Thanh tra dự án thu phí không dừng phát hiện nhiều tồn tại, hạn chế. Ảnh: TQ

Dự án BOO1 được Bộ GTVT phê duyệt đề xuất dự án tại Quyết định số 2247/QĐ-BGTVT ngày 24/6/2015 với tổng mức đầu tư 1.466 tỷ đồng, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi tại Quyết định số 4390/QĐ-BGTVT ngày 14/12/2015 với tổng mức đầu tư 1.524 tỷ đồng, phê duyệt điều chỉnh thiết kế cơ sở 1 lần tại Quyết định số 1677/QĐ-BGTVT ngày 7/8/2018, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh 2 lần với tổng mức đầu tư điều chỉnh là 1.905 tỷ đồng.

Dự án do nhà đầu tư đề xuất, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án theo hình thức chỉ định thầu. Bộ GTVT và nhà đầu tư (Công ty Cổ phần TASCO góp vốn 11,69%, Công ty Cổ phần VETC góp vốn 88,31%), doanh nghiệp dự án (Công ty TNHH Thu phí tự động không dừng VETC) đã ký Hợp đồng số 09/HĐ.BOO-BGTVT ngày 13/7/2016 theo hình thức BOO, ký 5 Phụ lục hợp đồng, thời gian thu phí hoàn vốn dự án BOO1 dự kiến là 20 năm.

Ban đầu dự án BOO1 bao gồm 28 trạm thu phí không dừng trên Quốc lộ 1, Quốc lộ 14 (đoạn qua khu vực Tây Nguyên); phạm vi sau điều chỉnh của dự án BOO1 gồm 50 trạm thu phí không dừng.

Dự án BOO2 được Bộ GTVT phê duyệt đề xuất dự án tại Quyết định số 1759/QĐ-BGTVT ngày 7/6/2016 với tổng mức đầu tư 2.122 tỷ đồng; phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi tại Quyết định số 505/QĐ-BGTVT ngày 15/3/2018 với tổng mức đầu tư 1.751,879 tỷ đồng, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh tại Quyết định số 2637/QĐ-BGTVT ngày 10/12/2018 với tổng mức đầu tư điều chỉnh 1.233,928 tỷ đồng. Bộ GTVT và nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án đã ký Hợp đồng số 46/HĐ.BOO-TCĐBVN ngày 14/7/2020 theo hình thức BOO, thời gian thu phí hoàn vốn Dự án BOO2 dự kiến là 26 năm.

Dự án BOO2 gồm 33 trạm thu phí không dừng, thực tế có 8 trạm không hoặc chưa triển khai do sắp hết thời gian thu phí.

Kết luận thanh tra số 682/KL-TTr ngày 25/6/2024 của Thanh tra Bộ GTVT cho thấy, công tác lựa chọn nhà đầu tư, ký kết hợp đồng dự án; công tác đàm phán và ký kết thỏa thuận đầu tư, hợp đồng dự án; phương án tài chính hợp đồng dự án theo Phụ lục Hợp đồng số 05/PLHD.BOO.BGTVT năm 2020 của Dự án BOO1 còn nhiều tồn tại, hạn chế.

Báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần VETC do Công ty TNHH Kiểm toán CPA Việt Nam lập ngày 28/1/2016 nhưng tiêu chí vốn chủ sở hữu ghi không nhất quán (có bảng ghi tại ngày 30/9/2015, có bảng ghi ngày 15/01/2016). Tuy nhiên, tổ chuyên gia chấm thầu không yêu cầu làm rõ mà vẫn chấm đạt về năng lực tài chính.

Văn bản đề xuất xin thực hiện Dự án số 14/TASCO-VETC ngày 13/1/2016 của Liên danh TASCO - Công ty TNHH Thu phí tự động không dừng VETC có nội dung liên quan đến việc kê khai thông tin về thành viên liên danh là chưa chính xác.

Qua thanh tra phát hiện công tác quản lý chất lượng công trình; công tác quyết toán vốn đầu tư dự án… còn nhiều tồn tại, hạn chế. Ảnh: TQ

Hợp đồng chưa quy định rõ tài sản của dự án thuộc về bên nào sở hữu theo quy định tại khoản 6 Điều 3 Nghị định 15/2015/NĐ-CP17.

