Kết luận chỉ ra, công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản điều hành trong lĩnh vực TN&MT của UBND tỉnh vẫn hạn chế; chưa ban hành quy định về mức đất và chế độ quản lý việc xây dựng phần mộ, tượng đài, bia tưởng niệm trong nghĩa trang, nghĩa địa trên địa bàn tỉnh; chưa ban hành quy định về vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất theo quy định; chưa ban hành quyết định phê duyệt, công bố quy hoạch tài nguyên nước.

Giao đất không nằm trong kế hoạch sử dụng đất

Trong quá trình tiến hành thanh tra, một số lĩnh vực chưa được thực hiện hoặc ít thực hiện. Việc thực hiện giám sát đối với hoạt động của Đoàn Thanh tra chưa đảm bảo đúng theo quy định; các đơn vị thực hiện kết luận thanh tra khắc phục hậu quả sau thanh tra còn chậm.

Trong lĩnh vực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (SDĐ), Bộ TN&MT chỉ ra, việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch SDĐ đạt thấp so với các chỉ tiêu đề ra.

Từ năm 2013 đến cuối năm 2015, kết quả thực hiện chỉ tiêu quy hoạch của nhóm đất đạt thấp. Cụ thể, nhóm đất phi nông nghiệp là 30.537 ha, so với chỉ tiêu phương án quy hoạch được duyệt đến 2015 là 37.891 ha, thấp hơn diện tích được duyệt là trên 7.354 ha; một số chỉ tiêu đất phi nông nghiệp không sát với nhu cầu thực tế, đạt thấp.  Đất tại đô thị là 1.112ha so với chỉ tiêu được duyệt đến năm 2015 là 1.466ha, thấp hơn 354ha; đất cho hoạt động khoáng sản thấp hơn 1.886 ha so với 2015; đất khu công nghiệp thấp hơn 557ha...

Tuy nhiên, có một số loại đất thực hiện vượt kế hoạch, có một số phần diện tích được giao không nằm trong kế hoạch SDĐ: Đất cơ sở tôn giáo vượt 30% kế hoạch đươc giao, giao 22,24 ha đất cho cơ sở tôn giáo không nằm trong kế hoạch SDĐ; đất quốc phòng giao vượt 27 ha so với kế hoạch SDĐ; đất nghĩa trang, nghĩa địa giao vượt 78 ha so với kế hoạch SDĐ.

Nhóm đất nông nghiệp: Chỉ tiêu diện tích đất nông nghiệp được duyệt đến năm 2015 là 276.313ha, kết quả thực hiện đến năm 2015 là 290.880ha, cao hơn so với diện tích phê duyệt là 14.567ha

Đối với nhóm đất chưa sử dụng, theo phương án quy hoạch trong giai đoạn 2011 - 2015 dự kiến chuyển hơn 5.560 ha đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, nhưng thực tế mới chuyển được hơn 4.552 ha, đạt 81,88 đến cuối năm 2015 còn khoảng trên 1.000 ha chưa thực hiện theo kế hoạch được duyệt.

Phê duyệt kế hoạch SDĐ hàng năm không đúng quy định

Thanh tra việc lập và thực hiện kế hoạch SDĐ hàng năm của 4 đơn vị cấp huyện gồm TP Phan Răng - Tháp Chàm và các huyện Ninh Hải, Ninh Phước, Thuận Nam cho thấy: Công tác lập thẩm định và trình phê duyệt kế hoạch SDĐ hàng năm của huyện, thành phố chưa tuân thủ theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Năm 2015, UBND TP Phan Rang - Tháp Chàm, Ninh Hải, Ninh Phước lập kế hoạch SDĐ nhưng chưa được thẩm định và phê duyệt của UBND tỉnh; UBND huyện Thuận Nam không lập và trình kế hoạch SDĐ năm 2015.

