(Thanh tra) - Trong khi các phường nội đô Hà Nội đang phải đối mặt với áp lực dân số gia tăng, dẫn đến tình trạng thiếu trầm trọng trường lớp học, thì dự án Trường Tiểu học Định Công lại thi công chậm trễ, kéo dài nhiều năm, khiến học sinh phải đi học tại các cơ sở tạm.
Thanh tra Thành phố Hà Nội vừa ban hành kết luận thanh tra dự án xây dựng Trường Tiểu học Định Công (quận Hoàng Mai cũ, nay là phường Định Công). Kết luận đã chỉ rõ nguyên nhân khiến dự án chậm tiến độ kéo dài, đồng thời kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm các đơn vị tham mưu chậm trễ.
Vướng giải phóng mặt bằng
Dự án xây dựng Trường Tiểu học Định Công tại ô đất D1/TH3 (Khu đô thị mới mở rộng Đại Kim - Định Công) được UBND quận Hoàng Mai phê duyệt từ tháng 10/2020 với kỳ vọng bổ sung cơ sở vật chất giáo dục đạt chuẩn Quốc gia cho địa phương. Công trình có tổng mức đầu tư gần 115 tỷ đồng từ ngân sách quận Hoàng Mai, quy mô hơn 7.500m2, dự kiến hoàn thành vào năm 2023.
Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy, dự án đã không đáp ứng được tiến độ đề ra ban đầu. Đến thời điểm thanh tra, dù khối nhà lớp học và nhà đa năng đã cơ bản thành hình, nhưng các hạng mục thiết yếu như nhà hiệu bộ, bể nước phòng cháy chữa cháy và sân vườn vẫn chưa thể thi công.
Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng này, được kết luận thanh tra chỉ ra là do vướng mắc trong khâu giải phòng mặt bằng đối với diện tích 1.662,4m2 đất quốc phòng do Bộ Tư lệnh Thủ đô quản lý chưa bàn giao cho UBND quận Hoàng Mai để thực hiện dự án.
Đáng chú ý, từ ngày 1/7/2025, khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, dự án được chuyển tiếp cho UBND phường Định Công làm chủ đầu tư.
Kết luận thanh tra cũng chỉ ra rằng, phần diện tích đất vướng mắc nằm trong hơn 5.900m2 đất mà Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Quân khu Thủ đô (nay là Bộ Tư lệnh Thủ đô) từ năm 1998 để xây dựng Trạm 99.
Mặc dù đã có chủ trương của Thành phố và sự thống nhất của Bộ Quốc phòng về việc hoán đổi đất để bàn giao mặt bằng phục vụ xây dựng trường học, nhưng quá trình thực hiện lại gặp nhiều ách tắc.
Cụ thể, UBND quận Hoàng Mai (giai đoạn trước đây) đã lúng túng và chưa kịp thời báo cáo UBND Thành phố cũng như làm việc với Bộ Tư lệnh Thủ đô để tháo gỡ khó khăn, dẫn đến khả năng dự án chậm so với tiến độ; nếu không được xử lý sẽ dẫn đến dự án kéo dài so với tiến độ của dự án và nguy cơ hết năm 2025 chưa hoàn thành.
Khẩn trương tháo gỡ khó khăn
Không chỉ trách nhiệm của chủ đầu tư, cơ quan thanh tra cũng chỉ rõ sự chậm trễ của các sở, ngành chức năng. Việc tham mưu quy hoạch, giải phóng mặt bằng diện tích đất hơn 7.400m2 tại ô đất D1/QP2 để hoán đổi cho Bộ Tư lệnh Thủ đô đã kéo dài quá lâu.
Tính từ thời điểm UBND Thành phố có chỉ đạo năm 2022, quá trình này mất tới hơn 3 năm mới cơ bản đủ điều kiện về quy hoạch và vốn. Trách nhiệm này thuộc về các Sở: Quy hoạch - Kiến trúc, Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường liên quan đến mảng đất đai cũ), Tài chính.
Bên cạnh đó, công tác quản lý đất đai tại địa phương cũng bộc lộ hạn chế, tồn tại khi UBND phường Định Công và Bộ Tư lệnh Thủ đô không cập nhật sát tình hình, hồ sơ bàn giao đất từ năm 1998 không được lưu trữ đầy đủ, khiến việc xử lý tồn tại kéo dài nhiều năm không dứt điểm.
