Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra tại Kiên Giang. Ảnh: CN

Đề nghị thu hồi 43 dự án đầu tư

Theo thông báo kết luận, việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của tỉnh Kiên Giang và các đơn vị hành chính cấp huyện chưa kịp thời, chậm so với quy định. Thời kỳ năm 2011 - 2014, toàn bộ 145/145 đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết, vi phạm Luật Đất đai 2003 và Nghị định số 181/2004/NĐ-CP của Chính phủ.

Chất lượng công tác lập quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011 - 2015) của tỉnh Kiên Giang và các đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc chưa cao, chưa tuân thủ nguyên tắc về sự phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất giữa các cấp.

Mặc dù UBND tỉnh đã chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện các dự án đầu tư được Nhà nước chấp thuận chủ trương đầu tư, giao đất, cho thuê đất. Tuy nhiên, việc kiểm tra, giám sát chưa được thường xuyên, dẫn đến có nhiều dự án đầu tư chậm tiến độ trong thời gian dài so với giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, gây lãng phí nguồn tài nguyên đất, đặc biệt là các dự án đầu tư trên địa bàn huyện Phú Quốc.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã đề nghị UBND tỉnh Kiên Giang chỉ đạo cơ quan chức năng thực hiện các bước theo quy định của pháp luật để xem xét thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi đất đối với 43 dự án đầu tư chậm tiến độ nhiều năm, thuộc diện phải xem xét thu hồi.

Trong giao đất, cho thuê đất, UBND tỉnh Kiên Giang chậm triển khai thực hiện điều chỉnh quy hoạch xây dựng phân khu chức năng trong Khu kinh tế Phú Quốc theo đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Điều này đã dẫn đến việc Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc giao đất, cho thuê đất đối với một số tổ chức để thực hiện dự án đầu tư chưa phù hợp hoặc vượt diện tích so với chỉ tiêu sử dụng đất đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 11 Luật Đất đai 2003, khoản 1 Điều 6 Luật Đất đai 2013.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc và Vườn Quốc gia Phú Quốc buông lỏng quản lý rừng, dẫn đến tình trạng các hộ dân lấn chiếm đất rừng diễn ra trong một thời gian dài nhưng chậm được ngăn chặn, xử lý, dẫn đến có một số hộ dân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lấn với diện tích đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Vườn Quốc gia Phú Quốc.

Ngoài ra, UBND tỉnh Kiên Giang đã ban hành Văn bản số 1898/UBND-KTTH ngày 15/11/2016, trong đó xác định không thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển tại 20 bãi biển trên đảo Phú Quốc là chưa phù hợp với quy định tại Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; thiết lập hành lang biển tại khu vực Bãi Trường, huyện Phú Quốc là chưa phù hợp với quy hoạch chung được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Buông lỏng quản lý đất đai, xây dựng

Trong thời kỳ thanh tra, đặc biệt trong giai đoạn từ năm 2016 - 6/2018, UBND huyện Phú Quốc và UBND các xã, thị trấn trực thuộc buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đô thị, dẫn tới nhiều tổ chức, cá nhân xây dựng hạ tầng trái phép trên đất nông nghiệp nhằm mục đích phân lô, tách thửa đất nông nghiệp với diện tích nhỏ để chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Đáng chú ý, Sở Tài nguyên và Môi trường cho phép tách 17.808 thửa đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Quốc (giai đoạn từ 1/1/2016 - 9/6/2017) với diện tích nhỏ (dưới 500m2) không vì mục đích sản xuất nông nghiệp, trong khi pháp luật về đất đai trong giai đoạn này không có quy định về việc tách thửa đất nông nghiệp, dẫn tới tình trạng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phú Quốc trong thời gian này diễn ra hết sức phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý đất đai.

Giai đoạn từ 1/1/2016 - 31/12/2017, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt không đúng thẩm quyền đơn giá đất cụ thể để làm căn cứ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với 16 dự án đầu tư, vi phạm Luật Đất đai 2013, Nghị định số 44/2014/NĐ-CP, Nghị định số 45/2014/NĐ-CP, Nghị định số 46/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

Trong quản lý Nhà nước về khoáng sản, qua thanh tra đã phát hiện Công ty Siam City Cenment Việt Nam kê khai thiếu sản lượng tài nguyên thực tế khai thác, tương ứng với số tiền thuế tài nguyên phải truy thu về cho ngân sách hơn 2,2 tỷ đồng.

Công ty Cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 khai thác đất sét tại mỏ đất sét Kiên Lương khi giấy phép khai thác khoáng sản đã hết hạn (khai thác trái phép) và khai thác đá vôi vượt công suất theo giấy phép khai thác khoáng sản tại mỏ đá vôi núi Trầu - núi Còm…

"Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang thời kỳ 2011 - 2017 chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành chung; thủ trưởng các sở, ngành và chủ tịch UBND các huyện, thành phố trực thuộc chịu trách nhiệm chính đối với vi phạm, thiếu sót đã nêu tại kết luận thanh tra", thông báo kết luận nêu.

Tổng Thanh tra kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang chấm dứt việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái với quy hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; giao đất, cho thuê đất sạch (đất công do Nhà nước quản lý) không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất.

Đồng thời, chỉ đạo Chủ tịch UBND huyện Phú Quốc có biện pháp xử lý kiên quyết đối với các công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, xử lý nghiêm hành vi sử dụng đất trái mục đích đối với đất nông nghiệp trên địa bàn huyện.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang có liên quan kiểm điểm trách nhiệm để xảy ra những thiếu sót, vi phạm như kết luận đã nêu; đồng thời tổ chức kiểm điểm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với tập thể, cá nhân có sai phạm.