Năm 2016, UBND các huyện trong tỉnh không lập và trình duyệt kế hoạch SDĐ. Năm 2017, UBND tỉnh mới phê duyệt kế hoạch SDĐ của TP Phan Rang - Tháp Chàm không đúng quy định.

Từ 2015 - 2017, UBND các huyện có lập danh mục các dự án cần thu hồi trong năm để trình HĐND tỉnh phê duyệt và UBND tỉnh căn cứ vào quy hoạch SDĐ và danh mục dự án để thu hồi đất xây dựng các công trình, dự án là không đúng.

Mặt khác, việc thực hiện quy hoặc SDĐ đến năm 2020 và kế hoạch SDĐ 5 năm kỳ đầu (2011-2015) của các huyện không đảm bảo chỉ tiêu đề ra; UBND các huyện chưa triển khai thực hiện công tác rà soát để hủy bỏ hoặc điều chỉnh các công trình dự án đã đưa vào quy hoạch, kế hoạch SDĐ nhưng đã quá 3 năm không thực hiện theo quy định...

Kiểm tra 19 hồ sơ giao đất, cho thuê đất và chuyển mục đích SDĐ cho tổ chức cho thấy, 6 hồ sơ có tồn tại  vi phạm các quy định như: thủ tục hành chính chậm trễ, giao đất cho thuê đất, cho phép chuyển đổi mục đích SDĐ không có văn bản thẩm tra, xác minh hồ sơ; hay có 5 hồ sơ không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất; thẩm định điều kiện giao đất, cho thuê đất...

Kiểm tra 87 hồ sơ giao đất, cho thuê đất cho thấy: Có 48 hồ sơ thực hiện giao đất không có đầy đủ hồ sơ như không có văn bản thẩm định nhu cầu SDĐ, không có đơn xin giao đất, cho thuê đất; 73 hồ sơ có thời gian thực hiện ủ tục hàn chính giao đất, co thuê đất trễ hạn, không đúng định định.

Có 7/82 hồ sơ, chuyển mục đích  SDĐ không có trong quy hoạch SDĐ, kế hoạch SDĐ thời kỳ đầu 2011 - 2015 đã được phê duyệt; 75/82 hồ sơ cho chuyển mục địch SDĐ không có trong kế hoạch SDĐ hằng năm của cấp huyện được phê duyệt là không đúng với quy định; 61/82 hồ sơ có thời gian thực hiện thủ tục hành chính  chuyển mục đích SDĐ trễ hạn...

Rà soát trình tự thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất

Cũng theo Bộ TN&MT, việc quản lý đo đạc, tuân thủ theo quy trình, quy phạm đo đạc còn chưa triệt để và chưa thực hiện thường xuyên công tác quản lý hoạt động đo đạc và bản đồ đối với các đơn vị được cấp phép hoạt động trên địa bàn tỉnh. Cơ sở giữ liệu đất đai của tỉnh và thành phố chưa được xây dựng, việc đồng bộ hóa dữ liệu địa chính giữa các cấp chưa được thực hiện; một số đơn vị có xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính, nhưng còn rời rạc và phân tán.

Công tác quản lý việc lập, thẩm định, phê duyệt, cấp giấy phép sử dụng tài nguyên nước và xả nước vào nguồn nước; phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản còn một số tồn tại về thủ tục hành chính....

Bộ TN&MT đề nghị UBND tỉnh Ninh Thuận sớm ban hành đầy đủ những văn bản quy phạm pháp luật về TN&MT thuộc thẩm quyền; chỉ đạo Sở TN&MT các huyện, thành phố lập kế hoạch SDĐ hàng năm trình UBND tỉnh phê duyệt theo đúng quy định của pháp luật đất đai; rà soát, chấn chỉnh, thực hiện đúng trình tự thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích SDĐ, cấp giấy chứng nhận quyền SDĐ, cấp giấy phép trong lĩnh vực khoáng sản, tài nguyên nước và các quyết định phê duyệt ĐTM trong lĩnh vực bảo vệ môi trường...

Bảo Anh