Bảo lãnh thực hiện hợp đồng của dự án đã hết hạn từ ngày 31/12/2016, tuy nhiên, đến ngày 18/12/2020 nhà đầu tư mới tiếp tục gia hạn thời gian bảo lãnh thực hiện hợp đồng với giá trị tương đương phần khối lượng công việc còn lại của dự án (bảo lãnh giá trị khoảng 5 tỷ đồng)…

Tương tự, Dự án BOO2, Tổng cục Đường bộ Việt Nam (sau này là Cục Đường bộ Việt Nam) đã phê duyệt kết quả sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư theo Quyết định số 2197/QĐ-TCĐBVN ngày 14/6/2018. Tuy nhiên, trong quá trình lập hồ sơ mời thầu Bộ GTVT đã phê duyệt điều chỉnh dự án, giảm tổng mức đầu tư theo Quyết định số 2637/QĐ-BGTVT ngày 10/12/2018 từ 1.751 tỷ đồng còn 1.233 tỷ đồng, điều chỉnh phương án tài chính được trích trực tiếp tỷ lệ trên doanh thu các dự án BOT, Tổng cục Đường bộ Việt Nam không tổ chức sơ tuyển lại mà vẫn lấy kết quả sơ tuyển trước khi có quyết định điều chỉnh dự án.

Đối với việc thực hiện thủ tục đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và thành lập doanh nghiệp dự án, qua thanh tra phát hiện, công tác cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và thành lập doanh nghiệp dự án chậm trên 3 tháng đối với dự án BOO1 và 1 năm đối với dự án BOO2.

“Việc chậm trễ triển khai Hợp đồng số 55/HĐ.BOO-TCĐBVN của liên danh nhà đầu tư đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ triển khai thực hiện dự án thu phí không dừng giai đoạn 2” - Thanh tra Bộ GTVT kết luận.

Việc thực hiện các cam kết trong hợp đồng BOO của nhà đầu tư, qua thanh tra phát hiện, tại dự án BOO1, đến thời điểm 90 ngày kể từ khi thành lập doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư chưa góp đủ vốn chủ sở hữu theo quy định tại khoản 2 Điều 48 Luật Doanh nghiệp năm 2014, khoản 3 Điều 10 Hợp đồng số 09/HĐ.BOO-BGTVT và chưa tuân thủ thời gian góp vốn theo Công văn số 8003/BGTVT-ĐTCT ngày 3/7/2014 của Bộ GTVT, phần góp vốn bằng tiền mới đạt 129,4 tỷ/227,47 tỷ đồng.

Về điều kiện triển khai dự án, tại dự án BOO1, nhà đầu tư tổ chức lựa chọn nhà thầu và ký hợp đồng thực hiện một số gói thầu trước khi được cơ quan có thẩm quyền là Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy chứng nhận đầu tư.

Trong quá trình thực hiện dự án BOO1, một số hạng mục công việc do chủ đầu tư triển khai thi công, lắp đặt thiết bị trước khi hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công được Cục Quản lý xây dựng & chất lượng công trình giao thông thẩm định.

Tại dự án BOO2, Tổng cục Đường bộ Việt Nam và Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam chưa thương thảo để ký phụ lục hợp đồng BOO2 điều chỉnh về việc gia hạn, điều chỉnh thời gian thực hiện hợp đồng, điều chỉnh phạm vi dự án là chưa đảm bảo quy định Luật Xây dựng và Điều 39 Nghị định 37/2015/NĐ-CP.

Đối với công tác lựa chọn nhà thầu, ký hợp đồng xây lắp, cung cấp thiết bị, phần mềm thực hiện dự án, qua thanh tra phát hiện, tại Dự án B001, nhà đầu tư ban hành Quy chế lựa chọn nhà thầu ban đầu (Quyết định số 67/QĐ-VETC ngày 10/6/2016 của Công ty Cổ phần VETC) trước khi ký hợp đồng với hợp đồng BOO.

Kế hoạch lựa chọn nhà thầu một số gói thầu được phê duyệt tại Quyết định số 32/QĐ-VETC ngày 15/3/2016 của Công ty Cổ phần VETC trước khi ban hành Quy chế lựa chọn nhà thầu.

Tại hự án BOO2, Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu một số gói thầu tư vấn trước khi ban hành quyết định phê duyệt quy chế lựa chọn nhà thầu là chưa đúng quy định. Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam phê duyệt hình thức lựa chọn nhà thầu cung cấp thẻ Etag chưa phù hợp với Quy chế ban hành.

Công tác quản lý chất lượng công trình; công tác quyết toán vốn đầu tư dự án… qua thanh tra đoàn thanh tra đã phát hiện nhiều tồn tại, hạn chế.

Kỳ II: Kiến nghị xử lý về kinh tế trên 2,2 nghìn tỷ đồng