(Thanh tra) - Gần 10 năm triển khai nhưng dự án hạ tầng kỹ thuật Khu nhà ở xã hội xã Tiến Lợi (nay là xã Tuyên Quang, Lâm Đồng) vẫn dang dở. Thanh tra tỉnh Lâm Đồng đã chỉ rõ nhiều tồn tại tại dự án này, kéo theo hệ lụy về lãng phí ngân sách và mất niềm tin của người dân.
Dự án hạ tầng kỹ thuật Khu nhà ở xã hội xã Tiến Lợi được Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Thuận (cũ) phê duyệt chủ trương từ năm 2020, với tổng vốn đầu tư hơn 51,7 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh. Mục tiêu là xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật phục vụ phát triển nhà ở xã hội trên diện tích hơn 45.000 m². Theo kế hoạch, dự án triển khai trong giai đoạn 2016–2020 và kéo dài sang 2021–2025. Tuy nhiên, đến cuối năm 2023, toàn bộ công trình phải tạm dừng thi công do chưa giải phóng xong mặt bằng.
Theo kết luận thanh tra, đến thời điểm kiểm tra, dự án mới thu hồi được 31.900 m², đạt khoảng 70% diện tích quy hoạch. Trong số 35 hộ dân bị ảnh hưởng, có 27 hộ đã phê duyệt phương án bồi thường, còn lại 3 hộ chưa bàn giao mặt bằng và 8 hộ chưa hoàn tất hồ sơ liên quan. Đáng chú ý, phương án bố trí 15 lô đất tái định cư tại chỗ vẫn chưa được phê duyệt, và cơ quan chức năng cũng chưa xác định giá đất cụ thể để chi trả bồi thường.
Bên cạnh đó, một số hộ dân không đồng thuận với mức giá bồi thường đưa ra, dẫn đến khiếu nại kéo dài và phát sinh thêm căng thẳng trong quá trình giải phóng mặt bằng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến tiến độ dự án bị trì trệ nhiều năm.
Thanh tra tỉnh Lâm Đồng chỉ rõ, nguyên nhân cốt lõi của tình trạng chậm trễ là do thiếu sự phối hợp giữa các đơn vị, chậm trễ trong công tác tham mưu và thực hiện chưa đúng quy trình. Trong đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận (nay thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng) chậm hướng dẫn xác định giá đất cụ thể để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các dự án cấp bách, dù đã có đề nghị từ Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh.
Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bình Thuận (nay thuộc tỉnh Lâm Đồng) chưa thực hiện đầy đủ hướng dẫn về lập, sử dụng và quyết toán kinh phí, chậm xác định giá đất trình cấp thẩm quyền phê duyệt và một số công chức nghỉ việc chưa bàn giao hồ sơ đầy đủ.
UBND TP Phan Thiết (trước khi sáp nhập) chưa lập và phê duyệt phương án bồi thường đầy đủ, chưa bổ sung vị trí đất phù hợp giá thị trường vào bảng giá đất, cũng như chưa cung cấp quyết định thu hồi đất và bố trí vị trí di dời mồ mả. UBND xã Tiến Lợi và Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa tuân thủ đúng quy trình xét nguồn gốc đất, làm kéo dài tiến độ và phát sinh nhiều cuộc họp. Trong giai đoạn trước khi điều chỉnh (2004–2017), các cơ quan chức năng chưa thực hiện đầy đủ việc kiểm tra pháp lý, hiệp thương và bồi thường thiệt hại, dẫn đến tồn đọng đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Tính đến năm 2024, chỉ có 19,28 tỷ đồng được giải ngân trong tổng số 29,25 tỷ đồng vốn đã bố trí, đạt tỷ lệ 66%. Các hạng mục hạ tầng như đường giao thông, cấp điện, cấp nước chỉ đạt khoảng 50–70% khối lượng, trong khi các thiết bị như máy biến áp, hệ thống chiếu sáng, cây xanh chưa thể hoàn thiện do vướng mặt bằng. Do dự án kéo dài, HĐND tỉnh Bình Thuận đã buộc phải điều chỉnh giảm vốn đầu tư năm 2024; và từ năm 2023 đến nay, không còn được phân bổ vốn đầu tư công trung hạn mới.
Trước những tồn tại trên, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo các cơ quan liên quan nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng được giao chủ trì xác định giá đất cụ thể, bổ sung vào bảng giá đất của tỉnh và tổ chức kiểm điểm các tập thể, cá nhân liên quan.
Ngoài ra, Trung tâm Phát triển quỹ đất cần phối hợp với Ban Quản lý dự án và UBND xã Tuyên Quang để thực hiện tái định cư, di dời mồ mả và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân còn tồn đọng. UBND xã Tuyên Quang phải khẩn trương hoàn thiện hồ sơ 6 hộ dân còn lại để triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ.
Sở Nội được giao tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh UBND tỉnh xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có sai phạm.
