Thanh tra tỉnh Quảng Ninh đã chỉ ra nhiều tồn tại, vi phạm tại Công ty TNHH MTV Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh. Ảnh: Internet

Xác định thiếu giá trị doanh nghiệp hơn 2,36 tỷ đồng

Công ty TNHH MTV Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, trực thuộc UBND tỉnh.

Tiền thân là Trạm Đăng kiểm phương tiện cơ giới đường bộ, trực thuộc Sở Giao thông Vận tải Quảng Ninh, được thành lập năm 1995; sau đó, chuyển thành Trung tâm Đăng kiểm phương tiện cơ giới đường bộ Quảng Ninh, là đơn vị hoạt động công ích.

Tháng 2/2016, công ty chính thức chuyển sang Công ty Cổ phần Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh. Vốn điều lệ 20.112.630.000 đồng (cổ đông là người lao động trong công ty nắm giữ 13,14% cổ phần; nhà đầu tư bên ngoài nắm giữ 86,86% cổ phần).

Tiến hành thanh tra, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh nhận xét, việc thực hiện cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh đã được UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo đổi mới doanh nghiệp của tỉnh chỉ đạo, triển khai thực hiện theo đúng kế hoạch, tiến độ cổ phần hóa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Quá trình triển khai được doanh nghiệp cổ phần hóa, các đơn vị tư vấn và cơ quan chức năng thực hiện các bước theo quy định.

Việc lập danh mục tài sản, số liệu để làm cơ sở xác định giá trị doanh nghiệp cơ bản phù hợp với số liệu trên báo cáo tài chính đã được kiểm toán bởi kiểm toán độc lập và số dư các tài khoản trên sổ kế toán; giá trị doanh nghiệp sau xác định tăng 23,6% so với giá trị còn lại ghi trên sổ kế toán.

Đồng thời, đã thực hiện chính sách đối với người lao động thuộc diện tinh giản, dôi dư khi cổ phần hóa; thực hiện quyết toán tiền thu từ bán cổ phần, các khoản chi phí liên quan cổ phần hóa và nộp đầy đủ về Quỹ Hỗ trợ sắp xếp và Phát triển doanh nghiệp Trung ương. Công ty cổ phần tiếp tục bố trí việc làm, giữ thu nhập cho người lao động còn lại.

Theo Thanh tra tỉnh Quảng Ninh, bên cạnh các ưu điểm nêu trên, trong quá trình thực hiện cổ phần hóa, Công ty TNHH MTV Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, về xác định giá trị doanh nghiệp và phần vốn Nhà nước khi cổ phần hóa, xác định nguyên giá tài sản là nhà cửa, vật kiến trúc thuộc Trung tâm Đăng kiểm khu vực TP Uông Bí và TP Hạ Long không dựa trên hồ sơ quyết toán dự án, công trình của các tài sản cố định; dẫn đến, xác định chưa đúng giá trị nguyên giá và giá trị còn lại của tài sản cố định. Do vậy, xác định thiếu giá trị doanh nghiệp hơn 2,32 tỷ đồng. Xác định lợi thế kinh doanh của doanh nghiệp còn thiếu phần giá trị thương hiệu với số tiền hơn 43,3 triệu đồng.

Tổng giá trị doanh nghiệp tính thiếu hơn 2,36 tỷ đồng. Trong quá trình thanh tra, Công ty Cổ phần Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh đã chủ động khắc phục nộp số tiền này vào ngân sách Nhà nước qua tài khoản tạm giữ của Thanh tra tỉnh.

Trong xác định nguyên giá tài sản là nhà cửa, vật kiến trúc thuộc Trung tâm Đăng kiểm khu vực TP Móng Cái, qua kiểm tra nhận thấy, công ty tư vấn cổ phần hóa đã sử dụng nhiều phương pháp tính giá xây dựng mới của tài sản là nhà cửa, vật kiến trúc trong cùng một doanh nghiệp.

Sử dụng chỉ số giá xây dựng khu vực TP Hải Phòng (thời điểm tỉnh Quảng Ninh chưa có chỉ số giá xây dựng) để áp dụng cho địa bàn tỉnh Quảng Ninh, chưa đảm bảo chặt chẽ và thống nhất; có xu hướng làm giảm giá trị của tài sản so với phương pháp tính theo đơn giá bồi thường.

Tuy nhiên, theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng, không quy định việc lựa chọn số lượng phương pháp tính giá nhà, vật kiến trúc xây dựng mới trong cùng một doanh nghiệp, cùng có tài sản tương đồng nên tổ chức tư vấn cổ phần hóa có thể áp dụng tùy tiện hoặc lựa chọn phương pháp tính toán để xác định giá nhà, vật kiến trúc thấp nhất làm ảnh hưởng đến giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa.

Chưa công bằng, minh bạch khi bán đấu giá cổ phần

Trong việc tổ chức bán cổ phần doanh nghiệp cổ phần hóa, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, Sở Kế hoạch và Đầu tư Quảng Ninh (Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo đổi mới doanh nghiệp của tỉnh) đã tham mưu cho UBND tỉnh quyết định địa điểm bán đấu giá cổ phần thực hiện tại trụ sở doanh nghiệp cổ phần hóa đối với giá trị cổ phần bán đấu giá là 8.734.780.000 đồng (873.478 cổ phần, mệnh giá 10.000 đồng/cổ phần) là vi phạm quy định tại Thông tư số 196, ngày 26/12/2011 của Bộ Tài chính (đấu giá tại tổ chức trung gian (công ty chứng khoán), nếu giá trị cổ phần bán đấu giá dưới 10 tỷ đồng (tính theo mệnh giá)).

Về nội dung này, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã có giải trình. Tuy nhiên, nội dung giải trình không có căn cứ, không phù hợp với quy định.

Đặc biệt, công tác bán đấu giá cổ phần còn có một số biểu hiện chưa công bằng, minh bạch như: Có 3/9 phiếu tham dự đấu giá mua cổ phần có dấu hiệu về chữ và số do cùng nét chữ của 1 người viết.

Có 1 tổ chức tham dự đấu giá (trả giá bằng giá khởi điểm) quan hệ sở hữu doanh nghiệp với tổ chức là nhà đầu tư chiến lược (nhà đầu tư chiến lược này đã được mua 873.478 cổ phần với giá 10.100 đồng/cổ phần trên cơ sở kết quả trả giá của 9 nhà đầu tư (1 nhà đầu tư trả giá 10.100 đồng/cổ phần; 8 nhà đầu tư trả giá 10.000 đồng/cổ phần, bằng giá khởi điểm). Đồng thời, địa điểm thực hiện đấu giá không đúng theo quy định.

Thanh tra tỉnh Quảng Ninh khẳng định, trách nhiệm của những tồn tại, vi phạm trên thuộc về Công ty TNHH MTV Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh; Công ty TNHH Kiểm toán và Thẩm định giá Việt Nam; tổ giúp việc cổ phần hóa và Ban Chỉ đạo đổi mới doanh nghiệp của tỉnh.

Từ kết quả kiểm tra, xác minh và nhận xét, kết luận trên, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Sở Xây dựng và Sở Tư pháp tổ chức thực hiện các nội dung kiến nghị đã nêu tại kết luận thanh tra.

Cùng với đó, Ban Chỉ đạo đổi mới doanh nghiệp của tỉnh và tổ giúp việc cổ phần hóa tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân (bao gồm cả các cá nhân thuộc Công ty TNHH MTV Đăng kiểm xe cơ giới đường bộ Quảng Ninh) có liên quan đến các nội dung tồn tại, vi phạm.