Hà Nội có nhiều vi phạm trong quản lý QHXD tại khu vực hai bên tuyến đường Lê Văn Lương - Tố Hữu, KĐT Trung Hòa - Nhâm Chính. Ảnh: TQ

Quy hoạch không đúng quy chuẩn

Kết luận thanh tra số 39/KL-TTr của Bộ Xây dựng cho thấy quy hoạch chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 có một số chỉ tiêu quy hoạch không đúng với quy chuẩn, không thuyết minh, tính toán như: Không đảm bảo nội dung về bố trí vườn hoa, sân chơi trong các nhóm nhà bán kính phục vụ không lớn hơn 300m; không bố trí trạm y tế, sân luyện tập thể thao, chợ, trường trung học phổ thông, trung học cơ sở, tiểu học; đất công trình giáo dục không đạt 2,7m²/người; diện tích trường mầm non thiếu 12.174m², diện tích đất cây xanh công cộng đơn vị ở thiếu 34.828m².

Quy hoạch chi tiết hai bên đường Tố Hữu phê duyệt năm 2016 cũng có một số chỉ tiêu quy hoạch không đúng với quy chuẩn mà không thuyết minh, tính toán như: Không bố trí trạm y tế, trường trung học cơ sở, sân luyện tập thể thao, chợ, đất công trình giáo dục không đạt 2,7m²/người, diện tích trường mầm non thiếu 20.190m²; đất trường tiểu học thiếu 15.904m²; đất trường trung học phổ thông thiếu 5.535m². Ngoài ra, không bố trí hoặc bố trí cây xanh không đạt 20%.

Đáng chú ý, có tới 5 dự án được thanh tra thiếu rất nhiều, không đạt 20% đất cây xanh (chỉ 2,36-7,4%); 1 dự án còn không quy định diện tích cây xanh, 12 dự án không bố trí diện tích cây xanh.

Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 không tuân thủ quy định tại Điều 3 Quyết định số 130 ngày 23/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ. Sau khi di dời, các cơ quan đã không ưu tiên xây dựng các công trình công cộng, cây xanh, bãi đỗ xe, hạ tầng xã hội, kỹ thuật đô thị mà đầu tư xây dựng công trình hỗn hợp.

“Trách nhiệm thuộc Sở Quy hoạch - Kiến trúc, UBND TP Hà Nội” - kết luận nêu.

Một số chỉ tiêu quy hoạch chi tiết khu vực hai bên tuyến đường Lê Văn Lương không đúng quy chuẩn. Ảnh: TQ

Điều chỉnh quy hoạch có lợi cho chủ đầu tư

Quy hoạch chi tiết phê duyệt lần đầu đã cơ bản nghiên cứu tính toán sự đáp ứng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Song, khi thực hiện triển khai quy hoạch lại theo đề xuất chủ đầu tư, đã nhiều lần điều chỉnh đồ án hoặc điều chỉnh cục bộ hoặc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án thiết kế rồi tiếp tục điều chỉnh cho từng dự án theo xu hướng: Chuyển đổi công năng thành nhà ở, tăng thêm tầng cao, tăng thêm diện tích sàn (có dự án điều chỉnh 5 lần, nhiều dự án chuyển chức năng từ văn phòng, từ công cộng thành hỗn hợp văn phòng, dịch vụ thương mại và căn hộ chung cư để bán), có dự án điều chỉnh tăng từ 5 tầng thành 30 tầng. Điều đáng nói là các lần điều chỉnh quy hoạch đều không được công khai.

Sở Quy hoạch - Kiến trúc chấp thuận tổng mặt bằng, phương án kỹ thuật sai quy định. Trong đó, tại 19 dự án, công trình không xác định chỉ giới xây dựng, cốt xây dựng, vi phạm xây dựng tầng hầm công trình làm cơ sở cấp phép xây dựng và đầu tư xây dựng. Điều này là vi phạm Luật Xây dựng.

Tại 10 dự án, công trình ghi số tầng không đúng, 21 dự án có tầng hầm vượt quá chỉ giới xây dựng nhưng không được UBND TP Hà Nội cho phép là "vượt thẩm quyền, vi phạm Nghị định 39".

