhà nước đối với người có công với cách mạng, người HĐKC bị CĐHH.

Điển hình, thực chứng tại một số xã đã phát hiện 40 trường hợp bị “Rối loạn tâm thần FO6.6” hiện đang công tác tại địa phương, trong đó 31 người là đảng viên, hiện nay đang sinh hoạt Đảng tại các chi bộ, có người làm Bí thư, Phó Bí thư Chi bộ, nguyên Bí thư Đảng ủy xã, Trưởng thôn, Chi hội trưởng Hội Nông dân. Có 5 người là cán bộ hưu trí. Có trường hợp cả hai vợ chồng là cán bộ hưu trí nhưng đều xác lập hồ sơ hưởng chế độ CĐHH trên cơ sở bị bệnh “rối loạn tâm thần”. Đặc biệt, có những đối tượng khi đang công tác thì minh mẫn, khỏe mạnh, nhưng vừa nghỉ hưu đã phát bệnh “rối loạn tâm thần”.

Như trường hợp ông Lê Huy Kh (SN 1953), nguyên là cán bộ Tổng cục Hậu cần kỹ thuật Bộ Công an. Năm 2013, ông Kh. nghỉ hưu. Tháng 3/2017, ông Kh. chuyển hộ khẩu từ Hà Nội về xã An Ninh, huyện Quỳnh Phụ và xác lập hồ sơ, được xác nhận hưởng chế độ CĐHH trên cơ sở bị “rối loạn tâm thần”. Ông Dương Xuân K. (SN 1955) hưởng chế độ CĐHH do bị “Rối loạn tâm thần F06.6”, nhưng hiện nay ông K. đang giữ chức Bí thư Chi bộ thôn Hưng Đạo 1, xã An Vịnh. Ông Nguyễn Văn M. mặc dù bị “Rối loạn tâm thần F06.6”, nhưng vẫn đương chức Trưởng thôn Hưng Đạo 2. Và nữa, ông Nguyễn Thanh N. (SN 1954) nhiều năm giữ cương vị Bí thư Đảng ủy xã An Thanh. Vừa nghỉ hưu, ông N. đã bị “Rối loạn tâm thần” và xác lập hồ sơ hưởng chế độ CĐHH. Trường hợp ông Đào Xuân Đô (SN 1955), bị “rối loạn tâm thần”, nhưng đang làm công tác y tế, kiêm cộng tác viên dân số thôn Thanh Mai, xã An Thanh…

Như vậy, 40 đối tượng trên có đúng là bị bệnh rối loạn tâm thần và vì sao huyện Quỳnh Phụ lại có nhiều đối tượng ngoài đời lành lặn, nhưng trong hồ sơ lại là người dị dạng, dị tật?

Thanh tra Bộ LĐTBXH đã chỉ ra nguyên nhân. Đó là: Việc khám, giám định và kết luận 366 trường hợp bị mắc bệnh rối loạn tâm thần (rối loạn cảm xúc không ổn định, suy nhược thực tổn, ký hiệu mã bệnh là F06.6) là chưa chặt chẽ”. Đó là:

Kiểm tra, xác minh 160 trường hợp điều trị bệnh rối loạn tâm thần tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương I, phát hiện thực trạng: Các trường hợp khi vào điều trị bệnh đều viết đơn xin được nhập viện để điều trị nội trú tại bệnh viện, số người này đi điều trị theo từng nhóm từ 2 đến 5 người, cư trú cùng một xã. Điều trị được 10 đến 15 ngày thì tất cả nhóm cùng viết đơn xin ra viện và cam kết với bệnh viện cùng một lý do: “bệnh đã đỡ nhiều, nhưng do gia đình có việc bận nên đề nghị bệnh viện cho về nhà uống thuốc theo đơn”. Đồng thời đối tượng viết đơn đều xin được sao bệnh án điều trị để về địa phương làm chế độ chính sách.

Kiểm tra ngẫu nhiên hồ sơ khám, giám định đối với 114 trường hợp tại Hội đồng Giám định y khoa (HĐGĐYK) tỉnh Thái Bình. Kết quả: Giám định viên chủ yếu khám lâm sàng và căn cứ vào bản sao bệnh án của các đối tượng đã được điều trị bệnh tại cơ sở y tế trước đó để kết luận bị mắc bệnh “rối loạn tâm thần”.

Từ kết quả thanh tra, Chánh Thanh tra Bộ LĐTBXH đã kiến nghị Giám đốc Sở LĐTBXH tỉnh Thái Bình: Ban hành quyết định đình chỉ trợ cấp và thu hồi số tiền đã hưởng sai quy định đối với 58 trường hợp (không dị dạng, dị tật) không đủ điều kiện hưởng chế độ, tổng số tiền phải thu hồi là 4.650.614.000 đồng. Đình chỉ trợ cấp và thu hồi số tiền đã hưởng sai quy định đối với 02 trường hợp giả mạo giấy tờ chứng minh quá trình HĐKC tại vùng quân đội Mỹ sử dụng CĐHH với tổng số tiền là 302.622.000 đồng.

Ngoài ra, thanh tra còn chỉ ra hàng trăm trường hợp xác lập hồ sơ hưởng chế độ CĐHH không đảm bảo quy định, kiến nghị Sở LĐTBXH tỉnh Thái Bình thông báo cho các đối tượng cần phải bổ sung giấy tờ chứng minh thời gian HĐKC tại vùng quân Mỹ sử dụng CĐHH và phải thẩm định tính pháp lý của tài liệu đảm bảo theo quy định của pháp luật.

Nguyễn Hồng