Trước tính cấp thiết của việc hoàn thiện dự án hạ tầng giáo dục, Thanh tra Thành phố Hà Nội kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo các giải pháp quyết liệt. Trong đó, yêu cầu UBND phường Định Công khẩn trương phối hợp với Bộ Tư lệnh Thủ đô rà soát, thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ đối với phần diện tích nằm trong dự án trường học để sớm có mặt bằng thi công.
Song song với đó, các cơ quan chức năng phải tập trung triển khai ngay công tác giải phóng mặt bằng ô đất hoán đổi (D1/QP2) để bàn giao cho Bộ Tư lệnh Thủ đô, đảm bảo quyền lợi và sự đồng thuận giữa các bên.
Về xử lý trách nhiệm, Thanh tra Thành phố kiến nghị UBND Thành phố giao các Sở: Quy hoạch - Kiến trúc, Nông nghiệp và Môi trường, Tài chính tổ chức kiểm điểm trách nhiệm về sự chậm trễ trong công tác tham mưu.
Đồng thời, UBND phường Định Công kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến việc không kịp thời báo cáo vướng mắc và những tồn tại trong quản lý hồ sơ đất đai, giải phóng mặt bằng kéo dài qua các thời kỳ. Mục tiêu cuối cùng là khơi thông nguồn lực, tránh lãng phí đầu tư công và sớm hoàn thành ngôi trường phục vụ Nhân dân trên địa bàn.
Sớm đưa trường học vào sử dụng
Tìm hiểu thực tế tại dự án, PV Báo Thanh tra ghi nhận, đến thời điểm này, các khối nhà lớp học, lát nền sân đã cơ bản hoàn thành, cây xanh cũng đã được trồng trong khuôn viên sân trường. Hiện tại, công tác thi công đang tập trung vào các hạng mục chi tiết bên ngoài như sơn tường, lau dọn làm sạch cửa kính, hoàn thiện các công trình phụ trợ....
Tuy nhiên, còn một số hạng mục như khối nhà hiệu bộ, hầm để xe, các phòng kỹ thuật, bể nước chữa cháy chưa triển khai thi công do vướng mắc trong giải phóng mặt bằng.
Chia sẻ với PV Báo Thanh tra, đại diện UBND phường Định Công cho biết, UBND phường đã tập trung kiến nghị lên UBND thành phố những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án. Vướng mắc nhất của dự án là liên quan đến khâu giải phóng mặt bằng ô đất của Bộ Quốc phòng. Nội dung này thuộc thẩm quyền của UBND thành phố và Bộ Quốc phòng.
Đối với toàn bộ phần cơ sở vật chất của các khối lớp học, đại diện phường thông tin, đã cơ bản hoàn thành và đến trước ngày 31/12/2025 sẽ hoàn thiện xong. Trong thời gian xây dựng trường, phường đã cho cải tạo, sửa chữa toàn bộ các nhà văn hoá, nhà sinh hoạt cộng đồng khu dân cư trên địa bàn, đảm bảo điều kiện tốt nhất cho các cháu học sinh học tập.
Phường Định Công hiện nay được thành lập trên cơ sở sáp nhập phần lớn diện tích tự nhiên và dân số của các phường: Định Công, Đại Kim (quận Hoàng Mai) và một phần diện tích tự nhiên và dân số các xã, phường: Thịnh Liệt, Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai), Thanh Liệt, Tân Triệu (huyện Thanh Trì).
Quy mô dân số của phường khoảng 85.502 nhân khẩu. Với mật độ dân cư lớn, số trẻ trong độ tuổi đi học của phường Định Công nhiều. Khi các trường học tại phường chưa đáp ứng điều kiện dạy và học, không ít gia đình đã phải cho con học trái tuyến.
Năm học 2025-2026, khối lớp 1 của Trường Tiểu học Định Công có số lượng nhập học tăng vọt. Nhưng dự án xây dựng Trường Tiểu học Định Công tiếp tục “lỡ hẹn” đã khiến các lớp học sinh nơi đây tiếp tục được chia về 6 cơ sở trên địa bàn phường để học tạm, học nhờ.
Do đó, việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để đưa dự án Trường Tiểu học Định Công vào sử dụng là rất cần thiết, đáp ứng nhu cầu học tập trên địa bàn.
