Nhiều hộ dân ở miền núi xây dựng nhà mới ổn định, kiên cố. Ảnh: N.P

Thực hiện Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐND ngày 30/3/2017 của HĐND tỉnh và Quyết định 37/2017/QĐ-UBND ngày 2/6/2017 của UBND tỉnh Quảng Ngãi, năm 2018, trên cơ sở đề nghị của các huyện, thị xã và sở, ngành chức năng, UBND tỉnh Quảng Ngãi có quyết định phân bổ hơn 27,9 tỷ đồng để hỗ trợ cho 1.584 hộ thoát nghèo và thoát cận nghèo, 2.786 lượt học sinh là con của các hộ diện này và 2.178 hộ thoát cận nghèo 2 năm liên tục (2016 - 2017) trên địa bàn 12 huyện, thị xã của tỉnh.

Qua thanh tra cho thấy, đã chi hơn 26,9 tỷ đồng, còn lại hơn 1 tỷ đồng không chi nhưng các huyện không nộp lại ngân sách tỉnh. Sau đó, do phát sinh nhiều vướng mắc, khó khăn nên tạm dừng triển khai việc hỗ trợ.

Quá trình thực hiện chính sách trên tại các địa phương ở Quảng Ngãi đã xảy ra nhiều sai sót, vi phạm như: Hỗ trợ không đúng đối tượng, nhiều đối tượng được hưởng còn bị bỏ sót danh sách, mức hỗ trợ không đúng quy định... gây ảnh hưởng đến hiệu quả của chính sách và quyền lợi của người dân, nhất là người dân miền núi.

Cụ thể: Toàn bộ các trường hợp là hộ gia đình thoát nghèo, thoát cận nghèo và con của hộ thoát nghèo đã được chi trả tiền hỗ trợ trong đợt đầu tiên vào năm 2018 đều chưa đủ thời gian thoát nghèo, thoát cận nghèo 2 năm liên tục theo quy định.

Trong đó, tại các huyện Trà Bồng, Bình Sơn, Sơn Tịnh, Mộ Đức và thị xã Đức Phổ, có 52 hộ không phải là hộ nghèo, hộ cận nghèo giai đoạn 2016 - 2020, nhưng UBND các xã vẫn đưa vào danh sách đề nghị và đã được nhận hỗ trợ với tổng số tiền 335 triệu đồng.

Tại các huyện: Sơn Tịnh, Nghĩa Hành, Trà Bồng, Ba Tơ, Sơn Hà và thị xã Đức Phổ có 264 hộ mới chỉ thoát nghèo hoặc thoát cận nghèo 1 năm (không đủ 2 năm liên tục) nhưng các địa phương vẫn đưa vào danh sách và nhận hỗ trợ với tổng số tiền đã nhận hơn 1,8 tỷ đồng. Trong đó, có 47 hộ mới chỉ thoát nghèo hoặc thoát cận nghèo 1 năm.

Tại xã Sơn Thành (Sơn Hà) hỗ trợ không đúng đối tượng cho 201 hộ nhận tổng cộng 1,45 tỷ đồng, nhưng mới chỉ thoát nghèo hoặc thoát cận nghèo 1 năm (2017). Tương tự, tại xã Tịnh Giang (Sơn Tịnh) có 16 hộ không đảm bảo tiêu chuẩn nhưng đã nhận hỗ trợ với số tiền 105 triệu đồng…

Qua thanh tra, còn chỉ ra nhiều trường hợp chi mức hỗ trợ không đúng với quy định (quy định chi 5 triệu đồng thì chi lên thành 10 triệu đồng), được hỗ trợ sau đó lại tái nghèo, tái cận nghèo nhưng không có tài liệu chứng minh lý do bất khả kháng, như 11 hộ tại huyện Ba Tơ, Trà Bồng, Sơn Hà, Sơn Tịnh và Mộ Đức.

Bên cạnh đó, UBND xã Hành Tín Tây (huyện Nghĩa Hành) đã không rà soát chặt chẽ, dẫn đến bỏ sót 12 hộ tại thôn Trũng Kè 1 và 13 học sinh là con của những hộ này không được đề nghị hỗ trợ đợt đầu năm 2018.

Có 130 học sinh tại thị xã Đức Phổ và các huyện: Trà Bồng, Bình Sơn, Sơn Tịnh, Mộ Đức, Sơn Hà được hỗ trợ chi phí học tập không đúng đối tượng với tổng số tiền 117 triệu đồng, vì có cha mẹ không thuộc đối tượng thụ hưởng chính sách; trong khi đó, nhiều học sinh đủ điều kiện nhưng lại không được hưởng chính sách.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, chính sách hỗ trợ, biểu dương, khen thưởng đối với các hộ gia đình, thôn, xã, huyện thoát nghèo vùng miền núi của tỉnh giai đoạn 2016 - 2020 là chính sách đặc thù, lần đầu thực hiện nên đã có những lúng túng nhất định trong cả quá trình tham mưu xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện, dẫn đến những sai sót, vi phạm làm ảnh hưởng đến tính hiệu lực, hiệu quả của chính sách và quyền lợi của người dân.

Từ cơ sở trên, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi khẳng định, về nguyên tắc toàn bộ số kinh phí hơn 26,9 tỷ đồng thực tế đã chi hỗ trợ vào năm 2018 là sai. Vì tại thời điểm hỗ trợ năm 2018, các trường hợp này chưa thoát nghèo, thoát cận nghèo đủ 2 năm liên tục nên chưa đủ điều kiện hỗ trợ, do đó, phải thu hồi nộp ngân sách tỉnh.

Do từ năm 2018 đến nay chưa chi hỗ trợ cho các hộ dân đủ điều kiện, nay cần tiếp tục rà soát để chi trả theo đúng quy định, trong đó có những hộ đã chi trả năm 2018 không đủ điều kiện thì nay đủ điều kiện nhận hỗ trợ. Vì thế, Chủ tịch UBND tỉnh uỷ quyền cho chủ tịch UBND các huyện, thị xã thực hiện thu hồi nộp lại ngân sách tỉnh số tiền đã chi trả sai nêu trên và tiếp tục rà soát, lập danh sách, xác nhận và thẩm tra chặt chẽ, đầy đủ các trường hợp được hưởng chính sách từ năm 2017 đến nay mà chưa được hưởng để tổng hợp đề nghị giải quyết theo quy định.

Về xử lý trách nhiệm, Chủ tịch UBND các huyện Ba Tơ, Minh Long, Sơn Hà, Sơn Tây, Trà Bồng, Sơn Tịnh, Bình Sơn, Nghĩa Hành, Tư Nghĩa, Mộ Đức và thị xã Đức Phổ tổ chức họp tập thể lãnh đạo để kiểm điểm trách nhiệm đối với các sai sót trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thuộc trách nhiệm của mình. Đồng thời, chỉ đạo việc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và phải có hình thức xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức có liên quan trực tiếp đến việc chi sai. Bên cạnh đó, tích cực chỉ đạo thu hồi tiền chi sai đối tượng, sai chính sách để nộp ngân sách, bổ sung nguồn để tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ, khen thưởng trên địa bàn.

Ngoài ra, một số lãnh đạo cấp sở, Ban Dân tộc tỉnh cũng được yêu cầu kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với các thiếu sót đã chỉ ra trong kết luận thanh tra, chỉ đạo chấn chỉnh trong nội bộ cơ quan để đảm bảo công tác tham mưu không vi phạm các khuyết điểm tương tự.