Một góc phố đô thị văn minh huyện Cẩm Xuyên. Ảnh: LHC

Trong giai đoạn 2020-2022, UBND huyện Cẩm Xuyên đã triển khai thực hiện 107 dự án (7 dự án nhóm B, 100 dự án nhóm C) với tổng mức đầu tư được duyệt là 1.673 tỷ đồng. Số vốn đã được bố trí hơn 1.300 tỷ đồng, giá trị đã giải ngân 1.095 tỷ đồng, đạt tỷ lệ hơn 84%. Cũng trong giai đoạn 2020-2022, UBND các xã, thị trấn được thanh tra đã triển khai 99 dự án với tổng mức đầu tư được duyệt hơn 154 tỷ đồng. Số vốn đã được bố trí hơn 116 tỷ đồng, đã giải ngân 112 tỷ đồng đạt tỷ lệ hơn 96%.

Trên cơ sở báo cáo, hồ sơ, tài liệu do UBND huyện Cẩm Xuyên và 6 UBND xã, thị trấn (Cẩm Hà, Cẩm Hưng, Cẩm Mỹ, Cẩm Duệ, Cẩm Minh, Cẩm Xuyên) cung cấp, đoàn thanh tra đã lựa chọn 29 dự án (10 dự án do UBND huyện/Ban Quản lý dự án xây dựng huyện làm chủ đầu tư; 19 dự án do 6 xã, thị trấn làm chủ đầu tư) để tiến hành kiểm tra. Ngoài những kết quả đáng ghi nhận, cơ quan thanh tra cũng chỉ ra nhiều thiếu sót, sai phạm:

Bố trí vốn chậm, nợ đọng nhiều

Trong công tác lập kế hoạch, giao kế hoạch, bố trí vốn, có nhiều dự án công tác phân bổ, bố trí vốn còn chậm, chưa đảm bảo tiến độ theo quy định tại Điểm c Khoản 5 Điều 51 Luật Đầu tư công 2019 (Điểm c Khoản 5 Điều 54 Luật Đầu tư công 2014 đối với dự án có tiến độ hoàn thành theo quyết định đầu tư trước năm 2020).

Nợ đọng xây dựng cơ bản đến thời điểm thanh tra (không kể các dự án phát sinh sau thời kỳ thanh tra) còn hơn 35 tỷ đồng (tại 57 dự án do UBND huyện/Ban Quản lý dự án xây dựng huyện làm chủ đầu tư: 15,6 tỷ đồng; 62 dự án do 6 UBND xã, thị trấn thực hiện: 19,8 tỷ đồng), cho thấy việc xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản mặc dù đã được UBND huyện, UBND các xã, thị trấn quan tâm nhưng chưa xử lý một cách dứt điểm.

Về  việc thực hiện, quản lý dự án đầu tư công: Có 5 dự án do cấp xã làm chủ đầu tư không tổ chức thẩm định, thẩm tra đề cương, nhiệm vụ khảo sát trước khi phê duyệt theo quy định tại Điều 7, Điều 10 Thông tư số 01/2017/TT-BXD ngày 06/02/2017 của Bộ Xây dựng, Điều 13 Nghị định số 46/2015/NĐ-CP, Điều 26 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ; có 2 dự án không tiến hành lập, phê duyệt phương án kỹ thuật khảo sát trước khi tổ chức thực hiện theo quy định tại Điều 27 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng.

Đặc biệt, công tác lập dự toán còn nhầm lẫn, sai sót dẫn đến làm tăng giá trị dự toán tại một số dự án với số tiền 125,3 triệu đồng. Việc áp dụng đơn giá vật liệu, vật tư trong một số hồ sơ dự toán còn thiếu cơ sở theo quy định tại Phụ lục IV, Thông tư số 21/2021/TT-BXD ngày 31/8/2021 của Bộ Xây dựng về hướng dẫn một số nội dung xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng;

Có 1 dự án việc quyết định đầu tư không phù hợp với chủ trương đầu tư được phê duyệt; thi công xây dựng một số hạng mục công việc tại các gói thầu chưa đảm bảo yêu cầu so với hồ sơ thiết kế đã được duyệt, khối lượng theo hợp đồng đã được ký kết dẫn đến giá trị nghiệm thu, thanh toán thừa với số tiền 219,7 triệu đồng.

Lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên kiểm tra công trình nông thôn mới. Ảnh: web huyện

Lựa chọn nhà thầu không đảm bảo quy định

Trong giai đoạn (2020-2022), UBND huyện Cẩm Xuyên/Ban Quản lý dự án xây dựng huyện và UBND 6 xã, thị trấn đã tiến hành tổ chức lựa chọn 804 gói thầu tại 206 dự án.

Về công tác đăng tải thông tin về đấu thầu: Hầu hết các chủ đầu tư, bên mời thầu được thanh tra thực hiện không đầy đủ việc đăng tải thông tin về đấu thầu đối với các gói thầu lựa chọn theo hình thức chỉ định thầu (quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu) theo quy định tại Điều 8 Luật Đấu thầu 2013. Ngoài ra, có 01 quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu chưa thực hiện đăng tải đảm bảo thời gian theo quy định điểm c Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu.

Về công tác lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu: Không thực hiện việc lập, thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu trước khi phê duyệt tại một số dự án/gói thầu theo quy định tại Điều 36, Điều 37 Luật Đấu thầu 2013 và Khoản 2 Điều 6 Thông tư số 10/2015/TT-BKHĐT ngày 26/10/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Nội dung về nguồn vốn và thời gian thực hiện hợp đồng được ghi trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu tại một số dự án/gói thầu chưa đảm bảo quy định tại Điều 35 Luật Đấu thầu 2013 và Điều 5 Thông tư số 10/2015/TT- BKHĐT ngày 26/10/2015.

Về công tác lựa chọn nhà thầu theo hình thức chỉ định thầu: Một số gói thầu do UBND các xã, thị trấn tổ chức lựa chọn chưa đảm bảo điều kiện theo quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 22 Luật Đấu thầu 2013 (do không có kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt).

Có 3 gói thầu, chủ đầu tư/bên mời thầu không tiến hành thương thảo, hoàn thiện hợp đồng trước khi phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại Khoản 2 Điều 56 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

Trách nhiệm thuộc về ai

Theo kết luận thanh tra, ngoài nguyên nhân khách quan còn có nguyên nhân chủ quan do công tác chỉ đạo, điều hành của UBND huyện và một số chủ đầu tư chưa được cụ thể, thường xuyên, liên tục trong quá trình thực hiện các dự án đầu tư công. Việc tiến hành giám sát, đánh giá đầu tư của các chủ đầu tư, người quyết định đầu tư còn chưa đầy đủ; số lượng các cuộc thanh tra, kiểm tra theo thẩm quyền còn ít; một số nhà thầu tham gia tại các dự án/gói thầu thiếu ý thức trách và chưa thực sự quyết liệt đối với công việc do mình đảm nhận.

Trong đó, lãnh đạo UBND huyện (Chủ tịch và Phó Chủ tịch phụ trách lĩnh vực) chịu trách nhiệm do việc chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, giám sát còn chưa thực sự thường xuyên; chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của chủ đầu tư, người quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật (Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng và các quy định khác có liên quan).

Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Tĩnh kiến nghị UBND huyện chỉ đạo, chấn chỉnh các phòng chuyên môn, các chủ đầu tư, Ban QLDA, các đơn vị trực thuộc thực hiện nghiêm túc trình tự, thủ tục khi triển khai các dự án đầu tư công theo đúng quy định của pháp luật đề ra các giải pháp và lộ trình, ưu tiên bố trí đủ vốn từ ngân sách các cấp, các nguồn hợp pháp để xử lý dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản; việc cận đối nguồn vốn để xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản phải gắn với điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn, hàng năm theo đúng quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Thanh tra Sở cũng yêu cầu các đơn vị xử lý dứt điểm các sai phạm về kinh tế với số tiền 219,7 triệu đồng.