Ngoài ra, tại 32 dự án công trình có nội dung vi phạm quy chuẩn xây dựng Việt Nam (QCXDVN) ban hành theo Quyết định 682, gồm: 1 dự án về mật độ; 31 dự án công trình về cây xanh (Trường Tiểu học Lý Thái Tổ, 14 dự án hai bên đường Lê Văn Lương, 15 dự án hai bên đường Tố Hữu).

"Việc điều chỉnh sai quy định dẫn đến tình trạng tăng dân số, chỉ tiêu quy hoạch không đảm bảo QCXDVN đối với từng dự án, từng ô quy hoạch, từng khu quy hoạch và đô thị, thiếu đất giáo dục, trường học, thiếu diện tích cây xanh, các công trình phục vụ không đảm bảo bán kính phục vụ" - kết luận nêu.

Về QHXD, điều chỉnh QHXD, chấp thuận, điều chỉnh tổng mặt bằng, phương án thiết kế, Thanh tra Bộ Xây dựng đã chỉ ra việc lập, thẩm định, phê duyệt đồ án đã vi phạm khi chỉ tiêu quy hoạch tại đồ án phê duyệt sau không phù hợp đồ án đã phê duyệt trước, đồ án có tỷ lệ nhỏ hơn không phù hợp với đồ án tỷ lệ lớn hơn mà không thuyết minh về sự sai khác, không tính toán sự đáp ứng về kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

Quy hoạch chi tiết hai bên đường Lê Văn Lương phê duyệt năm 2016 có 8 dự án có chỉ tiêu quy hoạch không phù hợp quy hoạch phân khu được phê duyệt năm 2015.

Một số ô quy hoạch không có chỉ tiêu dẫn đến số liệu hiện trạng không đầy đủ, không đủ cơ sở để nghiên cứu tính toán chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội cho từng ô, khu và toàn đồ án.

Trong đó, đáng chú ý có 11 dự án cập nhật sai quy hoạch chi tiết đã được duyệt, 21 dự án cập nhật sai tổng mặt bằng, phương án thiết kế đã được chấp thuận trước đó…

“Trách nhiệm thuộc Sở Quy hoạch - Kiến trúc, UBND TP Hà Nội” - kết luận nêu.

Nhiều đồ án không bố trí đủ diện tích đất trường học, chợ, khu vui chơi, cây xanh… Ảnh: TQ

Hàng loạt dự án xây dựng sai quy hoạch, sai giấy phép xây dựng, thậm chí không phép

Kết luận cho thấy, Sở Xây dựng đã cấp giấy phép xây dựng (GPXD) có một số nội dung sai quy định. Trong đó có 12 GPXD không có nội dung màu sắc công trình, chỉ giới xây dựng, mật độ xây dựng, cấp cốt xây dựng công trình không có cơ sở, có 3 GPXD cấp không phù hợp với quy hoạch chi tiết được duyệt, tổng mặt bằng, phương án thiết kế được chấp thuận, có 9 GPXD cấp phần hầm vượt chỉ giới xây dựng, có 2 GPXD ghi số tầng không đúng…

Về quản lý xây dựng theo QHXD được duyệt, tổng mặt bằng, phương án thiết kế được chấp thuận và GPXD cũng nhiều sai sót. Tại 31 dự án, công trình, chủ đầu tư thi công sai quy hoạch được duyệt, sai tổng mặt bằng, phương án thiết kế được chấp thuận, không có GPXD, sai GPXD, sai thiết kế được duyệt.

“Việc thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng dự án không đảm bảo đồng bộ về hạ tầng, hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ công cộng, không đúng tiến độ, vi phạm Luật Quy hoạch đô thị 2009, dẫn đến không đảm bảo về môi trường, kiến trúc cảnh quan và đời sống cư dân đô thị… Trách nhiệm thuộc về Sở Xây dựng Hà Nội” - kết luận nêu.

Kỳ 2: Yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm, chấn chỉnh công tác quy hoạch, cấp phép xây dựng