Loại hình du lịch cộng đồng ở Kon Plông phát triển khá mạnh. Ảnh: N.P

Giai đoạn 2016-2018, UBND huyện Kon Plông đã ban hành 378 quyết định giao đất, công nhận quyền sử dụng đất, cho thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho các hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư trên địa bàn với diện tích là 4.591ha. 96 DA đăng ký đầu tư xây dựng trên địa bàn huyện thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh Kon Tum cấp với diện tích là 6.222,8ha, trong đó có 51 DA gồm 3.296,5ha đã triển khai thực hiện.

Nguồn thu từ việc giao đất, cho thuê đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên địa bàn giai đoạn này đạt 94,5 tỷ đồng; trong đó tiền sử dụng đất là 86,2 tỷ đồng, tiền thuê đất là 8 tỷ đồng.

Nhìn chung, công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện đã được quan tâm chỉ đạo, triển khai và thực hiện đúng các quy hoạch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương; thu hút được nhân dân từ các địa phương khác đến sinh sống, đầu tư sản xuất - kinh doanh; tạo được nguồn thu cho ngân sách; nhưng vẫn còn tồn tại một số hạn chế, khuyết điểm cần chấn chỉnh kịp thời.

Thực hiện hỗ trợ theo Đề án Cà phê xứ lạnh cho các hộ dân khi chưa có sổ đỏ đất đai, một số hộ dân đủ điều kiện đã làm đơn đề nghị cấp sổ đỏ, nhưng vẫn chưa được cấp; là sai theo yêu cầu của Đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt và quy định của Luật Đất đai 2013...

Trong công tác giao đất ở và đất sản xuất cho hộ gia đình, cá nhân tại xã Măng Cành (khu 37 hộ), có 18 sổ đỏ ghi thời hạn sử dụng đất sai so với quyết định giao đất của UBND huyện (từ 20 năm ghi thành 50 năm); là sai theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường về cấp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.

11 hồ sơ chậm nộp tiền sử dụng đất do các cá nhân được giao đất nhưng không nhận thông báo để thực hiện các nghĩa vụ tài chính, các cơ quan chuyên môn ở huyện không đôn đốc, nhắc nhở để giao thông báo nộp thuế kịp thời cho công dân; hoặc có hình thức phạt nộp chậm tiền đất làm thất thoát ngân sách đối với trường hợp chây ỳ.

23 hồ sơ, sổ đỏ đất ghi sai địa chỉ thửa đất, dẫn đến việc làm thủ tục cấp sổ đỏ và lưu trữ còn nhiều sai sót.

Công tác quản lý đất đai trên địa bàn xã Măng Cành, Đăk Long chưa chặt chẽ, có trường hợp lấn chiếm, xây dựng nhà trái phép trên đất quy hoạch làm đường giao thông nhưng vẫn chưa xử lý dứt điểm.

Nhiều trường hợp giao đất vượt hạn mức nhưng không thực hiện thông báo về nghĩa vụ tài chính cho các hộ gia đình và chuyển hồ sơ cho Chi cục Thuế huyện để xác định nghĩa vụ tài chính, làm thất thoát số tiền phải nộp ngân sách hàng năm; hồ sơ không có văn bản của UBND xã nơi các cá nhân thường trú từ 2003 xác nhận theo quy định.

Việc công nhận nguồn gốc đất tự khai hoang, sử dụng ổn định từ năm 2003, khi không có các giấy tờ chứng minh hay ý kiến của những người đã từng cư trú tại cùng thời điểm bắt đầu sử dụng đất là sai theo quy định tại điểm 2, 4 Điều 21, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ và Điều 101 Luật Đất đai 2013.

Việc xét duyệt và giao đất (đợt VII) cho cán bộ và nhân dân trên địa bàn còn sai đối tượng, các hồ sơ chưa có xác nhận các cá nhân đề nghị cấp đất đã có đất ở hay chưa để làm cơ sở giao đất theo như yêu cầu của Đề án.

Có hồ sơ giao đất năm 2008 theo phương án xây dựng nhà ở biệt thự nhưng không xây dựng, không thực hiện nghĩa vụ tài chính từ 2008 đến 2018. Song, huyện không chỉ đạo kiểm tra, giám sát và xử lý hành chính các vi phạm trên.

Có hồ sơ không giao thông báo nộp tiền sử dụng đất cho người được giao đất đúng thời gian quy định để thực hiện nghĩa vụ tài chính làm thất thoát ngân sách. Đơn vị chức năng không thực hiện việc thẩm định khả năng tài chính, kinh nghiệm của các cá nhân thuê đất làm DA, không yêu cầu ký quỹ để thực hiện DA...

Việc cho phép sử dụng đất rừng vào mục đích trồng cây hàng năm trước khi có quyết định thu hồi chuyển mục đích và giao đất là sai quy định, đồng thời không có văn bản về nghĩa vụ tài chính (miễn, giảm, hoặc thu tiền) đối với phần diện tích đất đã sử dụng của các hộ từ năm 2010 - 2016.

Tình trạng xây dựng nhà, quán kiên cố để kinh doanh buôn bán không đúng theo quy hoạch của Đề án; triển khai các DA không đúng tiến độ, diện tích đã được giao; dẫn tới việc bỏ hoang tài nguyên đất.

Các tổ chức, cá nhân triển khai sản xuất, xây nhà vòm trên phần diện tích đất do UBND huyện quản lý khi chưa được cấp sổ đỏ và chưa có biên bản bàn giao đất ngoài thực địa.

Tại xã Đăk Long, UBND xã chưa giao 23 sổ đỏ đất của các hộ tham gia Đề án Cà phê xứ lạnh 2015 và không có hồ sơ, sổ sách về quản lý đất đai giai đoạn từ tháng 7/2017 trở về trước.

Kon Plông được ví như "Đà Lạt thứ 2" ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Dự báo với tiềm năng thế mạnh về du lịch thiên nhiên của mình, huyện sẽ đón nhận nhiều nhà đầu tư từ khắp nơi về với những DA quy mô lớn, sử dụng đất nhiều trong tương lai gần...

Do vậy, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng đất theo đúng pháp luật và quy hoạch, kế hoạch được phê duyệt để chấn chỉnh quản lý và xử lý kịp thời các vi phạm pháp luật về đất đai, trong đó phải có biện pháp kiên quyết thu hồi đối với những trường hợp được giao đất nhưng không triển khai xây dựng, bỏ đất hoang hóa gây lãng phí nhiều năm ... 

Nguyên Phê